De vijftig beste films op Netflix

Japan 2013. Regie: Isao Takahata

Begin dit jaar verschenen vrijwel alle lange films van de roemrijke Japanse animatiestudio Ghibli op Netflix. Meerdere Ghibli-producties vielen net buiten onze top vijftig, zoals Ponyo en Only Yesterday, maar dit bitterzoete sprookje van de in 2018 overleden regisseur en studio-oprichter Isao Takahata haalde het net wel. De film verhaalt over een oude bamboesnijder die een baby in een bamboespruit ontdekt. Hij voedt het meisje op, dat in wonderbaarlijk tempo opgroeit tot een prachtige prinses. Stilistisch is Princess Kaguya zonder meer een hoogtepunt in de animatiegeschiedenis: alleen al de wijze waarop met enkele penseelstreken een kruipende, klauterende en spelende baby op het doek wordt getoverd is van een grootse, aandoenlijke schoonheid. Geschikt voor kinderen vanaf zes jaar, maar vooral aanbevolen voor oudere kinderen, onder meer vanwege de lange speelduur (137 minuten).

Ierland/Canada/VS/GB 2015. Regie: Lenny Abrahamson

Intelligente bewerking van de gelijknamige succesroman van de Ierse Emma Donoghue, over een moeder en haar (bijna) vijfjarige zoontje, die door Old Nick worden vastgehouden in een geluiddicht en met stalen platen verstevigd tuinhuisje. Het jochie, Jack, is geboren in dat tuinhuisje en kent de wereld alleen van de televisie. En uit de verhalen van zijn moeder. Opvallend optimistisch, ondanks het zware onderwerp, omdat de kijker vooral door de ogen van Jack kijkt. Brie Larson kreeg een Oscar voor haar rol, daarnaast waren er Oscarnominaties voor Beste Film, Beste Regie en Beste Scenario.

Lees ook ons interview met regisseur Lenny Abrahamson: ‘Dat naïeve, kinderlijke perspectief is essentieel'

Verenigde Staten 2018. Regie: Ari Aster

De New Yorkse filmmaker Ari Aster (1986) regisseerde tot op heden twee films, en beide schopten ze het tot onze top vijftig. In Hereditary, zijn debuutfilm uit 2018, volgen we het gezin Graham, dat een tragisch ongeluk moet verwerken en vervolgens ook nog te maken krijgt met boosaardige, bovennatuurlijke krachten. Een visueel en ook emotioneel verbluffend sterke horrorfilm, die het genre een handvol onvergetelijke beelden rijker heeft gemaakt. Zo zal je het 'kloppen' op het zolderluik door moeder Graham (Toni Colette op haar meest hysterisch) niet snel vergeten. Enig minpuntje: aan het eind van de film gooit Aster, ondanks de bedachtzame opbouw, ineens alle remmen los.

Zuid-Korea/Verenigde Staten 2017. Regie: Bong Joon-ho

In februari won Bong Joon-ho tot verrassing van velen maar liefst vier Oscars voor zijn meesterlijke zwarte komedie Parasite. Twee jaar eerder maakte hij deze fascinerende Netflix Original, waarin een Amerikaanse multinational een wedstrijd uitschrijft waarbij boeren overal ter wereld genetisch gemanipuleerde superbiggen moeten fokken. Okja, van het Zuid-Koreaanse weesmeisje Mija en haar opa, is de allergrootste, maar Mija wil Okja niet afstaan. Bongs film begint als vrolijke mengeling van kinderfilm, politieke satire en actiefilm, maar wordt allengs somberder en cynischer. Het supervarken werd overigens ontworpen door de Nederlander Erik-Jan de Boer, die in 2013 een Oscar won voor de (computer)tijger uit Life of Pi.

Lees ook ons artikel over de rel die Okja veroorzaakte op het filmfestival van Cannes

Verenigde Staten 1994. Regie: Frank Darabont

Dit klassieke Amerikaanse gevangenisdrama, gebaseerd op een novelle van Stephen King, prijkt al twaalf jaar non-stop bovenaan de door bezoekers samengestelde ‘IMDb Top 250’. Tim Robbins speelt in de film een man die in 1947 tot levenslang veroordeeld wordt voor de moord op zijn vrouw en haar minnaar. Het gevangenisleven is afschuwelijk en gewelddadig, maar hij raakt bevriend met een invloedrijke medegevangene (geweldige rol van Morgan Freeman) en weet slim in het gevlei van de wrede bewaarders te komen. Was verrassend genoeg in 1994 een flop in de bioscoop: met een budget van 25 miljoen dollar bracht het in de Amerikaanse bioscopen slechts zestien miljoen op. 

Lees ook ons artikel over het succes achter Shawshank, geschreven naar aanleiding van de heruitgave in de Nederlandse bioscopen

Verenigde Staten 1991. Regie: John Singleton

Een verbluffende 23 jaar jong was John Singleton – vorig jaar veel te vroeg overleed aan de gevolgen van een beroerte – toen in 1991 zijn regiedebuut Boyz n the Hood verscheen, een even rauw als teder drama over drie Afro-Amerikaanse jongens die opgroeien in het getto van South Central Los Angeles. Boyz n the Hood kreeg een première in Cannes, viel bij pers en publiek in de smaak en leverde Singleton – als jongste én eerste zwarte cineast ooit – Oscarnominaties op voor regie en scenario. Dat is bijna dertig jaar later nog goed te begrijpen: de film vol levensechte gesprekken en mooie alledaagse terzijdes, die de personages heel menselijk maken. De cast is geweldig: Cuba Gooding Jr., rapper Ice Cube, Angela Bassett en Regina King spelen hun eerste grote filmrollen, en Laurence Fishburne is op zijn best als strenge doch liefdevolle vader die alle verschil maakt.

