De dertig beste films op NPO Start/Plus

De Amerikaanse modeontwerper Tom Ford, die van Gucci een groot merk maakte, debuteerde als filmregisseur met dit visueel fraaie, sterke drama over docent Engelse literatuur George die, begin jaren zestig, de dood van zijn geliefde Jim (Matthew Goode) niet te boven komt. We volgen hem gedurende de dag die wat hem betreft z'n laatste wordt. Bewerking van de roman van Christopher Isherwood heeft een uitstekende rol van Colin Firth (Oscarnominatie) als een man die laveert tussen melancholie en levensvreugde, Julianne Moore is mooi als zijn hunkerende beste vriendin.

Rauwe tragedie over de eerste en de laatste dagen uit de liefdesgeschiedenis tussen Dean (Ryan Gosling) en Cindy (Michelle Williams). De zes jaar die zit tussen hun eerste vluchtige ontmoeting en de uiteindelijke explosie van opgekropte frustraties die het einde van hun huwelijk inleidt, mag de kijker zelf invullen. Gosling en Williams spatten van het scherm, met dank aan de vernuftige regie van debutant Derek Cianfrance, die zijn twee hoofdrolspelers eerst dwong te leven als een hecht gezin, inclusief fictieve dochter, en ze vervolgens op de set tot wanhoop dreef.

Na het met een Oscar bekroonde Ida (2013) levert regisseur Pawel Pawlikowski wederom een tragische Poolse geschiedenis in stijlvol zwartwit. Een liefdesverhaal nu, losjes gebaseerd op de relatie van zijn ouders en gesitueerd in de jaren vijftig. Muzikant Wiktor leider van een folkloregroep, ontdekt de vrijgevochten zangeres Zula en valt als een blok voor haar. Zo begint een langdurige romance die zal worden getart door verhitte emoties, politieke verwikkelingen en het lot. Pawlikowski vertelt fragmentarisch, en daarmee ook wat afstandelijk, maar de oogstrelende beelden, authentieke muziek en sublieme hoofdrolspelers raken alsnog het hart.

Hartverscheurend en toch ingehouden portret van een ontluikende lesbische liefde. In de achttiende eeuw krijgt de jonge schilder Marianne (Noémie Merlant) opdracht een portret te maken van de vurige, eigenzinnige Héloïse (Adèle Haenel). Omdat Héloïse weigert te poseren wordt Marianne ingehuurd om ‘Héloïse gezelschap te houden’. Met de bedoeling dat ze overdag goed naar haar kijkt, zodat ze het portret ’s nachts stiekem kan schilderen. Prachtig intense en intieme film over blikken. Van de jonge vrouwen naar elkaar, van de regisseur naar haar acteurs, en van het publiek naar de vrouwen op het scherm. Winnaar van het beste scenario en de Queer Palm op Cannes2019.

Magnifiek melodrama over een arme krachtpatser (Matthias 'Rundskop' Schoenaerts), die een ongewone relatie begint met een orkatrainster die tijdens een wildwatershow beide benen verloor (Marion Cotillard). In handen van een mindere regisseur zou dat tenenkrommende sentimentaliteit opleveren, maar Audiard is een meester in het combineren van de harde werkelijkheid met poëtische beelden. Waarmee De rouille et d'os niet alleen een feest voor het hart, maar ook voor het oog is geworden. Zeer losjes gebaseerd op de gelijknamige verhalenbundel van de Canadese auteur Craig Davidson.

Weergaloze vertelling over de jonge, volkse Adèle (Adèle Exarchopoulos), die tot haar eigen verbazing verliefd wordt op de vrijgevochten Emma (Léa Seydoux). Het spel van de twee jonge vrouwen is zo naturel (met name van Exarchopoulos), dat de bijna drie uur durende film voorbij vliegt. In die drie uur opvallend veel en langdurige seksscènes, bedoeld om de (afnemende) hevigheid van de relatie weer te geven. Abdellatif Kechiche kreeg voor La vie d'Adèle de Gouden Palm in Cannes, die hij - voor het eerst in de geschiedenis van Cannes - moest delen met de twee hoofdrolspeelsters.

