In de documentaire Eddy’s oorlog volgt Joost van der Valk oorlogsfotograaf Eddy van Wessel bij diens soms doodenge werk in Oekraïne. Wat motiveert hem als mens, kunstenaar en vader om telkens weer het gevaar op te zoeken?

‘Het is nooit een goed idee,’ zegt fotograaf Eddy van Wessel stoïcijns, wanneer filmmaker Joost van der Valk hem vraagt of ze er wel verstandig aan doen om de Oekraïense stad Bachmoet binnen te rijden terwijl die om de haverklap gebombardeerd wordt door Rusland. ‘Het is altijd een slecht idee.’ En vervolgens gaan ze er gewoon heen.

Nabestaanden rouwen om Yuliya en Anna Aksenchenko. Deze veertienjarige tweelingzussen kwamen om bij een Russische raketaanval op een vol restaurant. Er vielen elf doden, onder wie vier kinderen, en zestig mensen raakten gewond.  Kramatorsk, 2023.

Van der Valk laat in zijn documentaire Eddy’s oorlog zien hoe Van Wessel te werk gaat en hoe hij denkt over zijn hartverscheurende baan. ‘Het is altijd een slecht idee’ vat Van Wessels visie mooi samen. Want ja, het is levensgevaarlijk wat hij doet, maar: het moet. De verhalen en emoties van al die mannen, vrouwen, kinderen en dieren in oorlog mogen niet ongezien blijven. En dankzij Eddy van Wessels meesterschap blijven ze dat gelukkig ook niet. Wat heet: hij won maar liefst vier keer de Zilveren Camera en zijn werk werd zelfs gedeeld door president Zelensky himself

Twee geliefden nemen afscheid van elkaar op het treinstation; mannen mogen Oekraïne niet verlaten. Charkiv, 2022.

Maar Van Wessel is niet compleet roekeloos. Hij loopt inmiddels tegen de zestig en doet naar eigen zeggen vaker dan vroeger een stapje achteruit als er gevaar dreigt. ‘Vroeger was ik prestatiegerichter,’ zegt hij in de documentaire. ‘Ik ben nu steeds meer geïnteresseerd in gewoon het verhaal vertellen – en dat ligt niet alleen maar op die frontlinie.’

Evacuatie van Ruska Lodoza, ten noorden van Charkiv. Honderden inwoners bivakkeerden wekenlang in schuilkelders en overleefden zo de verwoesting van hun stad. Charkiv, 2022.

Welcome to Hell is de Engelse titel van de documentaire, een kreet die overal in Oekraïne op de muren gekalkt staat. Hels ís het ook: deze documentaire zit vol dood, verwoesting, bloed, braaksel – de waanzin van oorlog maak je zelden van zo dichtbij mee als wanneer je meekijkt met Eddy van Wessel. Toch weet hij in die barre omstandigheden steeds weer schoonheid en menselijkheid te vinden. Zijn fotografie is daardoor niet alleen heel erg mooi, maar ook een medicijn tegen afstomping.

Eddy’s oorlog is ook te zien op het filmfestival Movies That Matter in Den Haag. 

2Doc: Eddy's oorlog

donderdag 28 maart

NPO 2 22.20-00.00

de nieuwste documentairetips in je mailbox?