Beluister hier een discussie uit het VPRO-radioprogramma OVT over de film

Verenigd Koninkrijk/Verenigde Staten 2018. Regie: Alex Garland

Paramount Studios vond deze radicale sciencefiction-horrorfilm van Ex Machina-regisseur Garland te 'intelligent en moeilijk' voor een groot publiek, waardoor Annihilation in Nederland direct op Netflix verscheen. Garland vormde het gelijknamige boek van Jeff VanderMeer om tot een ambitieuze, provocerende en volstrekt originele combinatie van gedachte-experiment, filosofische parabel en psychologische horror. Held van het verhaal is bioloog Lena (Natalie Portman), die samen met vier andere vrouwen een expeditie onderneemt naar 'the shimmer': een mysterieus gebied dat zich steeds verder uitbreidt en de gehele aarde dreigt op te slokken.

Verenigd Koninkrijk/Verenigde Staten 2005. Regie: Steve Box en Nick Park

Na drie korte films - waarvan er twee werden beloond met een Oscar - kregen uitvinder Wallace en diens zwijgende hond Gromit in 2005 een eigen lange speelfilm. Hun strijd tegen een monsterlijk konijn is even absurd als aanstekelijk. Hulde voor de makers – het Britse Aardman Studios, ook bekend van Chicken Run en Shaun het Schaap – die niet kozen voor computeranimatie maar voor het monnikenwerk van klei-animatie, zodat ze genoegen moesten nemen met een productie van drie seconden film per dag. Maar het resultaat mag er zijn: vegetarische Hitchcock, vriendelijke horror, een komedie van het zeldzame soort dat werkelijk geschikt is voor alle leeftijden.

Verenigde Staten/Canada 2018. Regie: Debra Granik

Will, een Irak-veteraan met PTSS, heeft zo’n afkeer van de beschaving, dat hij samen met zijn dertienjarige dochter Tom diep verborgen in de bossen bij Portland, Oregon leeft. Tot ze worden ontdekt. Dit prachtige en subtiele drama is de eerste film van regisseur Debra Granik na Winter’s Bone (2010), de film die van Jennifer Lawrence een ster maakte. Deze film zou hetzelfde kunnen doen met de Nieuw-Zeelandse actrice Thomasin McKenzie, die geweldig is als Tom. Een naam die overigens pas gekozen werd na de repetities. Tom is namelijk de afkorting van Thomasin en werd tijdens de repetities steeds gebruikt. Een fictieve naam leek daarna niet meer te passen.

Bekijk ook ons interview met regisseur Debra Granik: ‘Sinds wanneer is het slecht om goed te doen?’

Verenigde Staten 2016. Regie: Damien Chazelle

Sappelende jazzpianist Seb (Ryan Gosling) en aspirant-actrice Mia (Emma Stone) worden verliefd en proberen elkaar te steunen bij het verwezenlijken van hun persoonlijke ambities en dromen (respectievelijk een eigen jazzclub & serieuze rollen). Heerlijke musical van Whiplash-regisseur Damien Chazelle in de stijl van de klassiekers uit de jaren vijftig en zestig. Non-professionals Gosling en Stone kunnen qua zang en dans niet tippen aan oude meesters als Fred Astaire en Ginger Rogers, maar slaan zich met verve door de vele aanstekelijke zang- en dansnummers, en weten van Seb en Mia echte mensen te maken. Zes Oscars waaronder een voor Stone en eentje voor Chazelle.

Lees hier ons interview met regisseur Chazelle: 'Met een musical neem je toch een risico'

Verenigde Staten 2012. Regie: Kathryn Bigelow  

Ruim 150 minuten lang reconstrueert regisseur Bigelow (The Hurt Locker) de klopjacht op Osama Bin Laden in een droge, beschouwende stijl, van de ijzingwekkende openingsminuten waarin een verdachte op gruwelijke wijze door de CIA wordt gemarteld tot de monumentale, zenuwslopende slotakte in Abbottabad, Pakistan. De suggestie dat de folteringen essentieel waren voor het lokaliseren van Bin Laden leidde tot protestacties, maar in toon is Zero Dark Thirty verre van propagandistisch.

Lees hier ons achtergrondverhaal over de film: 'Woedende columns én lovende recensies

Verenigde Staten 2015. Regie: Robert Eggers

Een van onze favoriete films van 2020 is de barokke horrorfilm The Lighthouse van Robert Eggers, over twee vuurtorenwachters in het New England van 1890. Eggers intrigerende en subtiele speelfilmdebuut The Witch​​​​​​​ is eveneens een horrorfilm die zich in het verleden afspeelt, ditmaal het New England van de 17de eeuw, en draait om een puriteinse familie die verbannen is naar de rand van een onheilspellend bos, waar (naar verluidt) een heks ronddwaalt. De kindacteurs spelen bijzonder realistisch, waardoor de teloorgang van de familie des te meer indruk maakt.

Japan 1988. Regie: Hayao Miyazaki

De tweede film van Studio Ghibli in onze lijst en tevens de film die de internationale doorbraak betekende voor Hayao Miyazaki, grootmeester van de Japanse animatiefilm. In tegenstelling tot modernere animatie is deze nog geheel met de hand getekend, beeldje voor beeldje, veelal door de meester zelf. Het verhaal gaat over twee meisjes die naar het platteland verhuizen om dichter bij hun moeder in het ziekenhuis te kunnen zijn en de geesten, Totoro's genaamd, in het nabijgelegen bos ontdekken. In het hele sprookje komt geen slechterik voor. De zachte grijze reus uit de film vormt inmiddels het logo van de studio en is als knuffelversie in vrijwel elk Japans huishouden te vinden.

Verenigde Staten/Verenigd Koninkrijk 2008. Regie: Christopher Nolan

De openingsscène van dit tweede deel van Christopher Nolans Batman-trilogie zet de toon: uitgerust met akelige clownsmaskers plegen geharde meester-misdadigers, met militaire precisie en timing, een uiterst gewelddadige overval op een maffia-bank. Virtuoos gefilmde scène, strak gesneden, spannend en uiterst grimmig van toon. En het wordt alleen maar beter, in deze superieure superheldenfilm, ook dankzij de magistrale, huiveringwekkende rol van Heath Ledger als The Joker. De acteur kreeg postuum onder andere een BAFTA en een Oscar voor zijn rol. 

