Stolen Youth: driedelige docuserie over de slachtoffers van sekteleider Larry Ray

Op een meisje afstappen? Dat had hij nog nooit gedaan. Tot hij in 2010 Talia Ray zag tijdens een les en haar mee uit lunchen vroeg. Ze zei ja. Santos Rosario kijkt naar de man achter de camera die een lach niet kan onderdrukken. Ook Santos mondhoeken gaan omhoog. Heel eventjes maar. Dan kijkt hij weer serieus en slaat hij zijn ogen, die een wereld van verdriet verraden, neer. Had hij de moed maar nooit gehad, zie je hem denken.

Want niet lang nadat Santos in 2010 Talia mee uitvraagt, ontmoet hij haar vader Larry. Die zou hem uiteindelijk jarenlang in zijn macht hebben, hem vervreemden van zijn ouders en zussen, en Santos en zijn familie honderdduizenden dollars afhandig maken. En niet alleen Santos. Ray wist in totaal zes studenten – veelal huisgenoten van zijn dochter Talia die studeerden aan de kunstuniversiteit Sarah Lawrence in de staat New York - op zo’n manier te hersenspoelen dat ze jarenlang alles voor hem deden en opgaven.

Het is een verhaal dat bijna te onwerkelijk is om te begrijpen. Hoe konden deze jonge, slimme en veelbelovende mensen zo gegrepen worden door de vader van een van hun huisgenoten dat ze het spoor volledig bijster raakten? Stolen Youth: Inside the Cult at Sarah Lawrence weet het verrassend duidelijk en tegelijkertijd aangrijpend uiteen te zetten. De driedelige documentaireserie is niet de eerste die kijkt naar deze sekte, of ‘sekssekte’ zoals de meer sensationele media-outlets het graag omschrijven. Maar regisseur Zachary Heinzerling brengt het verbijsterende verhaal op een bijzonder empathische manier.

Dit doet hij door de focus te leggen op de slachtoffers. Santos en zijn twee zussen, die ook betoverd raakten door Ray nadat hun broer ze aan hem voorstelde, komen uitgebreid aan het woord. Ook Daniel Levin, een andere huisgenoot van Talia die jarenlang verstrikt raakte in Rays web, vertelt hoe het zo ver kon komen. Alleen Ray zelf wordt op geen enkele manier gehoord. Niet omdat de man die inmiddels een zestigjarige gevangenisstraf uitzit, dit zelf niet wilde – de meeste zichzelf overschattende en zelfingenomen sekteleiders menen dat ze volledig in hun recht staan en horen zichzelf maar wat graag praten – maar omdat zijn kant er niet toe doet.

Het gaat om die jonge mensen die aan het begin van hun leven stonden toen ze een man ontmoetten die ze zo uitputte, kleineerde en tegelijkertijd liefhad, dat ze hun hele jeugd aan hem gaven. Stolen Youth vertelt hun verhaal. Zonder enige sensatie, maar juist op zo’n manier dat je als buitenstaander begrijpt waarom ze dit deden.