De tien beste podcasts van 2025 (tot nu toe)

In het archief in Sittard ligt een schat: een bruine leren koffer vol met brieven, allemaal aan een en dezelfde persoon: ene Lies. Het zijn bijna allemaal liefdesbrieven, gestuurd in de jaren veertig en vijftig, door maar liefst 45 verschillende afzenders. Wie was deze onweerstaanbare vrouw? De zesdelige podcast Liefste Lies (van OVT) is gemaakt door Heleen Hummelen en Wieky de Boer, maar zij zijn er zelf niet in te horen. Ze lieten de brieven voorlezen door mensen die nu ongeveer dezelfde leeftijd of belevingswereld hebben als Lies en haar aanbidders toen, een gewaagde vorm die ontzettend goed heeft uitgepakt.

Als de vader van Zach Mack een weddenschap met hem wil afsluiten, grijpt hij die kans met beide handen aan. Zijn vader is een complotdenker die ervan overtuigd is dat de wereldorde in 2024 ingrijpend zal veranderen. Hij is zo zeker van zijn zaak dat hij Zach 10.000 dollar belooft als zijn bizarre voorspellingen niet uitkomen. Een jaar lang luisteren we mee met Zach en zijn vader, maar ook met zijn moeder, die overweegt om op te stappen na veertig jaar huwelijk. In het diep ontroerende Alternate Realities hoor je hoe een heel gewoon Amerikaans gezin wordt verscheurd door diametrale politieke opvattingen.

In 2021 overleed de Nederlander Jacob van Gulik in zijn appartement in Qatar. Jacob was een fitte dertiger die een paar jaar eerder zijn droombaan had gevonden als assistent-curator in het privémuseum van de Qatarese sjeik. Zijn dood is omgeven door allerlei verdachte omstandigheden, maar de autoriteiten werken niet mee aan een onderzoek. Ten einde raad kloppen Jacobs ouders aan bij kunstdetective Arthur Brand en journalist Lex Boon. Qatar staat al bekend om het onvrije regime en het museum blijkt een slangenkuil vol roddel en achterklap. Wat Boon allemaal ontdekt, hoor je in deze zevendelige podcast; een uitstekend geschreven serie vol met spannende cliffhangers.

In maart 2010 werd de Nederlandse Moslim Omroep failliet verklaard. In de jaren ervoor verschenen er regelmatig verhalen in de media over wanbeleid, ruzie, fraude en grensoverschrijdend gedrag. Jair Stein, Jan Maarten Deurvorst en Huda Rais namen de taak op zich om het hele verhaal eens en voor altijd uit te pluizen. Drie jaar, een gigantische stapel dossiers en 150 interviews later is er de podcast Onaantastbaar (NTR). Centrale figuur is de oud-directeur Frank William, een charmante, liberale moslim, maar ook agressief, intimiderend én een fraudeur.

Het is de verdienste van de makers dat het meer dan acht uur lang spannend blijft om te luisteren naar de perikelen van een omroep met een uur tv-zendtijd per week. Ze ontrafelen niet alleen de verbijsterende verhalen over de opvliegende directeur, maar leggen ook de onderliggende mechanismes bloot.

De oom en tante van journalist Harmen van der Veen verhuisden in de jaren vijftig naar de Verenigde Staten. Ze kwamen terecht in Holland, Michigan. De banden met Nederland bleven warm, maar op één manier zijn ze volledig Amerikaans geworden. Het zijn namelijk overtuigde en fanatieke Trump-stemmers. Nadat Trump voor het eerst verkozen werd stuurde zijn oude tante een vlammende mail naar haar familie overzee, met als titel: ‘Now it’s our turn’. Sindsdien is politiek een zeer gevoelig onderwerp. In de podcast Don’t talk politics voor de Groene Amsterdammer doet Van der Veen dat toch. Hij reist naar zijn familie en probeert ze beter te begrijpen. Van der Veen heeft een prettige vertelstem en bovendien heeft hij veel sfeervolle audio opgenomen. Dat zijn conservatieve familie staat voor een groter en zeer urgent verhaal, hoeft hij daarom niet meer te benoemen.

