Brave burgers in een brute betonwereld

Een kleine hype kunnen we het wel noemen: dystopische series, waarin de wereld is getroffen door een grote ramp en er een nieuwe manier van samenleven is ontstaan. Na elf seizoenen The Walking Dead kregen we onder andere in 2022 Station Eleven – volgens de VPRO Gids een ‘verpletterend kunstwerk’ - en dit jaar het ‘intrigerende en overdonderende’ The Last of Us.  

Een vaderlandse variant kon dus niet uitblijven. In het Nederlands-Vlaamse Arcadia, een serie met topacteurs als Monic Hendrickx en Maarten Heijmans, zijn door een grote ramp levensmiddelen en dergelijke schaars geworden. Echte melk in de koffie is een ongekende luxe en schoon drinkwater wordt met tankwagens aangevoerd. Buiten de muren van Arcadia lukt het bijna niemand om te overleven. De grond is er dor en vervuild, er zijn alleen nog kale vlaktes, onherbergzame kloven en ondoordringbare bossen. Dus is een verblijf binnen de poorten zeer gewild, maar niet voor iedereen weggelegd.  

Het zijn in Arcadia niet virussen, zombies of schimmels die de mensheid bedreigen, maar het totalitaire regime is de boosdoener: iedere inwoner van Arcadia heeft een burgerscore, die wordt berekend op basis van IQ, opleiding, loon, gezondheid, gewicht, fitheid, bijdrage aan de samenleving en gehoorzaamheid aan de wetten van Arcadia. Met een hoge score krijg je een groot huis, goede medische zorg en een fijne baan, met een te lage score word je zonder pardon buiten de muren gesmeten.

In die nieuwe wereld leren we de familie Hendriks kennen, een samengesteld gezin met vader, moeder en vier dochters. Ze leiden een heel comfortabel leven, totdat de overheid ontdekt dat vader fraude heeft gepleegd met de burgerscores van twee van zijn dochters. Hij wordt uit Arcadia gezet en de overgebleven gezinsleden raken een flink deel van hun score, en daarmee hun privileges, kwijt. Terwijl ze hun best doen om niet uitgezet te worden, groeien de onderlinge spanningen. 

Hoewel het budget van Arcadia in de verste verte niet in de buurt zal komen bij dat van bijvoorbeeld The Last of Us - dat zo’n tien miljoen dollar per aflevering kost - hebben de makers toch een imposante wereld neer weten te zetten. Enorme betonnen bouwwerken zorgen direct voor een vervreemdend effect, met als hoogtepunt een van de overheidsgebouwen. Die torent hoog boven het volk uit, als een soort ruimteschip op een sokkel. 

De makers hebben erg hun best gedaan om de kijker mee te nemen in de wereld van Arcadia, waardoor de dialogen soms te uitleggerig zijn. Wie dat voor lief neemt, ziet niet alleen een familie die vecht voor haar plek in een maatschappij waarin uit de pas lopen een doodzonde is, maar krijgt ook vragen voorgeschoteld als: wat is een eerlijke verdeling van welvaart? En in wat voor wereld wil ik leven?