Verenigde Staten 2015. Regie: Denis Villeneuve

De eerste van twee films van de Canadese regisseur Villeneuve in onze top vijftig, over een stoere, integere FBI-agent Kate (Emily Blunt) die door een geheimzinnige overheidsorganisatie wordt gerekruteerd om mee te strijden in de war on drugs rond de Amerikaans-Mexicaanse grens. Al snel vallen de lijken bij bosjes en beseft Kate dat ze geen idee heeft waar ze aan meedoet. Harde, robuuste politiethriller, fraai gefilmd (door Roger Deakins), erg spannend, met een geweldige cast. Net als in veel van zijn andere films stelt Villeneuve (Incendies, Prisoners) een duivels dilemma aan de kaak, en zal de kijker zelf een kant moeten kiezen.

In 2015 waren we aanwezig bij de persconferentie van de film in Cannes. Bekijk hier ons verslag

Verenigde Staten 2016. Regie: Ava DuVernay

In Amerika werd deze confronterende en belangwekkende documentaire onlangs in het kader van #BlackLivesMatter gratis beschikbaar gemaakt voor niet-abonnees. De titel verwijst naar het dertiende amendement in de Amerikaanse grondwet, dat in 1865 de afschaffing van de slavernij bekrachtigde, maar tegelijkertijd de overheid in staat stelde om veroordeelden als onvrijwillige arbeidskracht in te zetten. Aan de hand van schokkende cijfers en een hele rits talking heads betoogt de film dat de massale incarceratie van zwarte Amerikanen (maar liefst 1 op 3 belandt op een gegeven moment in de gevangenis) een vorm van moderne slavernij is. Regisseur Ava DuVernay maakte eerder furore met het voor twee Oscars genomineerde Martin Luther King-drama Selma en maakte verleden jaar voor Netflix de fenomenale serie When They See Us.

Verenigde Staten 1985. Regie: Robert Zemeckis

Met de Back to the Future-trilogie is iets vreemd aan de hand: alle delen hebben op Netflix gestaan, maar nog nooit allemaal tegelijk. Zo ontbreekt momenteel Part III. Gelukkig staat het eerste – en wat ons betreft beste – deel er nu wel op, waarin Marty McFly (Michael J. Fox) met behulp van de tijdmachine van de merkwaardige professor Emmett Brown (Christopher Lloyd) naar het verleden reist. Daar ontmoet hij zijn stuntelige vader en zijn charmante moeder. Hij zal ze moeten koppelen, want anders wordt hij nooit geboren... Het briljante, geestige script van regisseur Zemeckis en Bob Gale van deze, inmiddels klassieke, tijdreisfilm werd pas na lang aarzelen door de Universal-studio goedgekeurd. Universals verzoek om de titel te wijzigen in 'Spaceman From Pluto' werd door producent Steven Spielberg gelukkig elegant afgewimpeld.

In de slotaflevering van seizoen twee van De Kijk van Koolhoven besteedde Martin Koolhoven uitgebreid aandacht aan de tijdreisfilm

Verenigd Koninkrijk/Verenigde Staten 2010. Regie: Christopher Nolan

De langverwachte nieuwe film van Christoper Nolan, TENET, heeft na veel uitstel eindelijk een Nederlandse releasedatum gekregen: 26 augustus. Afgaande op de trailer belooft de film een spirituele opvolger van Inception te worden, Nolans bejubelde en met prijzen overladen scifi-thriller over de mogelijkheid om tijdens het dromen ideeën in het onderbewuste van anderen te plaatsen. Bedrijfsdief Cobb (Leonardo DiCaprio), een man met een pijnlijk eigen verleden, krijgt van een Japanse zakenman (Ken Watanabe) opdracht zo'n inception uit te voeren, maar die verloopt natuurlijk anders dan verwacht. De dromen-in-dromen-in-dromen zijn schitterend vormgegeven.

Verenigde Staten 1981. Regie: Steven Spielberg

Net als bij Back to the Future is ook het kwartet Indiana Jones-films op Netflix niet compleet: naast Temple of Doom staat alleen dit suprieure eerste deel op de streamingdienst. Regisseur Steven Spielberg bedacht de film als ode aan de avonturenfilms waar hij als kind op zaterdagmiddag steevast naar keek. Held van het verhaal is Indiana 'Indy' Jones, een dappere archeoloog die het aan de stok krijgt met een onbetrouwbare rivaal, die in opdracht van Hitler op zoek is naar de mythische Ark des Verbonds. Dus moet Indy afwisselend ingenieuze dodelijke vallen in ruïnes, griezelige fauna en akelige nazi's ontwijken. Spannend en grappig, en bovendien nog nauwelijks verouderd.

Ook een aanrader op Netflix: de inspirerende en hartverwarmende documentaire Raiders!: The Story of the Greatest Fan Film Ever Made

Verenigd Koninkrijk/Zweden 2019. Regie: Ari Aster

Een jaar na horrorsensatie Hereditary (zie nr. 49) kwam regisseur Ari Aster al met een opvolger. Midsommar is opnieuw een horrorfilm (uit het subgenre folk-horror), waarin alle actie zich afspeelt in het volle dag- én nachtlicht. Een groepje Amerikaanse antropologiestudenten gaat namelijk naar het hoge noorden van Zweden om een bijzonder midzomernacht ritueel bij te wonen. Dat pakt niet al te best uit voor de meesten, hoewel de reis op vreemde manier wel heilzaam is voor het enige meisje in de groep (een fantastische Florence Pugh), dat kampt met grote psychische problemen. De inmiddels iconische bloemetjesjurk uit de film werd ondanks tijdens een veiling voor het goede doel voor een slordige 65.000 dollar verkocht aan het Academy Museum.