Anne staat op het punt om te vertrekken naar Montreal, naar grote liefde Sara. Eén probleem: Anne weet niet of ze haar leven in Amsterdam wel wil opgeven. Een leven vol feesten, vrienden en zorgen om een debuutroman die maar niet wil vlotten. Gaandeweg ontdekt Anne wat ze de wereld en zichzelf te vertellen heeft: dat je moet vieren wie je bent. Anne+ is een heerlijk inkijkje in het leven van een twijfelende millennial en laat een wereld zien waar je zo in wilt stappen: liefdevol, open-minded, eerlijk, sexy en kwetsbaar. Met een eervolle vermelding voor de liefdesscène tussen Hanna van Vliet en Thorn Roos de Vries, die zowel geil als ontwapenend intiem is.

Vervolg op de gelijknamige serie, die eveneens op NPO Start te zien is

Van God los is een compromisloze misdaadfilm. Een Nederlandse kruising tussen C'est arrivé près de chez vous en Cidade de Deus. De brute moorden zijn gebaseerd op het werk van de bende van Venlo die begin jaren negentig huishield in het zuiden. Tygo Gernandt excelleert als de maniakale Maikel. Egbert Jan Weeber speelt vwo'er Stan, de Sancho Panza-rol. Angela Schijf fungeert als de splijtzwam. Debuterend speelfilmregisseur Pieter Kuijpers - die later ook tekende voor Off Screen en De griezelbus - wilde dierenarts worden maar werd drie keer uitgeloot voor de opleiding. Destijds een zegen voor de met boek- en soapverfilmingen doordrenkte Nederlandse filmindustrie.

Haar hele familie ziet ongetrouwde dertiger Leyla (Maryam Hassouni) als een ‘meskina’, een zieligerd. Totdat ze wat blijkt te hebben met BMN’er (Beroemde Marokkaanse Nederlander) Abdelkarim. Maar wanneer dat misgaat is Leyla alweer snel een meskina. Met hulp van haar moeder en zus Amira (een hilarische Soundos El Ahmadi, die bijna de film steelt) moet Leyla opnieuw aan de man gebracht worden. Fris speelfilmdebuut van theatermaker Daria Bukvic is zowel romantische komedie, maatschappelijk drama als feministisch traktaat, en weet op elk van die vlakken te overtuigen.

Een speelfilm draaien in het monumentale huis van haar kunstverzamelende oma Caroline. Dat was de droom van documentairemaker Julie Bertuccelli. En zo kon het gebeuren dat actrice Catherine Deneuve een paar weken vertoefde in oma's pand in het Noord-Franse gehucht Verderonne. Deneuve's titelpersonage krijgt bezoek van haar dochter, na twintig jaar nauwelijks contact (Deneuve's echte dochter Chiara Mastroianni). Omdat Claire ineens alle kostbaarheden voor bijna niets wegdoet. Zo wordt de film een intens moeder-dochterdrama, met de spullen als conversatie-objecten. Hoogstaand, vanwege waarachtig spel.

Control, het speelfilmdebuut van fotograaf Anton Corbijn, volgt het leven van Joy Division-zanger Ian Curtis van 1972 tot zijn vroegtijdige dood in mei 1980. De snelle roem van de post-punkband - een van de meest invloedrijke Britse bands aller tijden - zorgde voor een succesvolle Europese tournee en een buitenechtelijke affaire, maar Curtis kwam nooit los van geboortedorp Macclesfield. Dat de film er prachtig uitziet - het zwart-wit van cameraman Martin Ruhe is ongekend vitaal - was te verwachten. Verrassender is dat Corbijn zich een zorgvuldig verteller betoont, en een uitstekend acteursregisseur.

Komisch drama over kwartet uitgebluste leraren die beginnen aan gewaagd experiment: elke dag voor de les een slokje alcohol. Want een half promille alcohol in je bloed neemt – volgens de Noorse psycholoog Finn Skårderud – remmingen weg, waardoor we leuker en creatiever worden. De eerste resultaten zijn zonder meer bemoedigend, vooral voor leraar geschiedenis Martin (een voortreffelijke Mads Mikkelsen). Maar het blijft niet bij één slok. Al snel worden het er twee, dan drie, en dreigt de film op een somber einde af te stevenen. Maar zover laat de Deense regisseur Thomas Vinterberg (van provocatieve meesterwerkjes als Festen en Jagten) het gelukkig niet komen.

