Een Limburgse femme fatale, een Nigeriaanse muzikant, een Haarlemse voetbalmakelaar en een overleden Hongaarse sekswerker. In podcastjaar 2025 leerden we onvergetelijke personages kennen. In de podcasts die er voor de redactie van de VPRO Podcastgids sprongen, wisten de makers ook nog eens een originele vorm en vertelstijl te vinden.
Mino's imperium
Nederlands - sport
De beroemdste voetbalmakelaar van Nederland, Mino Raiola, overleed in 2022 op 54-jarige leeftijd. In zijn stal had hij sterren als Zlatan Ibrahimović, Matthijs de Ligt, Paul Pogba en Erling Haaland. Zijn fascinerende carrière is het onderwerp van de nieuwe podcast van NOS-journalist Guido van Gorp (Gefixt). Raiola groeide op in Haarlem in een grote Italiaanse immigrantenfamilie. Vandaar dat hij nog jarenlang (ook door hemzelf) ‘een pizzabakkertje’ werd genoemd. In werkelijkheid klom hij dankzij zijn vlotte babbel en slimme zakeninstinct al op jonge leeftijd op in de voetbalwereld. Van Gorp reist hem achterna en spreek alle sleutelfiguren, van zijn familieleden tot oud-voetballers, maar ook de mensen met wie hij gebrouilleerd raakte. De vele mooie scènes plus de vlotte teksten maken dit een heerlijke podcast voor wie geïnteresseerd is in wat er achter de schermen van de voetbalwereld gebeurt.
Liefste Lies
Nederlands - geschiedenis
In het archief in Sittard ligt een schat: een bruine leren koffer vol met brieven, allemaal aan een en dezelfde persoon: ene Lies. Het zijn bijna allemaal liefdesbrieven, gestuurd in de jaren veertig en vijftig, door maar liefst 45 verschillende afzenders. Wie was deze onweerstaanbare vrouw? De zesdelige podcast Liefste Lies is gemaakt door Heleen Hummelen en Wieky de Boer, maar zij zijn er zelf niet in te horen. Ze lieten de brieven voorlezen door mensen die nu ongeveer dezelfde leeftijd of belevingswereld hebben als Lies en haar aanbidders toen, een gewaagde vorm die ontzettend goed heeft uitgepakt.
De zeven levens van Betty
Nederlands – true crime
Betty Szabó was een negentienjarige sekswerker uit Hongarije die op de Wallen in Amsterdam werkte. In de nacht van 20 februari 2009 werd ze door haar naaste collega’s gevonden in een enorme plas bloed. Ze was meer dan zeventig keer gestoken met een mes. Ondanks intensief onderzoek is de moordenaar nooit gevonden. Podcastmaker Naomi Steijger (Zwermelingen) hoort via haar bijbaan over de moord en besluit uit te gaan zoeken wie Betty was, om zo het truecrimegenre tegen het licht te houden. Maar al snel raakt ze zelf verstrikt in de zaak, want de cold case wordt heropend. Steijger vlecht alles op een meesterlijke manier door elkaar: een spannende moordzaak, reflectie op het beroep van sekswerker en misdaadjournalist en haar artistieke keuzes in muziek en sound design.
The Retrievals, seizoen 2
Amerikaans - journalistiek
De eerste serie van The Retrievals ging over vrouwen die abusievelijk onverdoofd werden behandeld in een vruchtbaarheidskliniek. Ook tweede reeks van de podcast van Serial en The New York Times gaat over vrouwelijke pijn die genegeerd en gebagatelliseerd werd. In dit geval nog gruwelijker: het gaat om vrouwen die een keizersnede ondergingen terwijl de verdoving niet werkte. In de eerste aflevering wordt dit in huiveringwekkend detail beschreven. Maar het is geen schokkend incident: dit schijnt regelmatig voor te komen. Journalist Susan Burton laat in vier afleveringen zien hoe zoiets kan gebeuren en portretteert de dappere vrouwen die ervoor zorgden dat er een cultuuromslag plaats kon vinden. Ze pakt het verhaal aan alsof het een ziekenhuisserie betreft; in voice-over beschrijft ze wat we als kijkers zien en meemaken. Een vernieuwende keus en een schot in de roos.
Onaantastbaar
Nederlands – journalistiek
In maart 2010 werd de Nederlandse Moslim Omroep failliet verklaard. In de jaren ervoor verschenen er regelmatig verhalen in de media over wanbeleid, ruzie, fraude en grensoverschrijdend gedrag. Jair Stein, Jan Maarten Deurvorst en Huda Rais namen de taak op zich om het hele verhaal eens en voor altijd uit te pluizen. Drie jaar, een gigantische stapel dossiers en 150 interviews later is er de podcast Onaantastbaar. Centrale figuur is de oud-directeur Frank William, een charmante, liberale moslim, maar ook agressief, intimiderend én een fraudeur.
