Across the Spider-Verse: nieuw ijkpunt voor animatiefilms

Filmstudio Sony lijkt vastbesloten een ware spinnenplaag op de wereld los te laten. Ruim twintig jaar geleden, toen comicgigant Marvel nog geen eigen filmtak bezat, verwierf Sony de exclusieve rechten om films te maken over ‘vriendelijke buurtheld’ Spider-Man (en andere figuren uit zijn strips). En dat hebben we geweten. Sony produceerde tot nog toe zo’n vijftien films die zich afspelen in het spinnenuniversum (al dan niet in nauwe samenwerking met Marvel), en wil daar de komende jaren nog tientallen titels aan toevoegen.

Fijn voor hardcore Spidey-fans, maar de minder devote liefhebber gaat zo langzamerhand sterretjes zien. Welke film is een vervolg, welke een reboot, hoe verhoudt alles zich tot elkaar? En dreigt het zogenaamde SSU (Sony’s Spider-Man Universe), waarin de laatste jaren pulpfilms verschenen rond figuren als Venom, Carnage en Morbius, geen superheldenafvoerputje te worden?

Verrassend genoeg is het een animatiereeks die bewijst dat Spider-Manfilms nog steeds fris en enerverend kunnen zijn. In 2018 verscheen Spider-Man: Into the Spider-Verse, waarin nu eens niet good old Peter Parker centraal staat, maar Miles Morales, een bleue tiener van kleur, aan wie het spinnenpak wordt doorgegeven. Miles ontdekt dat er talloze parallelle werelden bestaan, met elk een eigen variant op Spider-Man. Leuk gevonden, die meta-insteek, maar meer nog dan de plot overtuigt de prachtige visuele stijl van de film, waarin verschillende animatietechnieken worden gecombineerd. Niet eerder voelde een film zo sterk als een tot leven gekomen comic.

Into the Spider-Verse won zo’n tachtig prijzen, waaronder een Oscar, en werd her en der uitgeroepen tot beste superheldenfilm ooit, dus kondigden de makers al snel een complete trilogie aan. Deel twee, Across the Spider-Verse, draait nu in de bioscoop; komend voorjaar volgt Beyond the Spider-Verse.

Kan de tweede film tippen aan de eerste? Inhoudelijk niet echt. Het verhaal, waarin hoofdpersonen Miles en ‘Spider-Woman’ Gwen van het ene naar het andere universum hoppen en letterlijk honderden nieuwe Spider-figuren ontmoeten, staat wederom bol van de creatieve vondsten, maar voelt ook wat chaotisch en overvol. Na haast tweeënhalf uur is nog lang niet alles opgelost, met een onbevredigende cliffhanger als gevolg.

Maar dan de vorm. De makers hebben duidelijk hun best gedaan de bejubelde stijl van de eerste film te overtreffen – en dat is wonderwel gelukt. Elk universum heeft z’n eigen ontwerp, dat ook is doorgevoerd in de bijbehorende personages. Van hoekig en fel tot vloeiend en gelaagd, van old-school tot hypermodern: Across the Spider-Verse is een verbluffende staalkaart van animatiestijlen, een nieuw ijkpunt binnen het medium.

Reden genoeg dus om uit te kijken naar film drie. Nu maar hopen dat het verhaal daarin naar tevredenheid wordt afgerond. En dat Sony de verleiding kan weerstaan om al die honderden Spider-figuren hun eigen spin-off-films te geven.