interviews en artikelen

2022

Alle artikelen van de VPRO Boekengids. Met achtergrondverhalen, interviews met de belangrijkste schrijvers van dit moment en portretten van grote auteurs.

Tien escapistische leestips om de winter door te komen

20 december 2022

Of het nu een zombiethriller, een tuinklassieker, een prentenboek of een roman over pensioenperikelen is, om aan de werkelijkheid te ontsnappen heb je alleen maar een boek nodig.

Een kort kerstverhaal van Gerda Blees

20 december 2022

Gerda Blees (1985) debuteerde in 2017 met de verhalenbundel ‘Aan doodgaan dachten wij niet’, een jaar later gevolgd door de poëziebundel ‘Dwaallichten’. In 2020 verscheen haar veelgeprezen roman ‘Wij zijn licht’. Omdat we haar zo goed vinden, vroegen we Blees een kerstverhaal voor de VPRO Gids te schrijven.

Geheimen onder het oppervlak van kunstwerken

17 december 2022

Hoe schilderde Vermeer zijn ‘Meisje met de parel’? Wat is er precies gebeurd met de omstanders op de ‘Aanbidding van de herders’ van Sebastiano del Piombo? In ‘Sluier van de tijd’ vertelt Benjamin Rous welke geheimen er schuilgaan onder het oppervlak van kunstwerken.

Alma’s dochters: vijf vrouwen die opmerkelijke levens leidden

10 december 2022

In ‘Alma’s dochters’ vertelt Jutta Chorus het levensverhaal van vijf vrouwen die in de schaduw van hun echtgenoten opmerkelijke levens leidden. ‘’De mannen in dit verhaal hebben een bijrol.’’

Koopmans ging viraal

29 november 2022

In het boek ‘Viroloog in een veranderende wereld’ beschrijft Mischa Huijsmans hoe zijn moeder, viroloog Marion Koopmans, wetenschap bedreef in crisistijd. “Wij werden niet verrast door de coronapandemie. Virussen zijn nu eenmaal onderdeel van het leven.” Een vraaggesprek met moeder en zoon.

Een ode aan de pulp

29 november 2022

Auteur en literair criticus Kees ’t Hart houdt al sinds zijn jeugd van zogeheten triviale literatuur. Voor zijn pamflet ‘Pleidooi voor pulp’ las hij zo’n zestig liefdesromans. ‘Ik raak erdoor in vervoering.’

De tijdloze relevantie van Barbara Pym

26 november 2022

De satirische cottageromans van Barbara Pym worden bevolkt door alleenstaande vrouwen die hun zelfgenoegzame dominees liefdevol maar meedogenloos in hun klerikale hemd zetten. Zo ook in ‘Een glas vol zegeningen’, dat deze week in vertaling verschijnt.

Steunpilaren van James Joyce

19 november 2022

In zijn leven en voor zijn werk leunde James Joyce zwaar op tal van behulpzame vrouwen. Ze komen bijna allemaal aan bod in twee recente romans: Kerri Mahers ‘The Paris Bookseller’ en Nuala O’Connors ‘Nora’.

Laat je wijzen in de Georgische literatuur

12 november 2022

Deze week verschijnt ‘Het schaarse licht’, de derde roman van de Georgische Nino Haratischwili. Een goeie aanleiding voor haar landgenoot Nina Targan Mouravi om de Nederlandse lezer de weg te wijzen in de Georgische literatuur.

De autobiografie van oorlogscorrespondent Clarissa Ward

12 november 2022

In haar pas vertaalde autobiografie ‘Op alle fronten’ vermengt oorlogscorrespondent Clarissa Ward jeugdherinneringen en scènes uit haar journalistieke loopbaan met sociaal-politieke observaties. “Tijdens mijn ongelukkige kostschooljaren leerde ik onafhankelijk en hard te zijn.”

