‘Pas op dat je niet verdwaalt in ons verleden,’ waarschuwde Olga, de moeder van Jan Brokken. Maar haar jongste zoon, de enige van haar drie jongens die na de oorlog werd geboren, kan het verleden van zijn ouders en broers tot op de dag van vandaag niet loslaten. Dat leverde niet alleen een aantal prachtige, indringende boeken op, maar nu ook een documentaire.
In Jan Brokken zijn oorlog, gemaakt door Nathalie Toisuta, reist hij door Indonesië, het land dat ook zijn leven heeft getekend. Ouders Han en Olga Brokken hadden veertien jaar in Nederlands-Indië doorgebracht toen ze in 1947 voet op vaderlandse bodem zetten. Het was nooit hun bedoeling geweest terug te keren. Over hun leven voor de oorlog uitbrak, over de jappenkampen waarin ze belandden en over de sporen die die jaren nalieten schreef Brokken in Mijn kleine waanzin, De tuinen van Buitenzorg en De kampschilders. Hij leest er fragmenten uit voor in de film en vertelt hoe hij die boeken pas kon schrijven toen zowel zijn ouders als zijn twee broers er niet meer waren. Het tekent de eenzaamheid die hij als kind had gevoeld in het gezin, waarin hij altijd een buitenstaander bleef. Geboren in 1949 was Jan de enige die de oorlog niet had meegemaakt. Zij hadden honger, ziekte en geweld aan den lijve ondervonden, met alle traumatische gevolgen van dien.
In deze mooie, ingetogen film zien we hem op Sulawesi zoeken naar sporen: het huis waar zijn ouders woonden toen ze werden opgepakt, Fort Rotterdam, waar zijn moeder taallessen Boeginees en Makassars volgde, het kerkje waar zijn vader op de kansel stond. Op zijn rustige, welbespraakte manier vertelt Brokken over het Indische verleden van zijn familie, waarin hij ondanks die waarschuwing van zijn moeder nu al jaren ronddwaalt. Wie door die verhalen wordt geraakt, kunnen we alleen maar aanraden na de aftiteling snel iets van hem te gaan lezen. Want hoe geslaagd deze documentaire ook is, de boeken zijn natuurlijk oneindig veel rijker, interessanter en ontroerender dan een film van vijftig minuten kan zijn.