Mads Mikkelsen over Druk: 'Dronken spelen is voor acteurs echt een test'​​​​​​​

De vijftienjarige Mia (Katie Jarvis) leeft in een troosteloze buitenwijk en vult haar dagen met rondhangen op straat, ruziezoeken, alles om te voorkomen dat ze naar huis moet. Het is er een bende, Mia, haar jongere zusje en haar drankzuchtige moeder schelden elkaar uit voor alles wat lelijk is. Connor (Michael Fassbender), de nieuwe vriend van haar moeder, zorgt voor een betere sfeer. En hij is ook opvallend vriendelijk voor Mia. IJzersterk drama met geweldig spel, vooral van de destijds achttienjarige Jarvis. Stijlvol en krachtig gefotografeerd. Fish Tank werd veelvuldig bekroond, onder meer met een BAFTA en de juryprijs in Cannes.

Marieme is een mooie maar schuchtere tienermeid die woont in een gure flatwijk in Parijs. Wanneer ze wordt opgenomen in een stoere vriendinnenclub gaat er een wereld voor haar open. Scenarist/regisseur Céline Sciamma (Portrait de la jeune fille en feu) plukte haar actrices van de straat en filmde ze in hun natuurlijke omgeving, zonder oordeel of overdreven somberheid. Girlhood is stilistisch sterk, vol naturel acteerwerk, poëtische beelden en opzwepende synthmuziek, en vooral goed wanneer er amper iets gebeurt - als de meiden minutenlang meezingen met een nummer van Rihanna bijvoorbeeld.

De pas overleden moeder van de Canadese Jeanne en Simon blijkt nog wat skeletten in de kast te hebben verstopt. Dus gaat Jeanne naar een niet nader genoemd land in het Midden-Oosten, en ontdekt hoe haar familiegeschiedenis is verweven met de daar alomtegenwoordige politiek-religieuze conflicten. De Canadese regisseur Denis Villeneuve (Arrival, Dune) bewerkte een toneelstuk van het Libanees-Canadese multitalent Wajdi Mouawad, en maakte er met hulp van prima acteurs, onder wie de geweldige Lubna Azabal, een ijzersterk, nu en dan behoorlijk gruwelijk drama van. Oscarnominatie voor beste buitenlandse film.

Succesvolle advocaat Anne (ijzersterke rol van Trine Dyrholm) heeft het op het eerste gezicht helemaal voor elkaar. Goede baan, leuke man, fijne kinderen. Maar wanneer de zeventienjarige Gustav, zoon uit een eerder huwelijk van haar man, bij ze komt wonen is Anne bereid alles op te geven voor een affaire met hem. Al in de maak voor #MeToo in oktober 2017 viraal ging, en dus ook geen bewuste reactie op of omkering van het clichébeeld van de oudere man die jonge vrouwen en tienermeiden verleidt. Wel gaat Queen of Hearts, net als #MeToo, over macht en onmacht.

Geconcentreerd portret van een gecompliceerde driehoeksverhouding tussen de Franse Marie, haar Iraanse ex-man Ahmad en nieuwe geliefde Samir. Waarom hun kinderen zo boos zijn wordt langzaam maar zeker duidelijk. Iraanse regisseur Asghar Farhadi, die met zijn vorige film A Separation de Oscar voor beste niet-Engelstalige film won, goot de indringende familiegeschiedenis in de vorm van een detective: met dien verstande dat de kijker zelf moet uitvogelen hoe alles in elkaar steekt. Op het festival van Cannes bekroond met de prijs voor de beste actrice (Bérénice Béjo) en de prijs van de oecumenische jury.

Het elfjarige meisje Ofelia gaat in 1944 met haar hoogzwangere, ziekelijke moeder naar het huis van haar nieuwe stiefvader, een hoge fascistische legerofficier. Terwijl hij meedogenloos jaagt op verzetsstrijders ontdekt zij een verborgen, magische wereld, waar ze onder andere een libelle met mensenhoofd, een raadselachtige Faun in een labyrint en een gigantische, kwaadaardige pad ontmoet. Gruwelijk sprookje voor volwassenen. Oscars voor de make-up, art direction en het camerawerk. In 2017 won regisseur Guillermo Del Toro de regie-Oscar voor zijn fenomenale The Shape of Water.

