Welke topdocumentaires op Netflix mag je echt niet missen? Wij maakten een heerlijke lijst voor je. Met feelgoodfilms als Will & Harper en Dick Johnson is Dead, en met bijzondere biopics over DEVO, Fran Lebowitz en Hayao Miyazaki.
tips per categorie
docuseries
Dirty Money
Serie | 2 seizoenen | 12 afleveringen | 2018 |
Regisseur en producent Alex Gibney richt in zijn documentaireserie zijn pijlen op grote bedrijfsschandalen zoals sjoemeldiesel en big pharma. De laatste aflevering van het eerste seizoen gaat over Trump als zakenman. ‘Het zijn in wezen allemaal misdaadverhalen over de praktijken van meestercriminelen,’ aldus Gibney in een interview met VPRO Cinema. De sjoemeldieselaffaire van Volkswagen raakte hem persoonlijk, want hij had zo’n auto: ‘Ik was woest, maar mijn vrouw nog meer. Die wilde met een kettingzaag naar de dealer. De hamvraag is natuurlijk: hoe kon dit bedrijf op zo’n grote schaal liegen tegen zijn klanten?’ Over de aflevering over Trump zegt hij: ‘Trump is onder meer gekozen omdat hij zo’n goede zakenman zou zijn. Voor zijn electoraat is dat een belangrijk argument. En dat is hij dus niet. Hij is de slechtste zakenman die je je kunt voorstellen. Echt elk bedrijf waar hij bij betrokken was, kwam in de problemen of ging ten onder door zijn toedoen.’
Don't F**k with Cats
Miniserie | 3 afleveringen | 2019 |
Het internet is doorgaans een wetteloze plek, maar toch is er voor veel mensen één belangrijke regel: kom niet aan katten, want dat zal je bezuren. In dit absurde drieluik zien we hoe letterlijk sommige mensen dat nemen, wanneer kattenliefhebbers op Facebook woest worden om een gruwelijk filmpje waarin een anonieme gek kittens mishandelt en vermoordt. Het leidt tot een online klopjacht om zijn identiteit te achterhalen, die gaandeweg steeds krankzinniger (en problematischer) wordt, vooral omdat de dader door de acties van de amateurdetectives juist steeds verder lijkt te gaan.
Into the Fire: The Lost Daughter
Miniserie | 2 afleveringen | 2024
Als zestienjarige laat Cathy Terkanian zich in 1974 overhalen haar negen maanden oude dochtertje af te staan ter adoptie. Ze hoopt jarenlang dat het meisje ergens een goed leven leidt, tot ze in 2010 wordt gevraagd een DNA-monster af te staan. Haar dochter blijkt al sinds 1989 vermist te zijn. Deze documentaire zet meeslepend uiteen hoe Terkanian zich vervolgens in de vermissingszaak vastbijt. Wat ze ontdekt is vreselijk schokkend, en het verhaal zit vol wendingen. Toch is dit tweeluik verrassend integer en daardoor oprecht aangrijpend.
Katrina: Come Hell and High Water
Miniserie | 3 afleveringen | 2024
Zeer indrukwekkend drieluik over alles wat er misging voor, tijdens én na orkaan Katrina. Ook twintig jaar nadat de storm een belangrijk deel van New Orleans verwoestte, blijft de ramp shockeren, in dit geval door de talloze ooggetuigenverslagen en nieuwe archiefbeelden. Toch laat de documentaireserie, waarvan de slotaflevering werd geregisseerd door Spike Lee, vooral knap zien hoe ramp en nasleep ertoe leidden dat New Orleans een belangrijk deel van haar ziel verloor. Meer nog dan een serie over een natuurramp, is dit vooral een schrijnend verhaal over een falende stad die nooit meer hetzelfde zou worden.
