In het beklemmende A House of Dynamite vliegt een kernraket richting Chicago. De Amerikaanse president heeft precies achttien minuten de tijd om te bepalen of hij wel of niet op die rode knop zal drukken. ‘Het maakt volgens mij niet uit wie er in het Witte Huis zit.’

Volgens journalist en schrijver Noah Oppenheim zijn er twee dingen die nucleaire deskundigen in Amerika ’s nachts wakker houden: dat de president als enige beslissingsbevoegdheid heeft over het afschieten van kernwapens én de tijd die hij of zij heeft om daarover te beslissen. ‘Dat eerste kunnen we veranderen, maar die extreem korte tijd waarin een beslissing genomen moet worden niet. Want je kan de tijd die een raket nodig heeft om zijn doel te bereiken niet stopzetten.’

Dit zei Oppenheim afgelopen september tegen een groepje journalisten op het festival van Venetië, waar de film A House of Dynamite zijn wereldpremière beleefde. In deze film – waarvoor Oppenheim het scenario schreef – wordt ingezoomd op precies die twee elementen. De onmogelijke keuze die één persoon geacht wordt te maken en de ongelooflijke korte tijd waarin dat moet gebeuren.

In A House of Dynamite staat daar achttien minuten voor. Vanaf het moment dat in Alaska op radars een anonieme kernraket wordt gesignaleerd tot het moment dat die zal inslaan in Chicago hebben de Amerikaanse president en zijn militaire specialisten precies achttien minuten.

De kijker beleeft die achttien minuten in real time, maar omdat het dan een wel erg korte film zou worden volgen we diezelfde achttien minuten steeds vanuit een ander perspectief. We zijn op de militaire basis in Alaska, bij Stratcoom (het strategische communicatieteam van de VS), rennen mee met specialisten die toevallig een vrije dag hebben en eindigen bij de president, die als hij het nieuws hoort druk bezig is met pr-activiteiten op een basketbalveld.

We moeten weer om de tafel, anders neemt de kans op een kernoorlog alleen maar toe

Kathryn Bigelow

A House of Dynamite

Authenticiteit

Regisseur van het bijzonder beklemmende A House of Dynamite is Kathryn Bigelow, die we kennen van The Hurt Locker en Zero Dark Thirty, ook films waarin militaire operaties uiterst precies en realistisch worden weergegeven. Voor die broodnodige authenticiteit vroeg ze Oppenheim – de baas van NBC News – om het scenario te schrijven. ‘Hij is al tientallen jaren journalist, weet alles van het onderwerp en heeft heel veel contacten in die wereld. Zo sprak hij bijvoorbeeld met drie- en viersterrengeneraals en kreeg ze zo gek dat ze met ons wilden samenwerken.’

Een van die generaals wordt gespeeld door acteur Tracy Letts, die we ook kunnen spreken in Venetië. ‘Onze film dwingt de kijker min of meer om zich het onvoorstelbare voor te stellen. Maar voor mensen wier werk het is om met dergelijke informatie om te gaan – hoe gruwelijk en onvoorstelbaar die ook kan zijn – is dit de realiteit. De mensen bij Stratcom oefenen elke dag met dit soort scenario’s. Soms meerdere keren per dag. Ze doen zo’n 400 oefeningen per jaar en bekijken alle mogelijke scenario’s. Enkele mensen die bij Stratcom werken waren op de set als figuranten, dus we konden ze altijd om advies vragen. Bovendien hielden ze ons goed in de gaten, zodat het jargon en alles wat in de film wordt verteld, bijvoorbeeld over de gehanteerde percentages, accuraat is. Het klopt echt allemaal.’

Idris Elba in A House Of Dynamite

President Idris Elba

Maar uiteindelijk zijn het niet de specialisten die op de rode knop mogen drukken. Dat is de president, die er volgens Oppenheim eigenlijk nooit serieus over na heeft kunnen denken. ‘De president krijgt een korte briefing wanneer zijn termijn begint, maar dat is eenmalig en meer voor de vorm dan echt inhoudelijk.’

Die president wordt in A House of Dynamite gespeeld door Idris Elba, die tijdens ons interview de universele boodschap van de film benadrukt. ‘De president die ik speel is niet gebaseerd op een specifieke president of een bepaald soort presidentschap., want het maakt volgens mij niet uit wie er in het Witte Huis zit. Het is en blijft een mens met een eigen temperament, aan het eind van de dag ligt de beslissingsbevoegdheid bij die ene persoon, en dat is iets waar de hele wereld het over zou moeten hebben. Het gaat om het feit dat overal in de wereld rode knoppen zijn. Dat er nu een systeem is waarbij iemand op een knop kan drukken en de wereld kan vernietigen. En dat zoiets binnen enkele minuten of zelfs seconden moet worden beslist.’

Er komen in de film veel percentages en kansberekeningen voorbij. Zo wordt de kans dat je een raket uit de lucht kan schieten (‘hitting a bullet with a bullet’) becijferd op 61 procent. Hoe reëel acht Bigelow de mogelijkheid dat we daadwerkelijk met zo’n scenario te maken zullen krijgen? Daar wil de regisseur – die toch jarenlang over het onderwerp heeft nagedacht – geen harde uitspraken over doen. ‘Nee, daar waag ik me niet aan. Ook omdat ik niet voldoende data heb. Maar ik weet wel dat we ons in een heel gevaarlijke situatie bevinden. Op dit moment is er volgens mij nog maar één kernwapenverdrag geldig en dat moet echt veranderen. We moeten weer om de tafel, want als we dat niet doen weet ik zeker dat de kans op een kernoorlog alleen maar zal toenemen.’

A House of Dynamite op Netflix

A House of Dynamite is vanaf vijdag 24 oktober te zien op Netflix

elke vrijdag