Orion and the Dark: heerlijk eigenzinnige animatiefilm op Netflix

‘Jij bent ofwel extreem gestoord ofwel extreem creatief!’ Duidelijk een opmerking uit de koker van scenarist Charlie Kaufman, dit dubieuze compliment dat wordt uitgesproken in de animatiefilm Orion and the Dark. Hoe vaak zal Kaufman zoiets zelf niet in zijn leven hebben gehoord? De schrijver van excentrieke films als Being John Malkovich, Adaptation en Eternal Sunshine of the Spotless Mind heeft een grote schare fans, maar stuitte in zijn loopbaan ook vaak op onbegrip en afwijzing.

Orion and the Dark, een coproductie van DreamWorks en Netflix, is een vrolijke film voor het hele gezin, maar ook onmiskenbaar een Kaufman-creatie. Zoals vaak in zijn werk heeft de hoofdpersoon last van fobieën (al gaat het nu eens om een jochie van elf in plaats van een man van middelbare leeftijd), staan er existentiële thema’s centraal en heeft de vertelling een ingebakken droste-effect.

De plot doet enigszins denken aan Pixarfilms als Inside Out, Soul en Elemental, waarin abstracte begrippen worden gepersonifieerd. Hoofdpersoon Orion is als de dood voor het donker, tot hij op een nacht wordt bezocht door Donker zelf, een aimabel wezen dat hem wil aantonen hoe mooi en bijzonder de nacht eigenlijk is. Hij besluit Orion mee te nemen tijdens zijn dagelijkse reis om de wereld, en stelt hem onderweg voor aan collega’s als Slaap, Droom en Stilte.

Orion and the Dark is gebaseerd op het gelijknamige prentenboek van Emma Yarlett, dat Kaufman enorm uitbreidde en van diepere lagen voorzag – een beetje zoals Spike Jonze dat deed in zijn adaptatie van Maurice Sendaks Where the Wild Things Are. In visueel opzicht kan Orion and the Dark helaas niet aan die prachtfilm tippen. De figuurtjes zijn leuk ontworpen, maar de computeranimatie oogt hier en daar wel wat goedkoop. DreamWorks heeft evident minder geld in deze streamingfilm gestopt dan in z’n grote bioscoopproducties, en gaf de klus bovendien aan een debuterend regisseur (Sean Charmatz, die eerder storyboards maakte voor films als Spongebob en Trolls).

Maar vooruit, een hoger budget zou geheid ook meer bemoeienis hebben opgeleverd, en dus meer concessies aan Kaufmans script. In z’n genre is Orion and the Dark een heerlijk eigenzinnige film geworden. Eén grote ode aan verhalen vertellen eigenlijk, waarin de wereld nu eens niet wordt gered met een epische strijd tussen goed en kwaad, maar met een gedicht. En waarin de heldere moraal van het boek – je hoeft niet bang te zijn – is verruild voor een minder hapklare boodschap: bang zijn hoort er soms bij.

Laat dat maar aan Charlie Kaufman over: in een verhaal over licht en donker vooral de bitterzoete schemertinten benadrukken.