The Kings of Tupelo: A Southern Crime Saga
Miniserie | 3 afleveringen | 2024
Wanneer een Elvis-imitator een hoofd vindt in het mortuarium van een ziekenhuis, raakt hij geobsedeerd door complottheorieën rond orgaanhandel en lijkenpikkers. Dit resulteert in een krankzinnig verhaal over een vete met een karateleraar, de beschieting van een olifant en als climax een aanslag op de Amerikaanse president. De nieuwe documentaire van de makers van Wild Wild Country beschikt over een cast vol eigenzinnige en excentrieke hoofdpersonages. Helaas laat dit vermakelijke drieluik je wel achter met meer vragen dan antwoorden.
The Last Dance
Miniserie | 10 afleveringen | 2020 |
IJzersterke documentaireserie over de carrière van Michael Jordan en de Chicago Bulls in de jaren negentig. In tien afleveringen toont deze productie van ESPN hoe Jordan zichzelf en zijn medespelers in zijn allerlaatste seizoen tot grote hoogte stuwde voor een 'laatste dans’. Soms wat repetitief — Jordan vertelt wel heel vaak dat hij gewoon héél erg graag wil winnen —maar zelfs voor iedereen dat het verloop van Jordans carrière uit het hoofd kent is The Last Dance een fascinerende en bloedstollende ervaring.
Making a Murderer
Serie | 2 seizoenen | 20 afleveringen | 2015
Documentaireserie over de complexe rechtszaak rond de moord op fotografe Teresa Halbach. Onder de twee mannen die voor de moord worden veroordeeld is Steven Avery, die ooit achttien jaar vast zat voor een misdrijf dat hij nooit pleegde. En ook ditmaal zegt hij onschuldig te zijn en wijst hij opnieuw naar de politie en openbare aanklager van Manitowoc County. Zij zouden hem voor de moord willen laten opdraaien, in de hoop zo onder de schadevergoeding van 36 miljoen dollar uit te komen. Dat klinkt als een laatste wanhopige poging van een verloren man, maar in de rechtszaak die volgt blijken er talloze vraagtekens gezet te kunnen worden bij de manier waarop het bewijsmateriaal is verzameld, en ook bij de aard van het bewijsmateriaal.
Pretend it's a City
Miniserie | 7 afleveringen | 2021 |
In deze achtdelige serie portretteert Martin Scorsese zijn grote heldin Fran Lebowitz. Deze legendarische schrijver en ultieme New Yorker is een vat vol scherpe oneliners; Scorsese legde haar eerder al vast in de documentaire Public Speaking (2010). Pretend it’s a City heeft dezelfde flair als Public Speaking, maar is een stuk urgenter van toon. Toch zijn Lebowitz’ ergernissen nagenoeg tijdloos. Scorsese maakt daar handig gebruik van door oud beeldmateriaal van haar te verweven. Daardoor valt ook op hoe consistent haar unieke blik op de wereld is gebleven, zonder voorspelbaar te worden. Heerlijk zijn de op grote podia gehouden gesprekken met Spike Lee, Alec Baldwin, David Letterman en wijlen Toni Morrison (een goede vriendin). Pretend It’s a City is uiteindelijk meer dan een opeenstapeling van oordelen van een geprivilegieerd ogende boomer op ons doldwaze internettijdperk. Het is bovenal een lofzang op analoog leven, waarin kunst en literatuur van levensbelang zijn. Bovendien is Lebowitz met haar zeventig jaar een wandelend cultureel archief van de stad New York.
The Program: Cons, Cults, and Kidnapping
Miniserie | 3 afleveringen | 2024 |
In een afgesloten ruimte acht uur lang “palms up, palms down, palms left, palms right” opdreunen met bijbehorende bewegingen, totdat je dissocieert. Het is slechts een mild voorbeeld van hoe medewerkers van de Amerikaanse therapie- en kostschool Ivy Ridge ‘probleemtieners’ mishandelden. Documentairemaker Katherine Kubler, zelf slachtoffer, vertelt het bizarre verhaal van hoe een sekte wereldwijd wanhopige ouders indoctrineerde, om kinderen zo lang mogelijk binnen het peperdure programma van de school, of nou ja, de uitzichtloze martelgang, te houden. Een indrukwekkende persoonlijke zoektocht naar antwoorden, wraak en verwerking.
