De Australische serie Apple Cider Vinegar is losjes gebaseerd op het waargebeurde verhaal van wellnessinfluencer Belle Gibson, die in 2015 ontmaskerd werd door twee journalisten. Zij maakte haar volgers onder meer wijs dat ze haar hersentumor had genezen met gezonde voeding, beweging en holistische medicijnen.

‘Belle Gibson kreeg niet betaald voor deze vertelling van haar verhaal,’ aldus actrice Kaitlyn Dever (Dopesick) als Belle Gibson in de eerste minuten van Apple Cider Vinegar. ‘Fuckers,’ zegt ze vervolgens, terwijl ze recht in de camera kijkt, een zucht slaakt en met haar ogen rolt. Met deze disclaimer – elke keer uitgesproken door een ander personage – begint iedere aflevering van deze Netflixserie over de opkomst en ondergang van Gibson, een jonge Australische vrouw die in de begindagen van het influencertijdperk een hersentumor veinsde om meer volgers te vergaren.

Ook de clausule dat de zes afleveringen een waargebeurd verhaal vertellen ‘dat is gebaseerd op een leugen’ keert telkens terug, evenals de opmerking dat waarheid een ruim begrip is. ‘Zij is zelden zuiver of simpel,’ zegt een van de andere hoofdpersonen, een vrouw die daadwerkelijk kanker heeft, aan het begin van aflevering 2. Ook zij kijkt daarbij in de camera.

Nu is een disclaimer – meestal enkele zinnetjes die voor een aflevering op het scherm verschijnen – vooral bedoeld om eventuele rechtszaken te voorkomen, maar in dit geval is er meer aan de hand. Zo maken de woorden duidelijk dat de echte Gibson geen enkele invloed op deze serie had (belangrijk, gezien de bedenkelijke dingen die zij zonder al te veel scrupules heeft gedaan). Ook geven ze aan hoe speels het op momenten bloedserieuze en aangrijpende verhaal wordt verteld en zetten ze je aan het denken over het begrip ‘waarheid’. Want als deze serie íéts onderstreept is het dat we allemaal, zeker in de onlinewereld, het liefst de door ons zelf bijeengesprokkelde feiten geloven.

Kathlyn Dever als Belle Gibson in Apple Cider Vinegar

‘Münchhausen by internet’

Over feiten gesproken: Apple Cider Vinegar is losjes gebaseerd op het non-fictieboek The Woman Who Fooled the World van Beau Donelly en Nick Toscano, twee journalisten van de Australische krant The Age. Zij ontmaskerden Gibson in 2015 als oplichter en fraudeur. Gibson was online beroemd geworden als wellnessinfluencer nadat ze haar volgers had wijsgemaakt dat ze haar vergevorderde hersentumor (en later ook andere vormen van kanker) had weten te genezen met gezonde voeding, beweging en holistische medicijnen. Ze ontving prijzen voor haar werk, had een lucratieve boekdeal en de door haar ontwikkelde receptenapp was zo’n succes dat Apple die in de eerste versie van de Apple Watch wilde meenemen. Vlak voor de lancering hiervan viel Gibson echter door de mand toen bleek dat ze de geldbedragen die ze aan verschillende goede doelen had beloofd zelf had gehouden. Hierdoor begonnen haar volgers en de media ook vraagtekens te plaatsen bij haar gezondheidsproblemen.

In hun boek opperen Donelly en Toscano dat Gibson lijdt aan het münchhausensyndroom, of ‘münchhausen by internet’, zoals zij deze vorm dopen. Hierbij doen mensen zich voor als patiënt of overlevende, omdat ze snakken naar aandacht, medeleven en controle. De makers van de serie lijken dit idee overgenomen te hebben, al hangen ze er geen label aan. In een flashback zien we bijvoorbeeld hoe Gibson, op dat moment piepjong en zwanger, voor het eerst een berichtje over een hersentumor plaatst op een forum voor aanstaande moeders. Ze heeft kort daarvoor een babyshower voor zichzelf georganiseerd waarop niemand – zelfs haar eigen moeder was er niet – is komen opdagen. De steun en liefde die Gibson ontvangt nadat ze de forumleden heeft verteld dat ze nog maar een paar weken te leven heeft, wordt verbeeld met allemaal rode hartjes die uit haar laptop opstijgen – ze kan zich er letterlijk aan warmen.

Gibsons verhaal gaf hoop, want door akelige diagnoses, ziekmakende medicijnen en kille prognoses voelt iedereen zich uiteindelijk machteloos

Koffieklysma’s

Dit betekent overigens niet dat Apple Cider Vinegar een sympathiek portret schetst van Gibson. Actrice Dever zet haar koel en berekenend neer met een opvallend zachte stem die begrip en vriendelijkheid moet voorwenden, maar vooral op de zenuwen werkt. En net als er thuis op de bank iets van medeleven begint op te borrelen voor deze vrouw – ze maakt ook echt wel nare dingen mee – bevestigt de serie weer dat er maar één persoon belangrijk is voor Gibson, en dat is zijzelf.

Gibsons verhaal staat centraal in de zes afleveringen en het wordt met zo veel tijdssprongen verteld dat het af en toe begint te duizelen. Minder flitsend, maar daardoor des te aangrijpender, zijn de verhaallijnen van twee andere jonge vrouwen die daadwerkelijk een levensgevaarlijke vorm van kanker hebben: Lucy (Tilda Cobham-Hervey), die borstkanker heeft en zich bij haar behandeling tot frustratie van haar partner laat leiden door Gibsons Instagramfeed, en Milla Blake (Alycia Debnam-Carey), Gibsons mentor en latere rivaal, die de kwaadaardige tumoren in haar arm bestrijdt met een dieet – vruchtensappen en dagelijkse koffieklysma’s –, waarover ze een succesvol blog bijhoudt.

Alycia Debnam-Carey als Milla in Apple Cider Vinegar

Deze personages zijn een slimme toevoeging: ze geven wat menselijkheid aan de serie, die anders alleen over een charlatan zou gaan. Daarnaast maakt de manier waarop deze vrouwen reageren op hun diagnoses en de intensieve ziekenhuisbehandelingen ook duidelijk waarom Gibson zo lang kon wegkomen met haar verzinsels. Haar verhaal van genezing en controle gaf anderen hoop, want door akelige diagnoses, ziekmakende medicijnen en kille prognoses gaat iedereen zich uiteindelijk machteloos voelen. Wie wil er dan niet geloven in een wondermiddel?

Wat dat betreft is dit verhaal natuurlijk zo oud als de mensheid zelf en Gibson is een klassieke kwakzalver. Een slangenolieverkoper met lipgloss en een Instagrampagina. Hoeveel mensen verkeerde behandelingskeuzes hebben gemaakt door haar valse beweringen en wat daarvan de gevolgen waren, wordt in het midden gelaten. Wel voelt het als een opluchting wanneer de disclaimer bij aflevering 6 nogmaals meldt dat Gibson ditmaal geen cent heeft gekregen voor haar leugens.

Apple Cider Vinegar

De zesdelige dramaserie Apple Cider Vinegar is vanaf donderdag 6 februari te zien op Netflix.

serietips in je mailbox?

elke dinsdag