Lees hier een uitgebreide recensie van de film

Verenigd Koninkrijk 1979. Regie: Terry Jones

Na het succes van The Holy Grail besloten de komieken van Monty Python een film over Jezus te maken. Maar tijdens de research kwam naar voren dat Jezus  ‘gewoon niet erg grappig was’. De oplossing van de Pythons was dan ook om niet het verhaal van Jezus, maar van zijn fictieve tijdgenoot Brian te vertellen. Op dezelfde dag geboren als de Heiland, maar dan een stal verder. De bastaardzoon van een Romeinse soldaat, die wordt aangezien voor de Messias, en net als de Nazareeër zal eindigen aan het kruis. Het eindresultaat is een hilarische en tegelijk messcherpe komedie, die overigens in 1979 door zo’n beetje alle religieuze organisaties werd bekritiseerd.

Lees hier ook het uitgebreide achtergrondverhaal dat we ter ere van de 40ste verjaardag van de film schreven

Verenigde Staten 1973. Regie: Martin Scorsese

Zowel regisseur Martin Scorsese als hoofdrolspelers Harvey Keitel en Robert De Niro hebben hun Hollywood-doorbraak te danken aan deze indrukwekkende maffiafilm. Mean Streets vertelt het verhaal van twee jeugdvrienden: de gekwelde misdadiger in spe Charlie (Keitel) die in de gunst van zijn maffia-oom probeert te komen en de driftige Johnny Boy (De Niro) die zijn schulden niet kan afbetalen en zodoende in de problemen komt. Meer dan een film over twee kleine criminelen is Mean Streets vooral een verkenning van de invloed van het katholieke geloof, een drama over schuld en boete. Vanwege geldgebrek werden veel shots uit de hand geschoten, wat verbazingwekkend goed uitpakte.

Verenigde Staten 2012. Regie: Quentin Tarantino

Controversieel zijn de films van Quentin Tarantino wel vaker, maar Django Unchained deed vooralsnog het meeste stof opwaaien. Want nadat Tarantino zich opwierp als plaatsvervangend wreker voor mishandelde vrouwen (Kill Bill, Death Proof) en onderdrukte Joden (Inglourious Basterds), waren de negentiende-eeuwse Amerikaanse slaven aan de beurt. Dat resulteerde in een cartoonesk-gruwelijke spaghettiwestern over bevrijde slaaf Django (Jamie Foxx) die zijn vrouw Broomhilda (Kerry Washington) wil redden uit de handen van een sadistische plantage-eigenaar (Leonardo DiCaprio). Opvallend rechttoe rechtaan verteld, met enkele briljante maar ook minder geslaagde scènes. Django Unchained imponeert vooral met de typische kenmerken van een Tarantino-film: enorm vermakelijk en gedurfd, een waanzinnige soundtrack en scherpe dialogen uitgesproken door een topcast.

Lees hier ook ons interview met acteur Jamie Foxx

Verenigde Staten 2013. Regie: Martin Scorsese

In 2007 kocht Leonardo DiCaprio reeds de filmrechten van de memoires van oplichter en beurshandelaar Jordan Belfort. Een paar jaar later trad Martin Scorsese aan als regisseur, die de verfilming van Belforts verhaal van een razende energie voorzag. DiCaprio is fantastisch en hilarisch als Belfort en belichaamt het (gebrek aan) moreel besef van een nieuwe generatie beurshandelaars. In de zwarte komedie spoort Belfort zijn team aan tot nog meer inzet door liederlijke feesten te organiseren, prostituees naar kantoor te halen, of kampioenschappen dwergwerpen te organiseren. De ruim honderd miljoen dollar kostende film is al even over the top en excessief als de levens van de personages, maar verveelt ondanks de bijna 180 minuten geen seconde.

Verenigde Staten 2007. Regie: David Fincher

Een berucht mysterie in de Verenigde Staten: wie is seriemoordenaar Zodiac? Na zijn moorden in San Francisco stuurde hij cryptische aanwijzingen naar een aantal kranten. Over de onopgeloste zaak uit de jaren zestig en zeventig schreef Robert Graysmith — cartoonist bij een van die kranten — uiteindelijk twee boeken, waar David Finchers thriller Zodiac deels op is gebaseerd. In de film pogen een dorstige journalist (Robert Downey jr), een obsessief puzzelende cartoonist (Jake Gyllenhaal) en een vastbesloten rechercheur (Mark Ruffalo) de moordenaar te vinden, met ernstige gevolgen voor hun mentale gezondheid. Fincher brengt de zeer langdurige zoektocht prachtig in beeld, en de hoofdrolspelers zijn geweldig in vorm.

 Frankrijk/België 2012. Regie: Jacques Audiard

Dit magnifieke melodrama van regisseur en scenarist Jacques Audiard (Un Prophet, Dheepan, The Sisters Brothers) ontving terecht een tien minuten durende staande ovatie na de première in Cannes. Audiard greep naast de Palme d’Or, maar De rouille et d’os sleepte meerdere andere prijzen in de wacht, waaronder vier prestigieuze César Awards. Centraal staat de relatie tussen een arme krachtpatser (Matthias 'Rundskop' Schoenaerts) en een orkatrainer die tijdens een show beide beide benen verloor (Marion Cotillard). In handen van een mindere regisseur zou dat tenenkrommende sentimentaliteit opleveren, maar Audiard is een meester in het combineren van de harde werkelijkheid met poëtische beelden. Daarmee is De rouille et d'os niet alleen een feest voor het hart, maar ook voor het oog.

Lees ook ons interview met Matthias Schoenaerts: 'Voor deze film moest ik een heel ander lichaam kweken'

Japan 1997. Regie: Hayao Miyazaki

Na The Tale of the Princess Kaguya (nummer 50) en My Neighbor Totoro (nummer 38) de derde notering voor een film van de beroemde Japanse animatiestudio Ghibli. Ditmaal een fantasierijk eco-sprookje van regisseur Hayao Miyazaki. In deze prachtige film probeert de jonge Ashitaka zijn dorp te redden van een monsterlijk zwijn, waarna hij besmet raakt met een geheimzinnige ziekte. Op zoek naar genezing belandt hij in de strijd tussen een mysterieuze prinses en een geïndustrialiseerde gemeenschap. Een oorlog waarin boswezens het opnemen tegen vuurwapens. Misschien wel Miyazaki’s beste film, vanwege de fijne, niet drammerige boodschap, het meeslepende verhaal en alle levensechte, boeiende personages. Maar uiteindelijk belandde een van zijn andere sprookjes nog net een paar plekken hoger op de lijst.

