Misdaadpodcasts

De chique Londense wijk Hampstead vormde het werkterrein van Juliette D’Souza, een spirituele oplichter die haar klanten wist te overtuigen van haar bovennatuurlijke gaven. Dat deed ze onder meer door een van hen, de excentrieke osteopaat Keith, mee te nemen naar de Surinaamse jungle voor een ontmoeting met een sjamaan. Dit zijn maar een paar van de verrukkelijke ingrediënten van de podcast Filthy Ritual, waarin het verhaal over deze uitgekookte dame smakelijk en met veel Britse humor wordt opgedist.

Na een nachtje stappen in een dure Londense nachtclub, komt de 23-jarige Noorse student Martine niet thuis. Haar lichaam wordt gevonden in de kelder van miljonairszoon Farouk Abdulhak met wie ze die avond op stap was en die dan al veilig in het vliegtuig naar zijn geboorteland Jemen zit. Vijftien jaar later legt zijn landgenoot, Nawal Al-Maghafi, contact met Farouk zonder te vertellen dat ze voor de BBC werkt. In de podcast Murder in Mayfair probeert ze hem tot een bekentenis te bewegen.

Een valse bekentenis afleggen, dat zou jij natuurlijk nooit doen. Toch? Deze podcast kwam voort uit de documentaire De pompmoord, over een zaak waarin iemand een moord bekent die hij niet heeft gepleegd. Lot Buijs werkte als researcher mee aan die serie en raakte gefascineerd door het fenomeen, dat vrij vaak schijnt voor te komen. Hoeveel mensen zitten er misschien onschuldig vast? En zou ze zelf te verleiden zijn tot een valse bekentenis? De verhoorkamer leunt wat zwaar op de voice-over van Buijs, gelukkig kan ze het wel erg goed vertellen.

In 2018 werd het Utrechtse dorpje Werkhoven opgeschrikt door een reeks branden. Steeds was dezelfde boer de klos: Gert. Al snel werd hij ervan verdacht de branden zelf te hebben aangestoken. Zelf beweerde hij dat mensen hem wilden kapotmaken omdat hij uit de kast gekomen was als homo. Nog steeds is de dader niet opgepakt. Deze podcast van het AD probeert erachter te komen hoe het echt zit. Of dat lukt, weten we na vier afleveringen nog niet, maar de makers hebben al veel betrokkenen gesproken, waaronder de boer zelf. Het politie-onderzoek lijkt in elk geval wat steken te hebben laten vallen.

Een kroongetuige is een voormalige crimineel die is gaan samenwerken met de politie. Misdaadjournalist Marian Husken volgt al dertig jaar rechtszaken met een kroongetuige en analyseert de omstreden methode in deze podcast. Zij en collega Maike van Leeuwen spreken allerlei betrokkenen en noemen voorbeelden van vroeger en nu, met als bekendste natuurlijk Nabil B. uit het Marengo-proces. Inhoudelijk interessant, zeker als je geïnteresseerd bent in misdaad en justitie. Helaas klinken de gesprekken tussen de twee journalisten nogal houterig.

Telkens als je denkt: nu is er over zo’n beetje alle oplichters wel een podcast gemaakt, stuit je weer op een nieuwe. Love Bombed van de BBC is toch weer de moeite van het luisteren waard, want de toeren die een zekere James Scott uithaalde om niet door de mand te vallen, tarten elke beschrijving. Coleen, de vrouw die hij veroverde, vertelt hoe deze charmante brandweerman haar en haar familie inpakte om daarna hun leven grondig te verwoesten.

De Ierse setter Jagger werd in 2015 tweede op ’s werelds grootste hondenshow Crufts. Twee dagen later stierf hij in de armen van zijn negenjarige baasje. Autopsie wees uit dat Jagger was vergiftigd, en dat kon alleen op Crufts zijn gebeurd. In de achtdelige serie Dead Competitive van de BBC duikt comedian Kerry Godliman in de verbijsterende wereld van de hondenshows om uit te zoeken wat er is gebeurd. Over peperduur hondensperma, dansende honden, bloedfanatieke fokkers en een heuse huisdierendetective.

In een dorpje met de idyllische naam Travelers Rest in South Carolina verdwijnt een jonge vrouw. Jaren later duikt aan de universiteit NYU in New York iemand op met dezelfde naam. Als de politie verhaal komt halen, vlucht ze halsoverkop. Is dit dezelfde vrouw of iemand anders? En waarom neemt ze dan haar identiteit aan? Klopt de spionagetheorie van een politieman die ervoor zorgde dat het hele land naar haar op zoek ging? In het derde seizoen van deze podcast gaat de prijswinnende journalist Jake Halpern op zoek naar het ware verhaal.

Als Serial met een nieuwe serie komt, kun je zonder na te denken op ‘afspelen’ klikken. Het nieuwste seizoen is weer een klassieke true crime. Het heet The Coldest Case in Laramie en begon als coronaprojectje van New York Times-journalist Kim Barker. Zij besloot om te gaat kijken wat de stand van zaken was rond een onopgeloste moord uit 1985 in het stadje Laramie, Wyoming. Zij zat daar zelf op de middelbare school toen de negentienjarige Shelly werd vermoord. Het is een onopgeloste cold case, hoewel het vrij duidelijk is wie het heeft gedaan. Of toch niet? Barker bijt zich vast in de zaak en komt erachter dat de politie, de getuigen, maar ook het menselijk geheugen schikbarend onbetrouwbaar kan zijn. Trigger warning: de acht afleveringen leiden niet tot het oplossen van de moord. Is deze serie desondanks het luisteren waard? Ik vind van wel. Barker heeft een prettige, stoere, bijna achteloze voice-overstem. Ze weet de vele gaten en dubbele bodems in de zaak slim bloot te leggen en doet je nadenken: hoe zeker kun je weten of iets echt is gebeurd?  