Gouden Palm-winnaar over een handvol verstotenen die samenleven in een klein huisje. Liefde is er genoeg, maar geld niet. En dat is waarom ze zich regelmatig schuldig maken aan winkeldiefstal. Hirokazu Kore-eda, de Japanse grootmeester van het familiedrama, stelt zich in Shoplifters de vraag wat belangrijker is in een gezin: de bloedband, of de tijd die je samen doorbrengt. De begripvolle en warme manier waarop Kore-eda de interactie binnen dit samengestelde gezin weergeeft, maakt duidelijk dat hij veel sympathie voor ze voelt. Toch romantiseert hij hun lot nooit.

Aydin is een voormalige theateracteur die met zijn Florence Nightingale-achtige vrouw Nihal en lethargische zus Necla vanuit de stad naar het wonderschone, maar straatarme Cappadocië is gekomen om het toeristenhotel van zijn overleden vader te runnen. De zelfgenoegzame intellectueel beidt er zijn tijd met tergende discussies met zijn vrouw, zus en ondergeschikten en met buurtbewoners die hem huurpenningen schuldig zijn, in een 196 minuten durende, door de verhalen van Tsjechov geïnspireerde, messcherpe karakterstudie, die op het festival van Cannes werd bekroond met de Gouden Palm en de prijs van de internationale filmkritiek.

De eigenzinnige Nicolas Winding Refn - die naam maakte met de keiharde Pusher-trilogie, het buitensporige gevangenisdrama Bronson en het epische Valhalla Rising - kreeg in Cannes de prijs voor beste regie voor de existentiële actiefilm Drive. Over een naamloze stuntrijder die 's nachts bijverdient als chauffeur bij roofovervallen. Strakke regie, fraai camerawerk en een sexy jaren-tachtigtechnoscore zorgen voor een herkenbare stijl. Hoofdrolspelers Ryan Gosling en Carey Mulligan hebben duidelijk chemie. Een uitstekende bijrol van komiek Albert Brooks, die 'against type' is gecast als meedogenloze maffioso.

Anno 1947 slijt de 93-jarige Sherlock Holmes zijn laatste levensjaren in ruste op het platteland. Zijn ooit zo indrukwekkende brein is verworden tot een gatenkaas van halve herinneringen, en al zijn geliefden zijn inmiddels overleden. Maar één zaak heeft hem nooit losgelaten: de zenuwinzinking van een jonge vrouw vlak na de Eerste Wereldoorlog. Samen met een jonge assistent gaat hij een laatste keer op onderzoek uit. Een detective zonder achtervolgingen of schokkende openbaringen, maar vol prachtige bespiegelingen op het leven. De 76-jarige Ian McKellen is weergaloos als het titelpersonage.

De Pakistaans-Amerikaanse komiek Kumail wordt verliefd op de witte Emily, maar durft haar niet aan zijn islamitische ouders voor te stellen. Nadat Emily het uitmaakt, raakt ze onverwacht in een coma. Kumail blijft haar trouw bezoeken in het ziekenhuis. Hoofdrolspeler Nanjiani (bekend uit HBO-sitcom Silicon Valley) en zijn vrouw Emily Gordon bewerkten hun eigen ontmoetingsverhaal tot scenario, met deze uiterst sympathieke romcom als gevolg. Niet elke scène is even urgent of hilarisch, maar daar staan charmante acteurs en een verfrissend authentieke toon tegenover.

Zwarte komedie over armoede in Zuid-Korea. We volgen een arm gezin, waarvan de leden zich een voor een hechten aan een rijk gezin in Seoul. De eigenzinnige en onvoorspelbare film begint grappig, wordt almaar donkerder, en werkt toe naar een explosief einde. Bong Joon-ho (The Host, Okja) mixt een heleboel genres (drama, slapstick, satire, horror), maar slaagt er moeiteloos in daar een soepel geheel van te maken. Extra vermelding voor het vloeiende camerawerk van Hong Kyung-pyo. Glorieuze winnaar van de Gouden Palm in Cannes. Bovendien Oscars voor beste film, beste regie, beste script en beste niet-Engelstalige film.