Simone Biles Rising
Miniserie | 4 afleveringen | 2024
Simone Biles wordt gezien als de beste turnster allertijden, de ‘GOAT’ zoals meerdere mensen haar in deze documentaireserie over haar carrière typeren. Omdat Biles zo’n unieke sporter is, en ze daarnaast ook te maken kreeg met racisme en seksueel misbruik in de Amerikaanse turnwereld, is ze sowieso een intrigerend onderwerp. De intieme toegang die deze serie heeft tot haar leven, maakt Simone Biles Rising dan ook een bijzondere kijkervaring. Zeker nadat ze in 2021 tijdens de Olympische Spelen in Tokio moest opgeven. De eerste twee afleveringen volgen de turnster in de aanloop naar de Spelen in Parijs. In afleveringen 3 en 4 staan Biles’ recente ervaringen op de Spelen centraal.
Wild Wild Country
Miniserie | 6 afleveringen | 2018 |
Documentaireserie over de schokkende geschiedenis van de Bhagwan-beweging. Bracht een ware Bhagwanhausse op gang, met hernieuwde aandacht voor de verhalen van aanhangers en nieuwe publicaties over de gang van zaken bij de sekte. Wild Wild Country overstijgt verre het niveau van het droge feitenrelaas. Het is een achtbaan, die de kijker ademloos van de ene verbijstering naar de andere sleept.
WormWood
Miniserie | 6 afleveringen | 2017 |
Intrigerende mix van documentaire en drama van regisseur Morris (The Thin Blue Line, The Fog of War), die in deze zesdelige Netflixserie probeert te achterhalen waarom de militaire wetenschapper Frank Olson in 1953 uit het raam van zijn hotelkamer op de 13de verdieping viel… of sprong… of geduwd werd. De nagespeelde scènes (met Peter Sarsgaard als Frank Olson) zijn sterk, maar het meeste indruk maakt Franks zoon Eric, die al meer dan zestig jaar obsessief op zoek is naar de waarheid omtrent de dood van zijn vader.
Wrestlers
Miniserie | 7 afleveringen | 2023 |
Deze zevendelige documentaireserie van Greg Whiteley (Cheer) over de kleinste professionele show-worstelaarsleague in Amerika, de Ohio Valley Wrestlers (OVW), geeft een prachtig inkijkje in de bijzondere wereld van het Amerikaanse show-worstelen. Een sport die voor buitenstaanders redelijk onbegrijpelijk is, met wedstrijden waarbij de winnaar vooraf wordt bepaald en eigenlijk alles een groot theaterstuk is, maar waarvoor de fans niets dan passie voelen. Whiteley weet goed inzichtelijk te maken waarom show-worstelen voor veel mensen, en dan met name de excentrieke worstelaars zelf, zo belangrijk is en vertelt tegelijkertijd een onweerstaanbaar verhaal van een klein bedrijf dat met moeite overeind blijft en de investeerders van buitenaf die de boel dreigen over te nemen.
docufilms
13th
Film | 100 minuten | 2016
Confronterende en belangwekkende documentaire van regisseur Ava DuVernay, die furore maakte met het voor twee Oscars genomineerde Martin Luther King-drama Selma (2014). De titel verwijst naar het dertiende amendement in de Amerikaanse grondwet, dat in 1865 de afschaffing van de slavernij bekrachtigde, maar tegelijkertijd de overheid in staat stelde om veroordeelden als onvrijwillige arbeidskracht in te zetten. Aan de hand van schokkende cijfers en een hele rits talking heads betoogt DuVernay dat de massale incarceratie van zwarte Amerikanen (maar liefst 1 op 3 belandt op een gegeven moment in de gevangenis) een vorm van moderne slavernij is.