Dat iedereen weet wie Moeder Teresa is, maakte het eerste seizoen van The Turning, waarin voormalige volgelingen een boekje opendeden over haar minder heilige kanten, zo boeiend. In het tweede seizoen worden de twijfelachtige methodes van de Russisch-Amerikaanse choreograaf George Balanchine onder een vergrootglas gelegd. Balanchine genoot in de balletwereld een iconische status en werd door zijn leerlingen op handen gedragen. Maar terugkijkend blijken veel voormalige ballerina’s minder enthousiast over de extreme manier waarop hun leermeester hen vormde en kneedde.

Jill Evans is een alleenstaande moeder van twee dochters die werkt als politieagent in een klein stadje in Wales. Ze heeft al heel wat mislukte relaties achter de rug als ze online de succesvolle zakenman Dean Jenkins ontmoet. Dean is het helemaal. Toch? Stolen Hearts is bepaald niet de eerste podcast over een leuke vrouw die valt voor een charmante oplichter, maar dankzij de aanstekelijke manier waarop dit spannende verhaal wordt verteld, met veel quotes in sappig Brits slang, wil je er geen minuut van missen.

Haar naam is Janessa Brazil en ze is knap, lief en geeft ontzettend veel aandacht. Ze zit alleen wel vaak in de problemen, en heeft dan steeds geld nodig. De foto’s van deze vrouw zijn door duizenden romance scammers gebruikt om mannen te verleiden. De schaal van deze misdrijven is gigantisch: verliefde slachtoffers worden soms voor tonnen opgelicht. In deze podcast van de BBC gaat de Nigeriaans-Britse journalist Hannah Ajala op zoek naar de mensen die zich voordoen als Janessa, hun slachtoffers, en uiteindelijk ook naar de mysterieuze Janessa zelf.

Het nieuwe seizoen van deze oplichterspodcast gaat over Dr. Dante, een flamboyante en zeer succesvolle charlatan wiens carrière ruim veertig jaar omspande. Hij begon als hypnotiseur, maar verdiende ook bakken met geld met cursussen voor permanente make-up en nepdiploma’s. Deze vijfde reeks van Chameleon is iets traditioneler dan de andere, omdat Dante inmiddels overleden is en het hele verhaal achteraf verteld wordt. Dat maakt het wat minder spannend, maar de direct betrokkenen die nog leven zijn allemaal geïnterviewd en Sam Mullins vertelt het bizarre verhaal vol humor.

In de zomer van 1982 werd Dublin opgeschrikt door twee kort na elkaar gepleegde moorden. De slachtoffers, een verpleegster en een boer, leken volslagen willekeurig gekozen. Na een massale klopjacht werd een keurig geklede heer van stand gearresteerd op een onwaarschijnlijke plek. Wie was deze Malcolm MacArthur en wat waren zijn banden met politieke kopstukken? Je hoort het in BBC’s Obscene: The Dublin Scandal. De heerlijke stem van acteur Adrian Dunbar voert je door dit intrigerende verhaal, dat zonder een spoortje sensatiezucht wordt verteld.

De prijswinnende journalist Gilbert King en zijn jonge assistent Kelsey Decker besteedden vier jaar aan de zaak van Leo Schofield. Hij werd eind jaren tachtig in Florida veroordeeld voor de moord op zijn vrouw, die toen pas 19 jaar was. Zorgvuldig leiden ze ons langs slordig politie-onderzoek en gerechtelijke dwalingen, maar ze weten ook keihard te maken wie het dan wél gedaan heeft. Een lange serie met veel gruwelijke en juridische details, maar dankzij de grondige onderzoeksjournalistiek en trefzekere vertelstijl veelgenoemd als beste truecrimepodcast van het afgelopen jaar.

Het gebeurt niet vaak dat een Nederlandse zaak onderwerp is van een Amerikaanse podcast. In Lost in Panama wordt in acht afleveringen de dood van Lisanne Froon en Kris Kremers, die in 2014 niet terugkeerden van een junglehike, onderzocht.

Twee journalisten reizen af naar Boquete, waar ze acht jaar na dato het spoor van Kris en Lisanne volgen. Hoewel uitvoerig onderzoek eerder uitwees dat er hoogstwaarschijnlijk sprake was van een ongeluk, geloven zij dat er meer aan de hand is. Ze wisten nieuw bewijs te vinden en strijden nu voor heropening van de zaak. 

Twee journalisten van het prestigieuze tijdschrift New York Magazine krijgen een verhaal in de schoot geworpen. Een ex-CIA-agent genaamd Matt klaagt zijn voormalige baas/beste vriend aan. Hij beschuldigt hem van het ronselen van vrouwen voor betaalde seks en mensenhandel. In de eerste aflevering van deze podcast horen we zijn kant van het verhaal: hoe een miljardair uit Silicon Valley de sfeer in een idyllisch bergdorpje kwam verpesten en een enorme engerd bleek te zijn. 

In de tweede aflevering echter komt de miljardair zelf aan het woord, en hij heeft een heel ander verhaal te vertellen. Aan podcastmaker Hanna Rosin (bekend van Invisibilia) en onderzoeksjournalist Ken Silverstein de taak om uit te zoeken wat de waarheid is. Aan het begin belooft Rosin dat dit niet zo'n podcast is die onder elke steen kijkt en uiteindelijk moet concluderen dat ze nog geen steek verder zijn gekomen.

Dan heb je me, want zulke podcasts heb ik al veel te vaak gehoord. Bovendien is het verhaal met ontzettend veel vaart en humor verteld. Als Hanna haar belofte waarmaakt, zou dit weleens een van de beste podcasts van het jaar kunnen worden.