Het is de verdienste van de makers dat het meer dan acht uur lang spannend blijft om te luisteren naar de perikelen van een omroep met een uur tv-zendtijd per week. Ze ontrafelen niet alleen de verbijsterende verhalen over de opvliegende directeur, maar leggen ook de onderliggende mechanismes bloot.
Dit is ons land
Nederlands - journalistiek
Het conflict tussen Israël en Palestina is dagelijks in het nieuws, toch blijft het moeilijk te begrijpen hoe het nou echt is om daar te leven. Ruben Pest van NRC ging naar het gebied en interviewde zowel Israëliers als Palestijnen. In een rustige voice-over vertelt hij hoe hij de reis beleeft. Midden-Oostenredacteur Derk Walters geeft context over de achtergronden. Dit is ons land is een zeer zorgvuldig gemaakte serie die een menselijk gezicht geeft aan de nieuwsberichten over de bombardementen en tienduizenden doden.
Jacob, dood in Qatar
Nederlands – true crime
In 2021 overleed de Nederlander Jacob van Gulik in zijn appartement in Qatar. Jacob was een fitte dertiger die een paar jaar eerder zijn droombaan had gevonden als assistent-curator in het privémuseum van de Qatarese sjeik. Zijn dood is omgeven door allerlei verdachte omstandigheden, maar de autoriteiten werken niet mee aan een onderzoek. Ten einde raad kloppen Jacobs ouders aan bij kunstdetective Arthur Brand en journalist Lex Boon. Qatar staat al bekend om het onvrije regime en het museum blijkt een slangenkuil vol roddel en achterklap. Wat Boon allemaal ontdekt, hoor je in deze zevendelige podcast; een uitstekend geschreven serie vol met spannende cliffhangers.
Niemandsland
Nederlands – journalistiek
De 25-jarige Rens werd op 1 augustus 2023 werd in zijn appartement in Amsterdam doodgestoken door zijn bovenbuurman Tolga. Die had ernstige psychische problemen, maar weigerde hulp. In de podcast Niemandsland van de Volkskrant onderzoeken journalist Elsbeth Stoker en podcastmaker Dija Kabba de zaak. Ze spreken met de ontredderde familie van Rens, maar ook met iemand uit de familie van de dader. Zij zagen hun grootste nachtmerrie uitkomen, want Tolga was al jaren verward en gevaarlijk. Helaas gebeuren dit soort tragedies vaker. Hoe kan dat en wat moet er gebeuren om ze in de toekomst te voorkomen? Daarover gaat deze evenwichtige, maar ook zeer invoelende podcast.
Het fortuin Carlier
Vlaams – true crime
Marie-Antoinette Carlier was de oudste dochter van de steenrijke bankier en oliemagnaat Hector Carlier. Lange tijd woonde ze samen met haar zus Amalia in kasteel De Boterberg in het Belgische Kalmthout. De zussen bezaten gigantische hoeveelheden land, aandelen en vastgoed, maar leidden een teruggetrokken en sober leven. Toen Marie-Antoinette in 2007 als laatste van haar familie overleed, was het niet druk tijdens de afscheidsdienst in de kerk. Wel zaten er twee mysterieuze Brazilianen in de kerkbanken, een boer, een advocaat en een boswachter. Nog op de dag van haar uitvaart barstte de strijd om de gigantische erfenis los. Podcastmaker Achille Van Ingelgem duikt samen met journalist Erik Raspoet in de spannende zaak. Van Ingelgem is een fijne verteller en Raspoet heeft allerlei bizarre feiten boven tafel gekregen. Voor je het weet ben je door de zeven afleveringen vol bizarre wendingen en kleurrijke figuren heen.
Fela Kuti: Fear No Man
Amerikaans - muziek
Fela Kuti (1938-1997) was een zeer getalenteerde muzikant en de grondlegger van de afrobeat. Hij was een megaster in Afrika en daarbuiten. Maar hij had ook een sterk politiek bewustzijn, een spirituele en een excentrieke kant. Als er iemand in staat is om recht te doen aan zijn rijke nalatenschap, is het Jad Abumrad (Radiolab, Dolly Parton’s America) wel. Het twaalfdelige Fela Kuti: Fear No Man maakte hij voor Higher Ground, het productiebedrijf van Barack en Michelle Obama. Het is duidelijk te horen hoeveel geld en aandacht eraan besteed is. In elke aflevering richt hij zich op een ander aspect van Kuti’s leven. Hij interviewde meer dan 200 mensen en vertelt aanstekelijk. Bovendien heeft hij een geweldig muzikale manier van monteren, die de luisteraar meeneemt in de repetitieve en hypnotiserende ritmes die Kuti zijn band eindeloos door liet spelen.