Zweden/Duitsland/Frankrijk/Denemarken 2017. Regie: Ruben Östlund

Gouden Palm-winnaar The Square begon als een sociaal experiment in 2014, toen regisseur Ruben Östlund een fysiek plein als kunstinstallatie creëerde nabij een Zweeds museum. De verschillende manieren waarop voorbijgangers gebruikmaakten van het plein — van vandalisme tot huwelijksaanzoeken — diende als inspiratie voor Östlunds scenario. De film zelf werd een superieure satire over museumcurator Christian, wiens comfortabele bestaan volledig op zijn kop wordt gezet als hij op straat van zijn portemonnee beroofd wordt en vervolgens de ene slechte beslissing na de andere neemt. Östlund spaart niets en niemand en sleurt de kijker van de ene pijnlijke scène naar de volgende. Ondertussen intelligente dingen zeggend over onder meer politieke correctheid, kuddegedrag en opportunisme. Onbetwist hoogtepunt: een chique diner waar als hoofdact een man optreedt die doet alsof hij een chimpansee is. Onvergetelijk.

Lees hier ons interview met regisseur Ruben Östlund: 'Wist je dat “ongemakkelijk” een van de meest gegoogelde woorden is?'

Verenigde Staten 2018. Regie: Bo Burnham

Zeer indrukwekkend debuut van twintiger Bo Burnham, die vooral bekend is als comedian. Hij schreef en regisseerde met Eight Grade een van de beste coming-of-age films sinds tijden. Zelden was een filmpuber namelijk zo levensecht en aandoenlijk als de dertienjarige Kayla. Actrice Elsie Fisher speelt haar buitengewoon naturel en was tijdens het filmen – hoe verfrissend – werkelijk dertien, met puistjes en al. We volgen Kayla tijdens haar laatste week van ‘middle school’. Terwijl ze vlogs opneemt, een feestje bezoekt en met haar alleenstaande vader communiceert, is haar ongemak zo invoelbaar dat Eighth Grade soms wel een griezelfilm lijkt. Gelukkig observeert Burnham haar steeds met veel empathie. Verplichte kost voor snapchattieners én hun ouders.

Nieuw-Zeeland/Verenigde Staten 2001/2002/2003. Regie: Peter Jackson

Fans van Tolkiens vuistdikke epos The Lord of the Rings — over de hobbit Frodo en diens queeste om de Ring te vernietigen — waren er niet gerust op toen Peter Jackson de regie van hun geliefde trilogie ter hand nam. Maar met zijn uitbundige visuele fantasie bleek Jackson de juiste persoon om dit epische sprookje te verfilmen. De drie delen (The Fellowship of the Ring, The Two Towers, The Return of the King) werden gelijktijdig opgenomen in Nieuw-Zeeland en tegenwoordig wordt de avonturenreeks gezien als een van de grootste en invloedrijkste filmprojecten ooit. Want wie heeft er nou nog nooit gehoord van Middle Earth, Mordor, Gandalf en Gollum? Het spectaculaire slotstuk kreeg maar liefst elf Oscars, waaronder die voor beste film, regie en script. Overigens heb je wel een flinke thuisbioscoop nodig om op Netflix optimaal van het spektakel te kunnen genieten.

Verenigde Staten/Verenigd Koninkrijk 2013. Regie: Alfonso Cuarón

Net als bovenstaande trilogie van Peter Jackson komt deze meesterlijke avonturenfilm van Mexicaan Alfonso Cuarón natuurlijk het beste tot zijn recht op het grote doek, het liefst zelfs in 3D. Maar ook op het kleine scherm weet de combinatie van ingetogen drama, realistische actie en een adembenemend groots decor te imponeren. Veel heeft de film qua plot overigens niet om het lijf: nadat hun ruimtestation wordt gesloopt door rondzwevend puin, raken twee astronauten op drift in de ruimte. Vervolgens moeten ze zien te overleven. Zoals eerder in Children of Men en Y tu mamá legt Cuarón de gebeurtenissen vast in lange, wervelende shots, die de chaos en intensiteit versterken. Tussen de virtuoze CGI-effecten wordt de menselijke factor gewaarborgd door de prima acteurs. Zeven Oscars, onder andere voor Cuarón en voor cameraman Emmanuel Lubezki.

Japan 2001. Regie: Hayao Miyazaki

De derde animatiefilm van tekenmeester en regisseur Hayao Miyazaki in onze Netflix top 50, na My Neighbor Totoro op nummer 38 en Princess Mononoke (1997) op nummer 25. Spirited Away zorgde voor Miyazaki’s doorbraak bij het grote publiek in het Westen, waar zijn mythische sprookje een Gouden Beer en een Oscar won. De film opent met een familie-uitje dat strandt in een verlaten pretpark waar de ouders van de tienjarige Chihiro prompt veranderen in enorme varkens. Het park blijkt een rustplek voor allerhande goden en geesten die hun tijd tussen de mensen achter de rug hebben. Chihiro leert de absurde regels van haar nieuwe, op wankel kapitalistische leest geschoeide wereld — samen met vriendje Haku — en transformeert van een doorsnee verwend meisje in een zelfverzekerde heldin. Een onvergetelijk avontuur.

Verenigde Staten 2018. Regie: Rodney Rothman, Bob Persichetti en Peter Ramsey

Nóg een film over Marvel-icoon Spider-Man: daar zat in 2018 eigenlijk niemand op te wachten. Des te verrassender is het dat deze animatiefilm van Sony Pictures Animation, waarin niet Peter Parker maar tiener Miles Morales de hoofdrol vervult, verreweg de beste film over de gemaskerde burgerwacht uit Brooklyn is. Bovendien is het ook nog eens de meest radicale, intelligente, kunstzinnige en revolutionaire superheldenfilm die ooit in Hollywood is gemaakt. Van de (diverse) stemmencast tot de absurdistische grappen en van het ontroerende vader-zoon thema tot de hallucinerende en adembenemend mooie beelden: vrijwel alles aan Spider-Man: Into the Spider-Verse is van grote klasse. Won onder meer een Oscar en Golden Globe voor beste animatiefilm. En zoals het superheldenfilms betaamt, wordt in 2022 het vervolg verwacht. 