American Factory
Film | 115 minuten | 2019
Wanneer een Chinese miljardair een teloorgegane autofabriek in Ohio heropent, lijkt dat voor iedereen een win-winsituatie. Maar de cultuurverschillen blijken hardnekkiger dan gedacht. Naast een eindeloos intrigerend inkijkje in een slecht huwelijk, is American Factory bovenal een allegorie over een voorbije tijd én het begin van een nieuw tijdperk. IJzersterke documentaire waarin regisseurs Steven Bognar en Julia Reichert ons de laatste stuiptrekkingen van de klassiek-Amerikaanse working class tonen. Op Sundance bekroond met de prijs voor Beste Regie, waarna de film (met steun van de productiemaatschappij van Barack en Michelle Obama) werd aangekocht door Netflix.
Apocalypse in the Tropics
Film | 110 minuten | 2025
Na The Edge of Democracy, Petra Costa’s film over de woelige Braziliaanse politieke geschiedenis van de laatste vier decennia, zoomt zij in dit vervolg in op de laatste vijf niet minder woelige jaren. Tegen de achtergrond van de opkomst en ondergang van oud-militair en president Jair Bolsonaro wordt de innige verwevenheid van de evangelische kerk met de extreemrechtse politiek getoond. Met indrukwekkende droneshots van massabetogingen, afgewisseld met intieme scènes aan de keukentafel, brengt Costa scherp in beeld hoe de evangelisten de macht grepen in het Braziliaanse parlement. Belangrijke en bij vlagen verontrustende film.
Athlete A
Film | 103 minuten | 2020
Athlete A begint als een typische sportdocumentaire met videobeelden van topturnster Maggie Nichols als meisje, bezeten van de sport. Alleen is dit sportsprookje een nachtmerrie. Nichols was de eerste turnster van het nationale team die oud-teamarts Larry Nassar beschuldigde van seksueel misbruik. Uiteindelijk bleek dat hij meer dan 250 jonge turnsters misbruikte. Athlete A laat zien hoe een door geld en medailles gedreven turnbond jarenlang wegkeek en zelfs een milieu creëerde waarin tienermeisjes te murw waren om het misbruik te merken. Een pijnlijke maar belangrijke documentaire.
Daughters
Film | 108 minuten | 2024
Over de gruwelen van het Amerikaanse gevangenissysteem zijn al heel wat schokkende documentaires verschenen. Dit poëtisch gefilmde regiedebuut van activist Angela Patton en videoclipmaker Natalie Rae is relatief hoopvol, omdat de focus ligt op rehabilitatie en tweede kansen. Centraal staat een programma dat opgesloten vaders de gelegenheid biedt een feestavond met hun dochters te beleven. Zonder oordeel volgt de film vier Afro-Amerikaanse meisjes en hun vaders vóór, tijdens en na de bewuste avond, met een zeer aangrijpend resultaat. Mede geproduceerd door acteurs Kerry Washington en Joel Edgerton. Winnaar van de publieksprijs op het prestigieuze Sundance Film Festival.
DEVO
Film | 93 minuten | 2025
De Amerikaanse cultgroep DEVO, opgericht in 1973, was niet zomaar een new-waveband, maar een visionair multimediaal kunstgezelschap. Dat blijkt uit deze heerlijke Netflixdocu, die ook zeer geschikt is voor oningewijden. In een fraai gemonteerde videoclipstijl, doorspekt met komische anekdotes en scherpe observaties, blikken de overgebleven leden terug op Devo’s opkomst en ondergang. Het centrale idee van ‘de-evolution’ – de mens wordt almaar dommer – is flink cynisch, maar gaat gepaard met vrolijk absurdisme en hoopvol activisme. Regisseur Smith maakte eerder docu’s als The Yes Men en Jim & Andy, en weet dus wel raad met dit soort dwarsdenkers.
