Britse dramaserie Maternal is bovenal een ode aan moeders die in de zorg werken

In de eerste minuten van de Britse dramaserie Maternal treffen drie vrouwen elkaar bij de kinderopvang van het ziekenhuis waar ze als arts werken. Alle drie gaan ze weer aan de slag na maanden, en in één geval zelfs jaren, zwangerschapsverlof. Twee van hen – kinderarts Maryam (Parminder Nagra) en algemeen arts Helen (Lisa McGrillis) – hebben net met moeite hun tegensputterende kroost aan de leidsters overhandigd als ze hun collega Catherine (Lara Pulver) uit haar dure sportauto zien stappen in een smetteloze outfit en met geföhnde haren. Catherine, die chirurg is, haalt haar tevreden ogende baby uit de auto – ‘hoe krijgt ze daar een babyzitje in?’ vragen haar collega’s zich hoofdschuddend af – en wandelt twee tellen later weer alleen het gebouw uit.

‘Heb je haar door de deuropening naar binnen gegooid?’ vraagt Helen lachend als hun collega zich bij hen voegt. ‘Het komt wel goed met haar,’ antwoordt Catherine grijzend. ‘Laten we onze hersenen gaan gebruiken.’ Niet veel later doen de drie vrouwen weer waar ze jarenlang voor gestudeerd hebben: mensen verzorgen en hen weer beter maken. Als Maryam na haar eerste werkdag thuiskomt vraagt haar moeder, die op de kinderen heeft gepast, hoe het was. ‘Ik heb een baby gered,’ zegt ze. ‘En het was geweldig.’

In tegenstelling tot wat mensen die het over ‘deeltijdprinsjes’ hebben soms lijken te denken, raakt een vrouw haar ambitie niet plotseling kwijt als ze moeder wordt. Maar wat de zes aangrijpende én humorvolle afleveringen van Maternal wel laten zien, is hoe moeilijk het is om die ambitie te verenigen met het ouderschap. Want ondanks die goede eerste dag, merkt Maryam al snel dat ze niet meer de persoon is die ze voor het moederschap was (‘het is alsof de puzzelstukjes waaruit ik besta in de lucht zijn gegooid en op een andere plek terecht zijn gekomen’). En als Catherine haar vrouwelijke leidinggevende laat weten dat ze hogerop wil, roept die bijna wanhopig uit: ‘Maar waarom ben je dan moeder geworden?!’

Het idee voor Maternal ontstond toen schrijver Jacqui Honess-Martin na zes maanden verlof zelf weer aan het werk ging en merkte hoe lastig ze dit vond. Eerst gaf ze zichzelf de schuld: waarschijnlijk was zij het die faalde, zowel in haar werk als in het moederschap. Toen ze haar frustratie deelde met vriendinnen – waarvan er een in de zorg werkte – bleek echter dat ze niet de enige was die worstelde met slapeloze nachten, kolven in een gangkast, hoge kinderopvangkosten, terugkerende snotneuzen en virusjes, ruzies met je partner en een verdampt zelfvertrouwen op de werkvloer. ‘Als ik het als werkende moeder inderdaad fout deed, dan gold dit voor iedere werkende moeder die ik kende,’ schreef ze in een opiniestuk voor iNews toen Maternal in Groot-Brittannië op televisie werd uitgezonden.

Ook realiseerde ze zich iets anders: om drie uur ’s middags – wanneer haar bloedsuikerspiegel het laagst was en ze enkel kon denken aan slapen of naarstig op zoek ging naar een reep chocolade om haar energiepeil op te krikken – was ze blij dat ze geen beslissingen hoefde te nemen waar mensenlevens van afhingen. Iets wat niet gold voor haar vriendin in de zorg. Vandaar dat Honess-Martins eerste televisieserie bovenal een ode werd aan moeders die in de zorg werken. Uitermate actueel na twee jaar pandemie, gebrek aan geld, middelen en personeel bij de National Health Service, de Britse publieke gezondheidsdienst, en de daaruit voortvloeiende stakingen.

‘Het is alsof je naar 2023 zit te kijken, naar mensen die nu leven, wat uniek is. Ga weg met je zombies en spoken, dit is drama,’ schreef de gelauwerde scenarioschrijver Russell T. Davies (It’s a Sin, Doctor Who) in januari op Instagram nadat hij de eerste twee afleveringen van de serie had gezien (een bericht dat door Honess-Martin meteen bovenaan haar Twitterfeed werd vastgepind). En aan drama ontbreekt het inderdaad niet in de serie: van tragische sterfgevallen en zorgpersoneel dat kampt met posttraumatische stress vanwege coronapatiënten die ze niet hebben kunnen redden tot relatiecrises en affaires (het blijft toch een ziekenhuisserie). We zijn zelfs getuige van een ietwat onwaarschijnlijke levensreddende ingreep – uitgevoerd in een jurk en op hoge hakken – tijdens een avondje stappen.

Maar ondanks dit soort soapachtige elementen lijken de zes afleveringen van Maternal toch grotendeels uit het leven gegrepen te zijn. De zoektocht naar een balans tussen carrière en moederschap van de vrouwen is erg herkenbaar. Zo staat Helen ’s ochtends krijsend voor haar mooie herenhuis om haar oudste dochter in de auto naar school te krijgen (Honess-Martin noemt het ochtendritueel met kleine kinderen in interviews terecht een Griekse tragedie). Maryam heeft nu ze zelf moeder is veel meer moeite met de zieke patiëntjes (‘Eerst voelde ik medelijden met de ouders, en nu…,’ bekent ze, waarop haar leidinggevende zegt dat ze niet elk geval moet behandelen alsof het haar eigen kind betreft) en Catherine merkt dat ze met 10-0 achterstaat als zij en een mannelijke collega solliciteren op dezelfde leidinggevende functie.

De Britse zender die Maternal uitzond, ITV, omschrijft de serie als een liefdesbrief aan de gezondheidszorg. ‘Dat is het ook,’ beaamt Honess-Martin in iNews, ‘maar het is ook een ode aan de ouders die met een grote glimlach op het werk kwamen nadat ze net huilend afscheid hadden genomen op het kinderdagverblijf. Aan de ouders die het snot op hun schouder pas opmerkten na die belangrijke bespreking. En aan de ouders die zich weer ziek moesten melden omdat hun kind zich niet lekker voelde. Werkende ouders, jullie doen alles goed.’