Stolen – Heist of the Century: Kleurrijke docu vol verrassingen over een diamantroof in Antwerpen

‘Zodra je denkt dat je James Bond of Sherlock Holmes bent, gaat het mis.’ Met die uitspraak vangt een van de onderzoekers onbedoeld de kern van Netflixdocumentaire Stolen: Heist of the Century. Op het eerste gezicht is namelijk bijna alles ‘lekker’ aan dit verhaal. We schrijven februari 2003, wanneer in Antwerpen ‘de grootste diamantroof ooit’ is gepleegd in het zwaar beveiligde Antwerp Diamond Center. Er is voor driehonderd miljoen dollar buitgemaakt, en dat zonder enige vorm van geweld. Het was bijna alsof de diamantdieven ‘Fort Knox’ hadden gekraakt, zoals we een van de betrokkenen horen zeggen.

Wat we vervolgens zien in de documentaire had niet misstaan in een spectaculaire diefstalfilm als Ocean’s Eleven: stukjes gescheurd papier die aan elkaar worden geplakt, uitschuifbare borstels, pennen met camera’s erin, een zogenaamd mastermind dat op de achtergrond aan alle touwtjes trekt en agenten die gevonden videotapes van de daders proberen te herstellen, om vervolgens te ontdekken dat er een pornofilm op staat (om een van de rechercheurs te citeren: ‘Ik ben nog nooit zo teleurgesteld geraakt door een pornofilm’).

Naast die reconstructie door de betrokken rechercheurs (vaak in heerlijk Vlaams-Engels), heeft regisseur Mark Lewis (die eerder het gehypete Don’t F**k with Cats: Hunting an Internet Killer maakte) nóg een belangrijke troefkaart in handen om het verhaal smeuïger te maken. Als de film goed en wel op gang is, is daar ineens Leonardo Notarbartolo, een Italiaanse juwelier die een van de dieven bleek te zijn. Hij zou benaderd zijn door mastermind ‘Allessandro’, die hem vijftien miljoen beloofde. En ja, met vijftien miljoen kun je ‘een hoop problemen oplossen’.

Notarbartolo is de perfecte boef voor dit verhaal: charmant, welbespraakt en zo goed als zeker óók een absolute fantast. Voor de reconstructie werkt het goed, want het lijkt alsof de documentaire bijna zélf een soort actiefilm wordt, vol kleurrijke personages. Wat wringt, is dat de slachtoffers van de roof wel erg weinig aan bod komen. In één scène mag een bestolen diamantair, die zijn hele vermogen kwijtraakte na de roof, reageren op de verhalen van Notarbartolo. De diamantair geeft terecht aan dat de dader de impact wat al te veel minimaliseert, maar hij verdwijnt na nog geen minuut weer uit beeld. Het is te beperkt, in een film die de diamantroof zo bijna té aantrekkelijk maakt.

Wat rest, is vooral een behoorlijk smakelijke reconstructie, die voortdurend nieuwe verrassingen in petto heeft. Blijf daarom vooral hangen voor de slotscène, die een opvallend uitroepteken zet achter de hele film.