Dick Johnson is Dead
Film | 89 minuten | 2020
Filmmaker Kirsten Johnson (Cameraperson) volgt haar vader met de camera gedurende zijn laatste levensjaren, waarin het steeds slechter met hem gaat. Een zielig portret is Dick Johnson Is Dead echter allerminst, want Johnson laat haar vader voortdurend op humoristische wijze zijn eigen dood naspelen, soms samen met een stuntman. En ook zet ze zijn begrafenis in scène. Ondertussen praten ze openhartig over zijn verleden, zijn grote liefde en zijn alsmaar slechter wordende geheugen. Liefdevolle en eigenzinnige ode aan een liefdevolle en eigenzinnige man. Op het prestigieuze Sundance filmfestival bekroond met de prijs voor ‘Innovation in Nonfiction Storytelling’.
Grenfell: Uncovered
Film | 100 minuten | 2025
Grondige reconstructie van de rampzalige brand in een Londense flat op 14 juni 2017, waarbij 72 mensen om het leven kwamen. De vraag hoe die brand precies kon ontstaan, wordt betrekkelijk snel beantwoord: de oorzaak lag vooral bij de brandgevaarlijke platen die werden gebruikt voor de buitengevel van de flat. Hoewel de risico’s al jaren bekend waren, blijkt het verdomd moeilijk om de verantwoordelijken te vervolgen. Het maakt deze sterke, bij bij vlagen woestmakende documentaire behoorlijk tragisch, vooral door alle verhalen van overlevenden, nabestaanden en betrokkenen.
Hayao Miyazaki and the Heron
Film | 120 minuten | 2024
‘De reden waarom ik films maak, is omdat ik er niet aan kan ontsnappen. Ik zit in een val.’ Aldus de Japanse animatieregisseur Hayao Miyazaki (1941) in deze ongepolijste documentaire over het maakproces van zijn (nu dan toch echt) allerlaatste film The Boy and the Heron (2023). Documentairemaker Kaku Arakawa volgt de oude meester achter de tekentafel, tijdens boswandelingen en in het badhuis. Rode draad in dit diep ontroerende portret is het verdriet om alle collega’s die een voor een sterven, onder wie Grave of the Fireflies-regisseur Isao Takahata, de man met wie hij in 1985 Studio Ghibli oprichtte en met wie hij een haat-liefdeverhouding had.
Jim & Andy: The Great Beyond
Film | 94 minuten | 2017
Onthutsende, maar soms ook inspirerende kijk achter de schermen van de Andy Kaufman-biopic Man on the Moon (1999). Hoofdrolspeler Jim Carrey wordt gevolgd tijdens de vier maanden durende opnamen van de film. Vier maanden waarin hij nooit uit zijn rol van de anarchistische komiek Kaufman (en diens grove alter ego Tony Clifton) stapt. Cast en crew worden gek van hem, en de toeschouwer af en toe ook, maar tegelijkertijd is het een ode aan de moeite die acteurs doen voor een rol. Carrey zelf, met enorme baard, kijkt in een onthullend interview met regisseur Smith terug op die voor zijn latere leven bepalende periode.
The Joys and Sorrows of Young Yuguo
Film | 28 minuten | 2022
Wonderlijk portret van een zestienjarige Chinese jongen die zo gefascineerd is door de Roemeense literatuur dat hij zich aanmeldt voor de universiteit van Bacău. De locals in het suffe provinciestadje bekijken hem aanvankelijk met argusogen, maar door zijn passie voor de Roemeense taal en poëzie weet hij iedereen al snel te overtuigen. The Joys and Sorrows of Young Yuguo is het ultieme bewijs dat je als documentairemaker niet altijd een groots en meeslepend verhaal nodig hebt: een intrigerend hoofdpersonage is soms al meer dan genoeg.