Documentaire over Heere Heeresma ontvouwt zich als een tragikomische familiegeschiedenis

12 november 2022

De schrijver Heere Heeresma was een intrigerende persoonlijkheid met onwrikbare opvattingen over mens en maatschappij. In de documentaire ‘En de naam is: Heeresma’ werpen zijn zoon en dochter licht op een vader die zich niet liet kennen.

Het nieuwe boek van Ine Boermans 'Het Liefdesinterbellum’

5 november 2022

Net als haar debuutroman 'Een opsomming van tekortkomingen' gaat ook 'Het liefdesinterbellum' van Ine Boermans (1976) over ene Lot wier leven opvallende overeenkomsten kent met dat van Boermans. ‘Verliefdheid vreet je op.’

De Dertigste editie van Crossing Border festival

5 november 2022

Begin november vindt de dertigste editie van het internationale literatuur- en muziekfestival Crossing Border plaats. Vier dagen lang wordt het centrum van Den Haag weer overgenomen door meer dan tachtig hedendaagse schrijvers, dichters, spoken word artiesten, verhalenvertellers en muzikanten uit de hele wereld. De VPRO Gids stelt er vijf aan u voor.

Drie vervlochten levensverhalen in het boek 'de Fantasten'

29 oktober 2022

In ‘De fantasten’ verbindt Ian Buruma de complexe levens van Himmlers masseur Felix Kersten, spionne Kawashima Yoshiko en Jodenverrader Friedrich Weinreb met elkaar.

'Magma' is het nieuwe boek van Carina van Leeuwen

29 oktober 2022

In haar nieuwe boek ‘Magma’ schrijft forensisch rechercheur Carina van Leeuwen over een fictieve cold case. Ze is blij met de toenemende aandacht voor onopgeloste zaken: “Dat vind ik een vorm van beschaving.” Maar wanneer het sensatiezucht wordt, haakt ze af.

Eenenvijftig woorden voor sneeuw

22 oktober 2022

Nancy Campbell, die graag in arctische sferen verkeert, verzamelde 51 woorden voor sneeuw in 51 talen en knoopte er evenzovele cultuurhistorische mini-essays aan vast.

Verdraai en heers

15 oktober 2022

In het boek ‘De macht van het verleden’ beschrijft historicus Ivo van de Wijdeven hoe politieke leiders als Poetin, Xi Jinping en Erdoğan de geschiedenis naar hun hand proberen te zetten. “Het Westen denkt ten onrechte immuun te zijn voor geschiedvervalsing.”

‘Die oude Russen transporteren je onmiddellijk naar een andere wereld’

8 oktober 2022

In de podcast 'Voor de liefste' vertellen Nederlandse schrijvers wat de Russische literatuur voor ze betekent. "Niemand kan je een beter inkijkje geven in de ziel van de Rus dan Tsjechov. Dat gun je iedereen."

Mensenpoëzie voor beginners

1 oktober 2022

Eind september verscheen ‘Heel de wereld wordt wakker’, een bloemlezing uit de moderne Nederlandstalige kinderpoëzie. Toen hij werd gevraagd als samensteller zei Jaap Robben meteen ja. “Het is zo’n fonkelende wereld van gedichten waarin haast imponerend veel goeds verschijnt.”

Het ongekende kind

24 september 2022

Op literatuurfestival ILFU in Utrecht komt in het onderdeel Exploring Stories onder anderen Ayelet Gundar-Goshen aan het woord. Met ‘Waar de wolf loert’ leverde ze onlangs haar vierde roman af.

Boekwinkelboeken

13 september 2022

Boeken over boekwinkels en boekverkopers zijn een populair genre. Steeds meer klanten bestellen hun leeswaar weliswaar online, maar van een echte boekwinkel gaat nog steeds een krachtige romantiek uit.

Herfstlezen

10 september 2022

Elk seizoen kent zijn eigen boekenclichés. Nog maar nauwelijks bekomen van al dat zomerlezen op stranden en campings, worden nu alweer de bekende houtvuurtjes, dekentjes en donkere avonden van stal gehaald om ons aan te zetten tot herfstlezen.