Terwijl de Argentijnse regisseur Damián Szifrón in de loop der jaren ploeterde om diverse filmprojecten van de grond te krijgen, verwerkte hij zijn frustraties in een reeks scenario's voor korte films over getergde mensen die door het lint gaan. Zes van die korte films worden nu gepresenteerd onder de titel Relatos salvajes, oftewel Wild Tales. Inhoudelijk dus alleen verbonden door thematiek, en behoorlijk verschillend in toon en lengte. Het eindresultaat is soms absurdistisch, soms subtiel, soms keihard, maar constant erg vermakelijk en vakkundig vertel

Een ode aan de leerkracht, in de stijl van de succesdocumentaire Être et avoir – dat stond Peter en Petra Lataster (Niet zonder jou) voor ogen toen ze hun camera opstelden in de klas van juf Kiet Engels. Missie geslaagd: De kinderen van juf Kiet is zeker zo vertederend en onthullend als de Franse film. En de juf – eindeloos geduldig, lief maar kordaat – is een vondst. Dat haar klas wordt bevolkt door migrantenkinderen, waarvan sommigen flink getraumatiseerd, geeft de film een extra dimensie. Een jaar lang worden ze gevolgd, zonder enig commentaar, wat de kijker uitdaagt met antropologische blik te observeren.

Indringende, tragikomische documentaire over de Waalse vrienden Bob en Marcel. Melancholie overheerst in het winterse zuiden van België waar drank en zwarte humor de dagen vullen. Marcel is gebroken als zijn vrouw hem verlaat en Bob leent hem een luisterend oor. Ze doden de tijd met het ophangen van oude vliegenvangers, gezamenlijke bezoekjes aan de tandarts en gesprekken over het einde van hun leven. De scheidslijn tussen documentaire en speelfilm is flinterdun en dat maakt van Ne me quitte pas een even hilarisch als bitter portret van een bijzondere vriendschap. Winnaar van het Gouden Kalf voor beste documentaire.

Prachtig observerend portret van de kleine Sasha, een zevenjarig meisje uit een dorpje in Noord-Frankrijk, dat geboren is in het lichaam van een jongen. Thuis in haar liefdevolle gezin (Sasha heeft twee broers en een zus) kan ze gewoon zichzelf zijn, maar op balletles en op school blijven ze haar maar behandelen als een jongen. Ook al vecht moeder Karine al jaren als een leeuwin voor haar kleine meid. Meervoudig onderscheiden op festivals, waaronder het festival van Gent, waar hij in 2020 werd uitgeroepen tot beste film.

‘Je denkt dat je groot bent, maar je veroorzaakt alleen maar problemen!’ De veertienjarige Shabu krijgt zijn hele familie over zich heen nadat hij de auto van zijn oma in de prak heeft gereden. Tijdens een warme zomer moet de innemende flierefluiter 1200 euro schadevergoeding zien op te halen. Terwijl hij eigenlijk alleen maar muziek wil maken en met zijn vrienden rondhangen. Fraai gestileerde jeugddocu schetst een verfrissend luchtig beeld van het leven in en rondom de Rotterdamse Peperklipflat. Regisseur Shamira Raphaëla (Deal With It, Ons moederland) creëert een lekker loom, dromerig sfeertje en compenseert een gebrek aan spanning met een hoge dosis charme.

Veelbesproken debuutfilm, die met een nominatie voor de belangrijkste prijs de verrassing was van IDFA 2014 en filmmaker Morgan Knibbe bestempelde tot een talent om in de gaten te houden. In de openingsscène van vijf minuten zien we een boot vol vluchtelingen, midden in de nacht, vanuit het perspectief van een oudere man die in het water ligt en verdrinkt. Ook de rest van de film zien we door zijn ogen - hij is een geest die rondzweeft boven de randen van het continent dat hij bij leven nooit bereikte. Een documentaire werkelijkheid door het oog van een fictief personage: overrompelend origineel, relevant, zelfbewust en betrokken.