Verenigde Staten/Australië 1999. Regie: Lilly en Lana Wachowski

Vorig jaar bestond The Matrix twintig jaar, wat wereldwijd werd gevierd met officiële jubileumvertoningen op het witte doek. Gedateerd voelt de scifi-klassieker echter amper, want qua stijl en thematiek is de film nog steeds indrukwekkend. Via verzetsstrijders komt hacker Neo (Keanu Reeves) achter de huiveringwekkende waarheid over onze wereld: we leven als slaven in een virtuele simulatie. Iconisch is de scène waarin Neo moet kiezen tussen een rode of blauwe pil, tussen de keiharde realiteit of vredige onwetendheid. Hoewel het script gaandeweg inboet aan vernuftigheid, blijft The Matrix fascineren met spectaculaire actiescènes en baanbrekende special effects. Het ‘vertragen’ van de tijd (bullettime) werd dan ook gekopieerd door vele actiefilms en -games. De twee vervolgen uit 2003 zijn matig, maar we zijn benieuwd naar het vierde deel dat momenteel wordt gedraaid. 

Lees hier het verhaal dat we naar aanleiding van de 20ste verjaardag van The Matrix schreven: 'Was 1999 het beste filmjaar ooit?'

Verenigde Staten/Italië/Frankrijk/Brazilië 2017. Regie: Luca Guadagnino

De ideale zomerfilm over een bitterzoete vakantieliefde. In 1983 komt de 24-jarige Amerikaanse onderzoeksassistent Oliver (Armie Hammer) naar Noord-Italië om professor Perlman bij te staan in diens adembenemende landhuis. De nieuwkomer maakt grote indruk op Perlmans zeventienjarige zoon Elio (een uitstekende Timothée Chalamet), die tot zijn eigen schrik en verbazing verliefd wordt op Oliver. Met prijzen overladen verfilming van André Acimans gelijknamige roman uit 2007 door Luca Guadagnino (bekend van I Am Love en A Bigger Splash). Alle lof is begrijpelijk, want Call Me by Your Name is een fantastische film. Sprankelend, intiem en eerlijk, met een bijzonder sensuele rol voor een perzik. In 2018 door onze lezers verkozen tot Film van het Jaar.

Bekijk hier ons interview met Timothée Chalamet en Armie Hammer

Verenigde Staten 2015. Regie: Adam McKay

Regisseur Adam McKay was vooral bekend van de hilarische films die hij met komiek Will Ferrell maakte, zoals Anchorman: The Legend of Ron Burgundy (2004), Step Brothers (2008) en The Other Guys (2010). Met The Big Short gooide hij het roer enigszins om: meer serieus en minder Ferrell. En dat loonde. Het is een meesterlijke adaptatie van Michael Lewis' briljante boek over de excentriekelingen die het ineenstorten van de Amerikaanse huizenmarkt voorspelden en daar vervolgens stinkend rijk mee werden. McKay verfilmde deze bizarre geschiedenis als een uitzinnige tragikomedie, zonder veel van de ingewikkelde financiële termen te versimpelen. Komisch en schokkend, én van groot belang. Won een Oscar, een BAFTA Award en een Writers Guild of America Award voor beste bewerkte scenario. 

Lees hier ons interview met Adam McKay: 'Zo is het echt gegaan'

Verenigde Staten 2019. Regie: Noah Baumbach

Kan een film over een echtscheiding grappig, liefdevol, ontroerend én romantisch zijn? Ja, bewijst regisseur en scenarioschrijver Noah Baumbach (The Squid and the Wale, While We're Young) met Marriage Story. Naar eigen zeggen is zijn sublieme tragikomedie allesbehalve autobiografisch, maar Baumbach liet zich wel degelijk inspireren door zijn scheiding met actrice Jennifer Jason Leigh. In Marriage Story besluiten theaterregisseur Charlie en actrice Nicole na jaren huwelijk uit elkaar te gaan, waarna Nicole hun huis in New York verruilt voor Los Angeles. Aanvankelijk verloopt dat nog redelijk amicaal – ze hebben samen een achtjarige zoon – maar zodra de advocaten erbij worden gehaald gaat het mis. Hoofdrolspelers Adam Driver en Scarlett Johansson zijn weergaloos in dit bitterzoete meesterwerk. De bijrol van Laura Dern als Nicole's advocaat is eveneens fantastisch en werd beloond met een Oscar.

Lees hier ons verhaal over de verschillende interpretaties van de film

Verenigde Staten/Verenigd Koninkrijk 2019. Regie: Quentin Tarantino

Quentin Tarantino’s liefdesbrief aan het oude Los Angeles. In de nadagen van het klassieke Hollywood-tijdperk moet B-acteur Rick Dalton (Leonardo DiCaprio) plaatsmaken voor de nieuwe generatie. En daar heeft hij het nogal moeilijk mee. Waarom kan hij niet net zo veel succes hebben als zijn buren, actrice Sharon Tate en regisseur Roman Polanski? Gelukkig blijft zijn vriend en vaste stuntman Cliff Booth (Brad Pitt, kreeg een Oscar voor zijn rol) hem door dik en dun steunen. Uitbundige, caleidoscopische en heerlijke vertelling van Tarantino, waarin hij schaamteloos zijn stokpaardjes berijdt, persoonlijke herinneringen verwerkt, en de geschiedenis naar zijn hand zet. Aangekondigd als de negende van in totaal tien films die Tarantino zegt te gaan maken. 

