In zijn film Evil Does Not Exist richt Oscarwinnaar Ryûsuke Hamaguchi zijn camera voor het eerst langdurig op de natuur. ‘Dat vermeed ik altijd, omdat natuurbeelden al snel mooi zijn. Dat was me te makkelijk.’

Op de IMDb-pagina van Evil Does Not Exist, de nieuwe film van de Japanse regisseur Ryûsuke Hamaguchi, staat naast Hamaguchi ook Eiko Ishibashi vermeld als schrijver. Ze schreef inderdaad mee aan de film, maar dat waren geen letters, dat waren noten. Ishibashi schreef de muziek voor de film. Sterker nog, zij benaderde Oscarwinnaar Hamaguchi (Drive My Car) begin 2023 met de vraag of hij beelden kon maken bij muziek die zij zou componeren. Hamaguchi stemde toe en bedacht vervolgens een heel verhaal waar hij zo tevreden over was dat hij de beelden niet alleen aan Ishibashi gaf, maar uiteindelijk ook verwerkte tot het intrigerende Evil Does Not Exist.

Het is een prachtige, contemplatieve film geworden over de moeilijke zoektocht naar balans. Een grotestadsfirma komt met wilde plannen naar een dorpje op het Japanse platteland en probeert daar de bevolking met mooie praatjes voor zich te winnen. Dat blijkt nog een hele opgave, want met name de kalme maar onverzettelijke Takumi heeft grote twijfels. Wat volgt is een onvoorspelbaar en uiteindelijk hartverscheurend drama.

We spraken de regisseur afgelopen september op het festival van Venetië, waar zijn film in première ging (en uiteindelijk achter Poor Things de tweede prijs zou winnen).

De film opent met een lang shot van alleen maar bomen. Wat maakt bomen toch zo interessant? Je kunt er eindeloos naar blijven kijken?
Ryûsuke Hamaguchi: ‘Omdat ze voortdurend veranderen. Al sinds mijn twintigste [Hamaguchi is nu 55, red.] wilde ik zo’n scène een keer in een film gebruiken. Als ik in bossen wandel kijk ik altijd naar boven, de takken en de bladeren nemen telkens weer een andere vorm aan. Iets waar ik inderdaad eindeloos naar kan blijven kijken. Ik vond in mijn films echter nooit een goede plek voor zo’n scène .Tot deze dan, en daar ben ik heel blij om.’

Evil Does Not Exist

Terwijl we kijken horen we de muziek van Eiko Ishibashi. Was die muziek er al voor u de beelden schoot?
‘De beelden waren er eerst, maar die veranderden weer door de muziek van mevrouw Ishibashi. Het was alsof zij nog nieuwe lagen toevoegde aan het ruisen van de takken en bladeren.’

De film speelt zich af in een afgelegen dorpje in het bos. Komt u uit de grote stad of ook uit zo’n dorpje?
‘Ik ken die dorpjes wel uit mijn jeugd, omdat mijn vader in gemeentes werkte die uit verschillende dorpjes bestonden, net als in de film. Wij woonden zelf meestal wel in wat grotere steden in de buurt.’

‘Ik zie wel kwaadaardigheid, maar ik ken geen kwaadaardige mensen. Waar komt kwaadaardigheid dan vandaan?’

Ryûsuke Hamaguchi

Ik vraag het omdat er toen ik de film zag nogal gelachen werd om meneer Takahashi, die uit de grote stad komt en van plan is om bij het dorpje allemaal luxe campingverblijven te bouwen...
‘Wanneer werd er precies gelachen?’

Met name wanneer hij nogal onhandig is in de natuur en als hij neerbuigend tegen de dorpsbewoners praat.
‘Een vriendin van Eiko woont in de buurt van de plek waar de film is opgenomen. Daar kwam ooit echt iemand uit de grote stad met een heel slordig plan. Er bestaan zelfs opnamen van de gesprekken die hij had met de bewoners en zij lachten die man ook regelmatig uit. Maar ik heb meneer Takahashi niet belachelijk willen maken in mijn film.’

Ryûsuke Hamaguchi

Meneer Takahashi is ook niet belachelijk, hij is erg menselijk. Ik dacht dat u misschien de arrogantie van de grote stad op de hak wilde nemen.
‘Kijk, uiteindelijk woon ik nu ook in de grote stad. Ik lijk waarschijnlijk meer op Takahashi dan op de dorpsbewoners. Dat ik Takahashi soms wat onbeholpen en machteloos heb gemaakt, is misschien eerder zelfkritiek.’

Heeft u tijdens de opnames ook iets geleerd van de natuur?
‘Jazeker. Tot deze film had ik de natuur nog nooit zo nadrukkelijk in beeld gebracht. Sterker nog, dat vermeed ik altijd. Omdat natuurbeelden al snel mooi zijn. Dat was me te makkelijk. Maar tijdens het filmen ontdekte ik dat de natuur nog zoveel meer is. De natuur is altijd in beweging. Zelfs als je je camera in de natuur op een statief zet en niet beweegt, zal er altijd iets in je shot bewegen. En dat werkt in deze film heel mooi met de muziek van Eiko. Die ontdekking kan ik nu ook bij mijn volgende films gebruiken.’

De Engelse titel is Evil Does Not Exist. Omdat de natuur wel wreed is, maar niet kwaadaardig?
‘Precies. Er gelden sommige regels in de natuur. Bijvoorbeeld dat alleen de sterksten overleven. Dat is misschien een wrede regel, maar nog niet kwaadaardig. Ik verzon de titel ook toen ik uitkeek over een natuurgebied. Dat betekent overigens niet dat mensen niet slecht of kwaadaardig kunnen handelen. Ik weet alleen niet goed waar dat vandaan komt. Ik zie wel degelijk kwaadaardigheid om me heen, maar eerlijk gezegd ken ik geen kwaadaardige mensen. Dus waar komt die kwaadaardigheid dan vandaan? Ik weet het niet en dat heb ik in deze film ook willen onderzoeken.’

Evil Does Not Exist

Evil Does Not Exist draait vanaf donderdag 21 maart in de bioscoop.
Het met een Oscar bekroonde Drive My Car is te streamen via o.a. CineMember en Pathé Thuis.

elke vrijdag