Octavia E. Butler was een pionier binnen het sciencefictiongenre

30 augustus 2022

Octavia E. Butler was de eerste zwarte vrouw die sciencefiction schreef. In haar vijftien romans gaat het over genderfluïditeit, klimaatverandering en rassen- en klassenongelijkheid. In Verbonden komt het slavernijverleden aan bod.

Gamen is (nog) geen kunst

23 juli 2022

Arnoud van Adrichem stelde ‘Extra levens’ samen, een bundel waarin auteurs en gamejournalisten betogen dat games erkend zouden moeten worden als kunstvorm. Hebben ze een punt?

Toekomstdromen zijn bedrog

23 juli 2022

In 1967 richtte een Britse psychiater het ‘Meldpunt Voorgevoelens’ op, waarmee hij hoopte voorspelde rampen te voorkomen. Sam Knight schreef er een fascinerend boek over. ‘Dit was niet een of andere geestenjager, maar een intelligente man.’

Beter tien vogels in de lucht…

13 juni 2022

In ‘De gevleugelde geschiedenis van Nederland’ blikken historici terug op de relatie tussen mens en vogel. Vrijwel geen aspect blijft onbelicht en daarbij wisselen bewondering, weemoed en pessimisme elkaar voortdurend af.

Koortsachtige dynamiek

11 juni 2022

Als collages stelt kunsthistoricus Florian Illies zijn boeken samen, puttend uit biografieën, brieven en dagboeken van beroemdheden. Zo ook zijn nieuwste, ‘Liefde in tijden van haat – 1929-1939’.

Literair tuinfeest

4 juni 2022

In honderd Friese tuinen zijn deze zomer honderd verhalen te beluisteren. ‘Uitgesteld geluk’ behelst een literaire reis door it bêste lân fan d’ierde. ‘Een instant leesclub waarin mensen ervaren hoe mooi het is om voorgelezen te worden.’

Een vertekend beeld van mythologische vrouwen

28 mei 2022

Natalie Haynes laat aan de hand van tien mythologische vrouwen uit de oudheid zien hoe vaak het beeld van hen vervaagde of onflatteus vertekend raakte. Uit misogynie, of door zoiets schijnbaar onbenulligs als een vertaalfout.

De ongekende verbeeldingskracht van Anjet Daanje

21 mei 2022

‘Het lied van ooievaar en dromedaris’ van Anjet Daanje geeft blijk van ongekende verbeeldingskracht. Omdat haar duizelingwekkende roman zich niet zomaar laat samenvatten is het woord nogmaals aan de auteur.

Smachten naar controle en autoriteit

21 mei 2022

Totalitair denken is niet iets van vroeger, zegt de Vlaamse psycholoog Mattias Desmet. Juist in het vrije Westen smachten we naar controle en autoriteit. ‘Tijdens de pandemie volgde de meerderheid kritiekloos, critici werden belachelijk gemaakt.’

De breinstorm na een herseninfarct

14 mei 2022

Joachim Meyerhoff heeft een nieuw deel toegevoegd aan zijn autobiografische romancyclus ‘Alle Toten fliegen hoch’. In ‘Hamsters in je hersenen’ beschrijft hij de gevolgen van een hersenbloeding.

Schrijven over televisie kijken

14 mei 2022

In 2017 vertrok literatuurcriticus Arjen Fortuin (1971) bij de boekenredactie van NRC om voor diezelfde krant vijf jaar lang televisie te gaan kijken aan de keukentafel. In de bundel ‘Kijkt u nog?’ legt hij uit waarom televisie nog steeds relevant is. ‘Het hielp erg dat ik nogal een buitenstaander ben.’

Wie wint de Libris Literatuurprijs?