We waren vorig jaar aanwezig bij de première van de film in Cannes. Bekijk hier ons verslag

Verenigde Staten/Verenigd Koninkrijk/Japan 2006. Regie: Alfonso Cuarón

In 2027 is de wereld na een oorlog grotendeels verwoest, en een mysterieus virus maakt dat van menselijke voortplanting geen sprake meer is. Alleen in Groot-Brittannië bestaat nog zoiets als een maatschappij, die wordt bestuurd door een fascistisch ogende, militaire macht. Wanneer de cynische journalist Theo (Clive Owen) betrokken raakt bij een verzetsgroep, is hij binnen de kortste keren onderdeel van een geheime missie die gaandeweg Bijbelse dimensies krijgt. Een gelikte en dystopische actiefilm waar regisseur Alfonso Cuarón (Gravity) zijn engagement slim in heeft verpakt. De visueel overdonderende cinematografie is net als in Gravity van de Mexicaanse cameraman Emmanuel Lubezki, van wie maar liefst twee films in onze top tien zijn beland.

Verenigd Koninkrijk/Verenigde Staten 1968. Regie: Stanley Kubrick

Misschien wel de grootste filmklassieker die op Netflix staat en met afstand de oudste film in onze lijst. Stanley Kubrick heeft met 2001: A Space Odyssey vertelformules voor grote Hollywoodfilms doen wankelen, visuele effecten van de toekomst het heden ingeslingerd en het getoeter van Strauss' 'Also sprach Zarathustra' voor altijd met de leegte van het heelal verbonden. Een mysterieuze monoliet is aanwezig bij de technologische evolutie van de mens: van knokkende aap in oertijden tot de astronaut (Keir Dullea) in 2001, die dankzij computer HAL in de problemen geraakt. Intussen lijkt de mens psychologisch stil te staan. 2001: A Space Odyssey is een onvergetelijke kijkervaring en nog steeds een van de beste sciencefictionfilms ooit gemaakt. 

Twee jaar geleden spraken we acteur Keir Dullea over zijn iconische rol: 'Ik wist dat ik bij een uitzonderlijke film betrokken was'

Verenigde Staten 2000. Regie: Christopher Nolan

Voordat Christoper Nolan bekende megaproducties zoals The Dark Knight (nummer 38 in onze lijst) en Inception regisseerde, brak hij door met deze veelvuldig bekroonde thriller. Leonard Shelby (Guy Pearce) is getuige van de brute verkrachtingsmoord op zijn vrouw. Sindsdien lijdt hij aan geheugenverlies en stuurt hij zichzelf berichten: briefjes, polaroidfoto's en andere kattebelletjes zoals tatoeages op zijn lichaam. Alles om hem te helpen bij zijn zoektocht naar de moordenaars en zijn verleden. Analoog aan Shelby’s beleving heeft Memento een non-lineaire vertelstructuur, waardoor vorm en inhoud op ingenieuze wijze in elkaar overvloeien. Meermaals bekijken is daarom warm aanbevolen. 

Verenigde Staten 2019. Regie: Benny en Josh Safdie

Het fantastische Uncut Gems is de een-na-hoogste Neflixproductie in onze lijst. In deze nieuwste film van Joshua en Benny Safide (Good Time) leeft de New Yorkse juwelier Howard Ratner zijn leven in de hoogste versnelling. Hij heeft een gezin, aanzien, en een goed lopende zaak, maar is altijd op zoek naar een nieuwe deal of de volgende kans. Hij houdt zoveel bordjes in de lucht, dat het een kwestie van tijd is tot er eentje valt. Wat grandioos gebeurt in deze intense instantklassieker. Zonder de kijker maar een seconde rust te gunnen, slepen de gebroeders Safdie hun hoofdpersonage van cruciale ontmoeting naar cruciale ontmoeting. En in Adam Sandler vonden zij hun ideale hoofdrolspeler. Altijd opgefokt, panisch en uitgelaten. Maar waar hij daarmee in zijn meeste films irriteert, weet hij nu – uiteindelijk – te ontroeren.

Lees ook onze uitgebreide recensie van de film: 'Sandler in de beste rol van zijn leven'

Verenigde Staten 2017. Regie: Barry Jenkins

In 2017 werd musical La La Land (nr. 41) per ongeluk uitgeroepen tot winnaar van de Oscar voor beste film, met dank aan een verwisselde envelop. Enkele minuten later werd het onrecht hersteld en mocht regisseur Barry Jenkins samen met zijn collega's het gouden beeldje in ontvangst nemen voor hun aangrijpende portret van Chiron, een homoseksuele zwarte jongen die opgroeit in één van de ruigste buurten van Miami. Terechte lof voor een een klein, persoonlijk en onafhankelijk geproduceerd drama dat de kijker niet alleen laat kennismaken met een zeldzaam complex personage, maar ook met een wereld die zelden tot nooit op het witte doek te zien is. En als we het al te zien krijgen, dan zeker niet op deze manier: lyrisch en romantisch, badend in blauw-paars neonlicht.

Bekijk hier ons interview met Barry Jenkins: ''Er is behoefte aan verhalen waarin mensen die aan de zijlijn staan, het middelpunt worden'

Verenigde Staten/Verenigd Koninkrijk/Canada 2017. Regie: Denis Villeneuve

Vijfendertig jaar na Ridley Scotts verpletterend mooie en invloedrijke sf-drama Blade Runner kwam er een vervolg: Blade Runner 2049, dat zich dertig jaar na de gebeurtenissen in het origineel afspeelt. Ook in 2049 kampt Los Angeles nog met verregaande milieuvervuiling, jaagt de politie op ontsnapte androïden (in de film 'replicants'), en zijn die replicants op zoek naar wat ze menselijk maakt. De Canadese regisseur Denis Villeneuve (Sicario, Arrival) werd door Scott zelf uitgekozen en maakte een meer dan waardig vervolg, dat hoewel trouw aan het origineel, nooit de film van een fanboy wordt. Sylvia Hoeks als replicant Luv steelt – net als landgenoot Rutger Hauer destijds in het origineel – bijna de film.