Knock Down The House
Film | 86 minuten | 2019
Vier vrouwen, één gezamenlijk doel: het door welgestelde mannen gedomineerde Amerikaanse Congres voorgoed veranderen. De indrukwekkende documentaire Knock Down the House volgt de vrouwen in aanloop naar de Congresverkiezingen van 2018, met fenomeen Alexandria Ocasio-Cortez als voornaamste blikvanger. Een klassiek David tegen Goliath-verhaal, maar zeker geen gemakzuchtig politiek pamflet: Knock Down the House biedt vooral een intiem inkijkje in het leven van vier vrouwen die stuk voor stuk zijn getekend door de vele gebreken van de Amerikaanse samenleving. Winnaar van de publieksprijs op Sundance.
My Octopus Teacher
Film | 85 minuten | 2020
Ontroerende documentaire over filmmaker Craig Foster, die tijdens een burn-out terugkeert naar zijn jeugdliefde: duiken in de ijskoude onderwaterbossen van Zuid-Afrika. Op een dag stuit hij op een nieuwsgierige octopus, die voorzichtig toenadering zoekt en hem uiteindelijk mee op sleeptouw neemt in een mysterieuze wereld. De onderwaterbeelden zijn ronduit betoverend, Foster vertelt openhartig en zichtbaar geëmotioneerd over zijn band met het dier en ondertussen wordt ook nog eens de complexiteit van het ecosysteem helder uitgelegd. Hartverwarmend en inspirerend.
The Perfect Neighbor
Film | 96 minuten | 2025
Een kleine onenigheid tussen buren in een woonwijk in Florida loopt uit op een dodelijke schietpartij. Deze aangrijpende documentaire over het incident, dat plaatsvond in juni 2023, reconstrueert hoe het zover kon komen en maakt inzichtelijk hoe oneerlijk de wetgeving rondom ‘stand your ground’ in de VS kan zijn. Regisseur Gandbhir koos ervoor vrijwel uitsluitend gebruik te maken van videobeelden die opgenomen werden met de bodycams van de betrokken politieagenten en met bewakingscamera’s. Daarmee is deze meeslepende documentaire uniek in zijn soort: niet eerder zat de kijker zo dicht op een politiezaak.
The Pez Outlaw
Film | 85 minuten | 2022
PEZ pepermuntjes werden in de jaren ‘90 verkocht in allerlei vrolijk gekleurde en vormgegeven plastic verpakkingen. In de VS waren die dispensers zeer geliefd bij verzamelaars. ‘Daar zit handel in,’ dacht de merkwaardige snuiter Steve Glew uit Michigan in 1990. Hij vloog met zijn zoon naar Oost-Europa en wist in Slovenië bijzondere modellen te bemachtigen om ze in de VS te verkopen. Dat vond de directeur van PEZ America maar niks. Hartverwarmende, bijzonder geestige documentaire over een lieve man met mentale problemen en over zijn kat-en-muisspel met het bedrijfsleven. Met als bonus een prachtige liefdesgeschiedenis.
The Quilters
Film | 33 minuten | 2024
Ze hebben de ergste misdaden begaan, maar in het naaiatelier komt de zachte, gevoelige kant van een aantal mannen uit een zwaar beveiligde gevangenis in Missouri naar boven. In de korte, ontroerende documentaire The Quilters zien we hoe ze hun dagen vullen met het uitzoeken en aan elkaar naaien van lappen stof: met veel liefde, toewijding en tederheid maken ze quilts voor pleegkinderen. Die quilts blijken ook nog eens prachtige kunstwerken te zijn met complexe, kleurrijke, oogstrelende patronen.
Sr.