7 mei 2022

Schrijvers Auke Hulst, Renée van Marissing, Nico Dros, Mariken Heitman, Deniz Kuypers en Lisa Weeda zitten al weken in spanning. Een van hen wint op 9 mei de Libris Literatuur Prijs. Wij vroegen een collega uit de culturele wereld om een goed woordje te doen voor een van de genomineerden.

Renée van Marissing over Onze kinderen: 'Ik wilde al een tijdje iets over hem schrijven'

3 mei 2022

Renée van Marissing maakt dit jaar kans op de Libris Literatuurprijs met haar roman Onze kinderen, een intieme vertelling over familiebanden en rouw. De VPRO Boekengids sprak haar enkele weken voor de uitreiking.

De val van de Muur zet levens op zijn kop in Stern 111

30 april 2022

In de roman Stern 111 van Lutz Seiler zet de val van de Muur drie Oost-Duitse levens op hun kop. Terwijl zijn ouders meteen naar het Westen vluchten, probeert Carl Bischoff zijn weg te vinden in chaotisch Oost-Berlijn.

De jeugd van Mariët Meester in een gevangenisdorp

30 april 2022

Mariët Meester groeide op in het Drentse gevangenisdorp Veenhuizen. Het autobiografische Koloniekind vertelt over haar ongewone jeugd. ‘Gedetineerden klopten op de ramen wanneer we passeerden.’

Wie wint de Libris Literatuur prijs?

26 april 2022

Zes Nederlandse schrijvers beleven spannende tijden. Auke Hulst, Renée van Marissing, Nico Dros, Mariken Heitman, Deniz Kuypers of Lisa Weeda wint op 9 mei de felbegeerde Libris Literatuurprijs.

Afscheid nemen met Alzheimer

23 april 2022

Amy Bloom schrijft in In liefde, over de alzheimer en het afscheid van haar echtgenoot Brian, die door zelfdoding onder begeleiding in Zwitserland overleed. ‘Hij zei: schatje, ik weet zeker dat je dit gaat regelen, en ik zei: komt voor elkaar.’

Fact-checken tijdens de informatieoorlog

23 april 2022

Na de Russische inval in Oekraïne is er een informatieoorlog losgebarsten, met nepnieuws als munitie. Maarten Schenk van de factchecksite Lead Stories legt uit hoe hij werkt. ‘Het is eigenlijk omgekeerde journalistiek.’

De zwembijbel van Kirsten van Santen

16 april 2022

Kirsten van Santen wilde ontsnappen aan het droge, maar zocht vergeefs naar een zwembijbel. Dus schreef ze die zelf maar: Water pakken. ‘In het water gelden andere wetten.’

Van elite-eenheden naar schrijvers en presentatoren

16 april 2022

Ex-militairen en agenten van elite-eenheden zijn te zien in tv-programma’s en schrijven ook boeken. Bear Grylls, Dai Carter, Marcel van de Ven en Jeroen de Rijke verruilden alle vier de schaduw voor de schijnwerpers.

De Grote VPRO Gids Literaire Boekenweekquiz

9 april 2022

Na een exclusief online uitstapje is de Grote Literaire Boekenweekquiz dit jaar op veler verzoek terug in de gids. Trouwe quizzers kunnen hun geliefde boekenquiz dus zowel op papier als digitaal maken. Het thema is dit jaar Eerste Liefde.

Verzetsstrijdster Truus van Lier: het meisje met de vergeet-me-niet-ogen

4 april 2022

Truus van Lier schoot in 1943 de Utrechtse NSB-hoofdcommissaris van politie dood en werd zelf in Sachsenhausen gefusilleerd. Jessica van Geel schreef het levensverhaal van deze verzetsstrijder en figureert ook in een special van Andere tijden over Van Lier.

Het correspondentschap is een leerschool

2 april 2022

Voormalig verslaggever Joeri Boom schrijft in ‘Ik wil weg’ over de keerzijden van het correspondentschap. Tegenwoordig werkt hij als docent op een basisschool in Amsterdam-Oost.