Onlangs werd in Nieuwegein op klaarlichte dag een meisje van elf vermoord. De dader was een man die in de buurt al langer bekend stond om zijn psychische problemen en verwarde gedrag. Het maakte deze podcast helaas pijnlijk actueel.

De 25-jarige Rens werd op 1 augustus 2023 werd in zijn appartement in Amsterdam doodgestoken door zijn bovenbuurman Tolga. Die had ernstige psychische problemen, maar weigerde hulp. In de podcast Niemandsland van de Volkskrant onderzoeken journalist Elsbeth Stoker en podcastmaker Dija Kabba de zaak. Ze spreken met de ontredderde familie van Rens, maar ook met iemand uit de familie van de dader. Zij zagen hun grootste nachtmerrie uitkomen, want Tolga was al jaren verward en gevaarlijk. Helaas gebeuren dit soort tragedies vaker. Hoe kan dat en wat moet er gebeuren om ze in de toekomst te voorkomen? Daarover gaat deze evenwichtige, maar ook zeer invoelende podcast.

Het conflict tussen Israël en Palestina is dagelijks in het nieuws, toch blijft het moeilijk te begrijpen hoe het nou echt is om daar te leven. Ruben Pest van NRC reisde naar het gebied en interviewde zowel Israëliers als Palestijnen. In een rustige voice-over vertelt hij hoe hij de reis beleeft. Midden-Oostenredacteur Derk Walters geeft context over de achtergronden. Dit is ons land is een zeer zorgvuldig gemaakte serie die een menselijk gezicht geeft aan de nieuwsberichten over de bombardementen en tienduizenden doden.

Alex Kurzem had een rustig bestaan in Australië, tot hij halverwege de jaren negentig eindelijk het verhaal van zijn kindertijd vertelde. Hij groeide op in de Baltische staten in een Joods gezin. Toen zijn hele familie werd uitgemoord door de nazi’s wist hij te ontkomen. Uiteindelijk werd hij onder de hoede genomen door een bataljon SS’ers, die hem als een soort mascotte behandelden.

Het verhaal werd een boek en een documentaire, maar het was zo ongelooflijk dat het ook vaak afgedaan werd als ‘holocaust hoax’. De Canadese journalist Dan Goldberg volgt het verhaal al jaren en probeert in deze serie vol onverwachte wendingen eindelijk achter de echte waarheid te komen.

Marie-Antoinette Carlier was de oudste dochter van de steenrijke bankier en oliemagnaat Hector Carlier. Lange tijd woonde ze samen met haar zus Amalia in kasteel De Boterberg in het Belgische Kalmthout. De zussen bezaten gigantische hoeveelheden land, aandelen en vastgoed, maar leidden een teruggetrokken en sober leven. Toen Marie-Antoinette in 2007 als laatste van haar familie overleed, was het niet druk tijdens de afscheidsdienst in de kerk. Wel zaten er twee mysterieuze Brazilianen in de kerkbanken, een boer, een advocaat en een boswachter. Nog op de dag van haar uitvaart barstte de strijd om de gigantische erfenis los. Podcastmaker Achille Van Ingelgem duikt samen met journalist Erik Raspoet in de spannende zaak. Van Ingelgem is een fijne verteller en Raspoet heeft allerlei bizarre feiten boven tafel gekregen. Voor je het weet ben je door de zeven afleveringen vol bizarre wendingen en kleurrijke figuren heen.

Simon Heijmans (De brand in het landhuis) stort zich in zijn nieuwe podcast op Chinees porselein. Hij heeft iemand ontmoet, ene Ton, die beweert een schaal uit de Mingdynastie in huis te hebben. Als dat waar is, is de schaal van onschatbare waarde. Maar hoewel er aanwijzingen zijn dat hij echt is, wordt Ton door porseleinkenners niet serieus genomen. Hier begint Heijmans' zoektocht langs allerlei experts, archieven en verzamelaars. Er zitten allerlei wendingen aan het verhaal en Heijmans is een begenadigd verteller. Hij heeft na zeven afleveringen een sluitende conclusie, waarvoor hulde. Helaas is het bewijzen van echtheid van porselein een ontzettend technisch verhaal, en urenlang naar details over thermoluminescentiedatering luisteren misschien iets te veel van het goede.