'Wat je in Athena ziet zou morgen ook in Frankrijk kunnen gebeuren'

Romain Gavras is de zoon van de Griekse filmmaker Costa-Gavras, bekend van politieke meesterwerken als Z, Missing en Amen. En ja, zijn vader heeft de film al gezien en vond hem prachtig. Dat Romain ‘de zoon van’ is, is voor hem trouwens nooit een probleem geweest. ‘Ik was altijd trots op hem. Misschien had het problemen opgeleverd als ik dat niet was geweest, maar hij was een fijne vader die me veel heeft geleerd over belangrijke waarden, zoals solidariteit, rechtvaardigheid en gelijkheid. Hij heeft me ook nooit verwend, maar wel altijd aangemoedigd. Bij ons thuis ging vroeger elk gesprek over film. Er kwamen regelmatig acteurs binnenlopen en in de keuken werden kostuums gepast. Ik kan zonder overdrijven zeggen: film is mijn moedertaal.’

Er zit veel adrenaline in het meeslepende Athena, een film die ongetwijfeld door veel jongeren bekeken zal worden. Hoe zullen die op zijn film reageren? Gavras weet het niet. ‘Maar als de vraag is: zullen ze aan het rellen slaan? Nee, dat denk ik niet, want films, videogames of rapmuziek maken kids niet gewelddadig. Wat ze gewelddadig maakt is de samenleving, het gebrek aan onderwijs – alle boosheid, al dan niet terecht, komt daarvandaan. Neem die gast in Amerika die verkleed als Batman naar een bioscoop ging en daar mensen begon neer te schieten. Ik denk niet dat dat de schuld van Batman was.’

‘En daarnet had ik het dan wel over een vonk,’ vervolgt hij, ‘maar deze film zal de vonk niet zijn. Dat kan hij ook niet zijn. Daarvoor is toch echt iets sterkers nodig, zoals de dood van iemand. Niet dat ik me er makkelijk vanaf wil maken, maar ik denk gewoonweg niet dat films de wereld kunnen veranderen. Films laten je misschien roken, omdat je Marlon Brando een sigaret zag opsteken in een film, maar dat is het wel zo’n beetje. Mijn vader – die toch uitgesproken politieke films maakte – zei altijd: als je denkt dat films de wereld kunnen veranderen, ben je of heel jong of heel dom. Ik ben wat jonger dan mijn vader en dus iets optimistischer, maar ik denk niet dat jongeren opgefokt de bioscoop uit zullen lopen nadat ze het einde van mijn film hebben gezien. Maar goed, ik denk dat veel mensen ook het einde van Scarface – een heel populaire film in de banlieues – niet goed hebben begrepen. Maar dan nog… het is niet Scarface die drugsdealers van jonge mensen maakt, het is de maatschappij. Misschien heeft Scarface bepaald hoe jongeren zich kleden, in van die zijden shirts, of hoe ze praten, maar ik denk niet dat een film iemand een bepaalde richting op kan duwen. Als dat wel zo was dan zouden films verantwoordelijk zijn voor alles wat er mis is in de wereld.’