Film | 89 minuten | 2022
De experimentele films van Robert Downey Sr. (Putney Swope, Greaser’s Palace) staan bekend om hun spontaniteit en droogkomische humor. Deze filmische ode aan de in 2021 overleden filmmaker is precies in lijn met dat speelse oeuvre: op humoristische wijze blikken Downey Sr. en zoonlief Jr. (de bekende Iron Man-acteur) terug op het leven van de filmmaker, waarbij Sr. voor een deel zelf de regie en montage op zich neemt. Regisseur Chris Smith (Fyre, Jim & Andy) creëerde een invoelend portret van Sr. in de laatste jaren van zijn leven, met veel aandacht voor de relatie met zijn zoon. Een prachtig eerlijk relaas over familiebanden, opvoeding en de zoektocht naar een betekenisvol bestaan.
Songs from the Hole
Film | 97 minuten | 2024
James ‘JJ’88’ Jacobs zit vanaf zijn vijftiende een levenslange gevangenisstraf uit, nadat hij iemand doodschoot in de hoop respect te krijgen in zijn buurt. De enige manier waarop hij de moed (en hoop) er twee decennia later voor zichzelf inhoudt, is door muziek te schrijven over zijn leven, omdat ‘herinneringen noodzakelijk zijn om niet door te draaien’. In deze fascinerende documentaire wordt het levensverhaal van JJ’88 verteld via voicemailberichten en verhalen van familieleden, maar vooral via zijn liedjes. Het geeft de film iets mooi poëtisch, als muzikale autobiografie waarin de hoofdpersoon zich vooral uit via zijn kunst.
Sunday Best
Film | 90 minuten | 2025
Aanstekelijke en swingende documentaire over het leven van de pionierende Amerikaanse televisiemaker en columnist Ed Sullivan (1901-1974), en over de impact van diens zeer succesvolle variétéprogramma The Ed Sullivan Show. Regisseur Sacha Jenkins - die een aantal maanden voor de release plotseling overleed - zoomt vooral in op de manier waarop Sullivan een podium gaf aan vele zwarte artiesten, ondanks het feit dat Amerika diep racistisch en gesegregeerd was in die tijd. Zo wordt zijn inspirerende, mooi gemonteerde en bij vlagen ontroerende documentaire naast een ode aan Sullivan ook een belangrijk tijdsdocument over een verdeeld land. Met prachtige archiefbeelden, ook van de vele geweldige live-optredens uit de show (o.a. Nina Simone, James Brown en een dertienjarige Stevie Wonder).
Stamped from the Beginning
Film | 91 minuten | 2023
Van de mythes van zwarte criminaliteit en witte superioriteit tot de ingesleten notie dat zwarte en witte mensen überhaupt van elkaar verschillen: in Stamped from the Beginning, een documentaire van Roger Ross Williams naar het boek van Dr. Ibram X. Kendi, wijst een groep zwarte, vrouwelijke experts feilloos de exacte momenten in de geschiedenis van Amerika aan waarop verschillende inmiddels ingesleten racistische denkbeelden bewust werden gecreëerd. Bijna altijd uit angst van de witte man om iets te moeten delen of afstaan aan zijn zwarte medemens. Deze inzichtelijke en indrukwekkende film is een aanrader voor iedereen die zich afvraagt hoe racisme ontstaat en vooral waarom het zo moeilijk is uit te roeien. Al moet eigenlijk iedereen ’m zien.
To Kill a Tiger
Film | 128 minuten | 2022
‘Ze zei dat ze aan het dansen was met vrienden. Dat is toch ook niet oké?’ zegt strafpleiter Juhi Chaudry in de documentaire To Kill a Tiger. ‘Dit is Jharkhand. Niet het Westen. Hier kan ik mijn eigen zoon niet eens vertrouwen.’ Het zijn in een notendop de omstandigheden waarin Ranjit, een eenvoudige rijstboer in het noordoosten van India, de (juridische) strijd aanbindt met drie mannen die zijn dochter Kiran (een pseudoniem) op beestachtige wijze hebben verkracht. Terwijl het dorp de kant van de daders kiest, vecht Ranjit voor gerechtigheid. Regisseur Nisha Pahuja legt het proces vast, en is al even vastbesloten als de familie om Kiran te verlossen van de schaamte en het patriarchale keurslijf waarin ze zit vastgesnoerd. Oscarnominatie voor beste lange documentaire.