Lees hier ons interview met regisseur Villeneuve: 'Ik kreeg tranen in mijn ogen toen ze mij het script gaven'

Verenigd Koninkrijk/Frankrijk/Verenigde Staten 2017. Regie: Lynne Ramsay

Zeven jaar na We Need to Talk About Kevin (2011) verscheen er eindelijk weer een nieuwe film van de Schotse regisseur Lynne Ramsay, die in 1999 doorbrak met het hartverscheurende drama Ratchcatcher. In deze meesterlijke wraakthriller maakt ze alleen maar goede beslissingen, qua toon, muziek en plot. En ze castte Joaquin Phoenix als bonkige, bebaarde en gebroken huurmoordenaar Joe, die gespecialiseerd is in het terugvinden van weggelopen rijkeluiskinderen die in de seksindustrie zijn terechtgekomen. Hard, wreed en onontkoombaar. Phoenix won in Cannes volledig terecht de prijs voor beste acteur.

Bekijk hier ons interview met Lynne Ramsay: 'Joaquin is eigenlijk net zozeer de regisseur van deze film als ik'

Mexico/Verenigde Staten 2018. Regie: Alfonso Cuarón

In de wervelende visuele stijl van zijn spektakelfilms Children of Men (nr. 13) en Gravity (nr. 20) vertelt Alfonso Cuarón (hier actief als regisseur, scenarist, producent, cameraman en editor) nu eens een heel intiem verhaal, vol autobiografische details. We volgen een jaar uit het leven van een welgesteld gezin in Mexico-Stad, begin jaren zeventig, door de ogen van inwonend kindermeisje Cleo. Huiselijk geluk, hartverscheurend drama en flarden geschiedenis worden subtiel vervlochten als in een literaire roman. Toch is Roma pure cinema, vol wonderschone, sereen bewegende zwart-witbeelden waarin van alles te ontdekken valt. De eerste Netflix-productie die de hoofdprijs won op een van de grote festivals (Gouden Leeuw in Venetië).

In de VPRO Cinema Podcast spraken Jasper Tonnon en Stephanie Louwrier  eind 2018 uitgebreid met filmjournalist Noa Johannes over de film: beluister de aflevering hier terug

Verenigde Staten 2015. Regie: Alejandro González Iñárritu

Nog voordat er ook maar één seconde van dit epische wildernisdrama te zien was deed de film al stof opwaaien: de opnamen zouden namelijk afgrijselijk zijn geweest. Crewleden stapten op, regisseur Alejandro González Iñárritu vroeg het onmogelijke van zijn steracteurs en liet zelfs iemand poedelnaakt over de grond sleuren… bij min dertig graden. Iñárritu ontkende de geruchten niet en verklaarde dat hij zijn crew en acteurs bewust door een hel stuurde, om een zo realistisch mogelijke film te maken. En dat is gelukt: Leonardo DiCaprio speelt op overtuigende wijze een pelsjager die in 1820 verschrikkelijk wordt toegetakeld door een grizzlybeer, voor dood wordt achtergelaten door zijn collega's, maar overleeft en zich koste wat kost wil wreken. The Revenant is groots en meeslepend, het camerawerk van Emmanuel Lubezkien is adembenend en het rauwe acteerwerk leverde DiCaprio zijn allereerste Oscar op.

Lees hier meer over de totstandkoming van de film: 'Rauwe bizonlever en naakte acteurs'

Verenigde Staten 1990. Regie: Martin Scorsese

Hoe laat je de verleidingen van de misdaad zien? Martin Scorsese doet het in dit uitbundige, virtuoze en grimmige epos aan de hand van het levensverhaal van Henry Hill, die nooit iets anders dan een gangster heeft willen zijn. Niet zozeer vanwege de macht, maar vooral vanwege het aanzien. Ray Liotta speelt Hill met verve, maar het zijn vooral Robert De Niro als Jimmy Conway en Joe Pesci als Tommy 'You think I'm funny?' DeVito die de show stelen. De twee acteurs werkten overigens onlangs weer samen met Scorsese voor de drieënhalf uur durende Netflix-productie The Irishman, maar die film haalde de top 50 bij lange na niet. 

Lees hier een portret van Martin Scorsese aan de hand van drie sleutelscènes (waaronder het bezoek aan nachtclub Copacabana in Goodfellas)

Verenigde Staten 2014. Regie: Alejandro Gonzales Iñárritu 

Een jaar voor The Revenant (nr. 4) regisseerde Alejandro Gonzales Iñárritu dit postmoderne, meta-meesterwerk over acteren, roem en zelfrespect. Hoofdpersoon is acteur Riggan Thomson (voortreffelijke comeback van Batman-acteur Michael Keaton), die ooit wereldberoemd was als superheld Birdman, maar inmiddels in de vergetelheid is geraakt. Als de film begint probeert hij iets van de waardering van vroeger terug te winnen in het theater. Geschoten als was het één lange take door Emmanuel Lubezki (daar is hij weer) en met een fantastische score, die vooral bestaat uit geïmproviseerde percussieklanken. Birdman is onvoorspelbaar, hallucinerend en, zeker in vergelijking met de rest van het oeuvre van Iñárritu, opvallend grappig.

Bekijk hier ons interview met acteurs Michael Keaton en Edward Norton: 'Het is de meest interessante filmmuziek die ik in lange tijd heb gehoord'

Verenigde Staten/Verenigd Koninkrijk 1998. Regie: Joel en Ethan Coen

Het scheelde weinig, maar omdat al onze recensenten deze komedieklassieker over een bowlende flowerpowerman in hun persoonlijke lijst opnamen (wat bij Birdman en Goodfellas niet het geval was) ging The Dude er uiteindelijk met de zege vandoor. Logisch wel, want wie houdt er nou niet van de briljante oneliners ('Careful, man, there's a beverage here!'), het heerlijke nonchalansme van hoofdrolspeler Jeff Bridges, de onvergetelijke uitbarstingen van Vietnamveteraan Walter en de hallucinogene droomsequenties? The Big Lebowski is een film die je talloze keren kan herbekijken en die met de jaren eigenlijk alleen maar beter wordt, wat het de ideale Netflix-film maakt.

Twee jaar geleden vierden we twintig jaar The Big Lebowski met een overzicht van de culturele invloed van de film