Filmtips voor Eye Film Player

De zeventienjarige, Senegalese Ada, die op het punt staat om uitgehuwelijkt te worden aan de rijke Omar, is eigenlijk verliefd op Souleiman. Ada en Souleiman spreken altijd stiekem af op het strand bij Dakar. Maar dan verschijnt hij opeens niet meer. Zonder het eerst aan Ada te hebben verteld is Souleiman met wat vrienden vertrokken naar Spanje. In een wankel bootje over de Atlantische Oceaan. In haar intrigerende speelfilmdebuut – de eerste film van een zwarte, vrouwelijke regisseur ooit in competitie in Cannes – verweeft regisseur Mati Diop de harde werkelijkheid van Senegal op geheel eigen wijze met een liefdesverhaal en de wereld van geesten.

Lees ook on interview met regisseur Mati Diop

Op verzoek van de lokale priester komt een schilder (Cliff San-A-Jong) vanuit Nederland naar Curaçao om een muurschildering van de maagd Maria te maken. Tot verbazing van de geestelijkheid en de lokale bevolking is de traditioneel geschoolde schilder zwart. Dan blijkt dat de Maria in zijn schets ook zwart is. Ava & Gabriel (1990) gaat over het breken van tradities en de consequenties die daaraan verbonden zijn. Het meertalig drama van Felix de Rooy gebruikt de opbloeiende liefde – tussen schilder Gabriel en zijn model Ava (Nashaira Desbarida), maar ook tussen de vrouw van de gouverneur en Gabriel – om de machtsverhoudingen in Curaçao in de jaren veertig bloot te leggen. Het camerawerk is van Ernest R. Dickerson (Do the Right Thing, The Wire).

Regisseur Tarkovski vond amusement in films vernederend voor zowel toeschouwer als filmmaker. De spiegel film valt, ook binnen zijn oeuvre, niet makkelijk te scharen onder het kopje amusement. De filmmaker blikt terug op zijn jeugd in de jaren dertig, de oorlogsjaren en de jaren zestig, zeventig. Hij springt lenig tussen tijdlijnen en legt alles vast in wonderschoon gefilmde, trage, sequenties. Destijds liepen veel toeschouwers de zaal uit tijdens de premiere, maar wie bleef zitten werd getrakteerd op een fraai poëtisch werk. En op 'misschien wel het mooiste shot uit de filmgeschiedenis', aldus cameraman Hoyte van Hoytema tijdens Zomergasten 2023.

Lees ook ons profiel van de regisseur

Fritz Lang laat de personages in zijn beroemde 'serial killer'-film M - eine Stadt sucht einen Mörder er bijna allemaal gedeformeerd uitzien. De kop van kindermoordenaar Hans Beckert (Lorre) komt er nog redelijk vanaf vergeleken bij de tronies van de Düsseldorfse onderwereldfiguren en de politie, tussen wie door montage en verhaal weinig verschil te bemerken is. In zijn eerste praatfilm is Lang wijselijk spaarzaam met geluid en dialogen. Hij laat de beelden voor zich spreken en gebruikt een fluitdeuntje naar Griegs 'Peer Gynt' om op een ijzige manier de nabijheid van de slechte Hans Beckert aan te duiden. Een perfect misdaaddrama.

Mass toont de nasleep van een tragedie die de levens van twee echtparen op verschillende manieren beïnvloedt. Debuterend regisseur en acteur Fran Kanz levert een pijnlijk en hartverscheurend kamerspel af, die zich bijna volledig afspeelt in een achterkamer van een nietszeggend kerkje in een suffig stadje. Langzaamaan ontvouwt zich een indringende kijkervaring over het verdriet, de onmacht, pijn en complexiteit die komt kijken bij rouw en de schier onmogelijke verwerking daarvan. Weergaloos spel van Jason Isaacs, Martha Plimpton, Ann Dowd en Reed Birney maakt dat hun zoektocht naar antwoorden, vergiffenis en verzoening altijd invoelbaar en oprecht is. Ging in première op Sundance, kreeg lovende kritieken en won meerdere prijzen op verschillende internationale filmfestivals.

Met Gouden Beer bekroonde cinema-klassieker, die de wereldklasse bevestigde van de Oekraïense regisseur Larisa Shepitko. Het was helaas ook de laatste titel in haar onderscheidende oeuvre, dat slechts een handvol speelfilms telt: in 1979 stierf ze bij een verkeersongeluk. In dit in zwart/wit geschoten, diepmenselijke anti-oorlogsdrama ploeteren twee partizanen – een pragmatisch overlever en een idealist – door kniediepe sneeuw op zoek naar voedsel als ze door de Duitsers worden gesnapt. Het lijkt wel of Shepitko de beeldtaal eigenhandig heruitvond, zo origineel is haar intense, tactiele stijl, vol spectaculaire close-ups.

In het begin van Upstream Color zien we hoe een jonge vrouw door een sinister type wordt besmet met een griezelige soort wurm, die zich onder de huid nestelt waardoor ze alles moet doen wat hij zegt. In deze experimentele scifi-film figureren verder nog een geheimzinnige geluidsfragmenten verzamelende varkensboer, een man met wie ze mogelijk een verleden deelde en de klassieke roman Walden van Thoreau. Fascinerende puzzel met een klein budget, een paar prima acteurs, fraaie desoriënterende fotografie en een geweldige, verontrustende soundtrack. Regisseur Shane Carruth maakte eerder de op Sundance bekroonde experimentele scifi-film Primer.

Hallucinerende verfilming van de existentiële roman van Antonio di Benedetto uit 1956. Over de zeventiende-eeuwse Don Diego de Zama, officier van de Spaanse kroon, die is gestationeerd in Paraguay maar daar per se weg wil. Wat nog niet zo makkelijk blijkt. Film verdeelde de critici, omdat plot en bedoeling niet erg duidelijk zijn. Maar om duidelijkheid is het Martel (La niña santa) ook niet te doen. Haar films hebben de logica van een droom. En in Don Diego de Zama's geval, van een nachtmerrie.

Bekijk ook ons interview met regisseur Lucrecia Martel

Ook te streamen: vijf gerestaureerde films van de Hongaarse meester Béla Tarr. Waaronder zijn magnum opus, het ruim zeven uur durende Sátántangó uit 1994.

In het EYE-programma Badlands staan maandelijks Nederlandse filmtalenten centraal. Een deel van de ijzersterke korte films van deze jonge makers is te zien op de Eye Film Player: Onderhuids van Emma Branderhorst, Watamula van Kevin Osepa, Marlon Brando van Vincent Tilanus en Jetski van Sharif Abdel Mawla. De korte films zijn verzameld op deze pagina.

Ook de moeite waard: Noa Johannes sprak voor VPRO Cinema met zeven talenten uit het Badlands-programma. Bekijk die interviews op deze pagina