The Volcano: Rescue from Whakaari
Film | 98 minuten | 2022
Op anderhalf uur varen van het plaatsje Whakatāne, op het Noordereiland van Nieuw-Zeeland, steekt de kop van de actieve vulkaan Whakaari boven het water uit. Meestal pruttelt ie wat en is de vulkaan de ideale ‘photo opportunity’, maar op 9 december 2019 komt Whakaari tot uitbarsting. Terwijl erop dat moment tientallen toeristen aanwezig zijn. In deze traditionele (veel plaatje-praatje), maar aangrijpende documentaire keren we aan de hand van interviews met betrokkenen en veel (zelfgeschoten) archiefmateriaal terug naar de ramp. Doordat regisseur Rory Kennedy de nadruk legt op de gemeenschapszin en onverzettelijkheid van de overlevers, is de documentaire – ondanks het zware onderwerp – verrassend inspirerend.
The White House Effect
Film | 97 minuten | 2024
‘Degenen die denken dat we machteloos zijn om iets te doen aan het broeikaseffect, vergeten het White House effect.’ Het waren veelbelovende woorden van presidentskandidaat George Washington Bush Sr., waarmee hij aangaf forse plannen te hebben om de opwarming van de aarde tegen te gaan. Maar toen hij eind jaren tachtig daadwerkelijk president werd, bleek het een loze belofte. In deze overzichtelijk vertelde en urgente eyeopener van een documentaire wordt duidelijk hoe het politieke apparaat van de VS decennialang faalde klimaatplannen op touw te zetten. Aan de hand van verschillende archiefbeelden laat de docu zien hoe lobbyisten door de jaren heen groen beleid effectief de kop indrukten.
Will & Harper
Film | 114 minuten | 2024
Komiek Will Ferrell en schrijver Harper Steele zijn al decennia bevriend als de laatste uit de kast komt als trans vrouw. ‘Ik denk niet dat het mijn persoonlijkheid erg verandert,’ schrijft Steele als ze Ferrell op de hoogte brengt van het nieuws. ‘In plaats van een eikel ben ik nu een kutwijf.’ De mooie documentaire Will & Harper volgt de twee terwijl ze een roadtrip door Amerika maken. In zeventien dagen leggen ze hun vriendschap onder de loep en ontdekt Steele hoe het is om als haar eigen zelf door haar land te reizen. Een ontroerende, rauwe, grappige en vooral vreselijk eerlijke film over een onderwerp dat te vaak moedwillig verkeerd wordt begrepen.
You Are Not Alone: Fighting the Wolf Pack
Film | 102 minuten | 2024
In 2016 wordt tijdens het San Fermín Festival in Pamplona een jonge vrouw door een groep van vijf mannen verkracht. Het is niet het eerste gewelddadige incident tegen een vrouw dat plaatsvindt tijdens de jaarlijkse festiviteiten in de stad, maar wel de druppel. In heel Spanje gaan mensen met duizenden tegelijk woedend de straten op. En wanneer de daders ook nog eens een relatief lichte straf krijgen, is de geest helemaal uit de fles. Deze goedgemaakte documentaire kijkt naar een belangrijk ‘me too’-moment in Spanje, dat aanzienlijk veranderde hoe het land denkt over seksueel geweld. Pijnlijk, woedend makend maar uiteindelijk ook hoopvol.
veel gelezen
-
- As the Tide Comes in: documentaire over Deens waddeneiland met maar 27 inwoners
- Ontroerende docu onderzoekt hoe sopraan Nora Fischer haar stem verloor en zichzelf terugvond
- Choreograaf Sadeck Berrabah heeft een enorme gunfactor
- Docuserie 'Iemand moet het doen' viert de Nederlandse hiphopcultuur
- De veertig beste documentaires op Netflix