Woordenschat in de nieuwe Dikke van Dale

26 maart 2022

Deze week verschijnt de zestiende editie van woordenboek de Van Dale. Kennelijk was het na zeven jaar weer tijd voor een nieuwe Dikke. Hoofdredacteur Ton den Boon vertelt wat we zoal kunnen verwachten.

Luchtacrobatiek met evolutiebioloog Richard Dawkins

19 maart 2022

Richard Dawkins kan betweterig en polemisch zijn, maar in 'Het wonder van vliegen' toont hij zich vooral een gretig wetenschapper. ‘De bioloog die zich nog steeds verwondert over alles wat er in de natuur te ontdekken valt, en die zijn kennis graag wil delen.’

Eindelijk erkenning voor vrouwen in de kunst

12 maart 2022

In Moeten vrouwen naakt zijn om in het museum te hangen? portretteert de Vlaamse kunsthistorica Christiane Struyven vijftig vrouwelijke kunstenaars uit de periode 1850 tot nu. ‘Tot ongeveer 2000 waren musea alleen maar gericht op mannen. Vrouwen telden niet mee.’

Dolly Parton is bovenal een tamelijk briljante schrijfster

5 maart 2022

Dolly Parton is countryzangers, tekstdichter en singer-songwriter, maar ze doet met haar Imagination Library ook aan leesbevordering en is coauteur van ‘Ren, Rose, ren’, over een jonge vrouw die in Nashville haar fortuin zoekt. 

Het kortste verhaal door Mensje van Keulen

26 februari 2022

Op zondag 20 februari werd de winnaar van de J.M.A. Biesheuvelprijs bekendgemaakt. Mensje van Keulen won de prijs voor de beste verhalenbundel vorig jaar en droeg tijdens de uitreiking een kort verhaal voor dat hier ter ere van de Week van het Korte Verhaal wordt afgedrukt.

Verdwijnen en herrijzen - tachtig korte verhalen van Luigi Pirandello

12 februari 2022

Het oeuvre van Luigi Pirandello (1867-1936) raakte meermaals in vergetelheid maar werd even zo vaak herontdekt. De lijvige bloemlezing Geluksvogels omvat tachtig van zijn korte verhalen.

Oud-Bluf!-redacteur Joost Flint: 'We stonden er aardig professioneel in'

5 februari 2022

In Rebellie in de jaren 80 doet oud-Bluf!-redacteur Joost Flint (Rolde, 1957) met bravoure verslag van radicale acties op het gebied van kraken, antimilitarisme en antiracisme. Zijn persoonlijke ontwikkeling beschrijft hij zonder bluf.

Brommer van hout

29 januari 2022

Deze week start een nieuw seizoen van het VPRO-boekenprogramma Brommer op zee. Presentator Ruth Joos blikt terug en kijkt ook alvast een beetje vooruit. ‘Ik ben in volle verering van het kunstwerk, niet van de kunstenaar.’

Hemelse waaghalzerij: het schrijversleven van Annie Dillard

29 januari 2022

Net als haar andere werk, leest Schrijversleven van Annie Dillard als een associatieve collage van aforistische invallen, haarscherp beschrijvende scènes en lyrische flitsessays.

Alexine Tinne: Nederlands eerste vrouwelijke fotograaf van betekenis

22 januari 2022

Het leven van ontdekkingsreiziger Alexine Tinne was zo opzienbarend dat haar kwaliteiten als fotograaf onderbelicht bleven. Een boek en een tentoonstelling brengen daar nu verandering in.

Echte indianenverhalen

15 januari 2022

In ‘De nachtwaker’ voert Louise Erdrich haar grootvader op die als stamhoofd naar Washington reisde om te protesteren tegen het wetsvoorstel alle inheemse stammen af te schaffen. In haar roman maakt Erdrich korte metten met alle clichés over indianen.
← 2021