Er valt genoeg op af te dingen, maar de benefietprojecten van Bob Geldof en co waren beslist uniek en effectief.

Het begon met een even slimme als simpele inval van Bob Geldof. In het najaar van 1984 zat de Ierse rocker geschokt naar een reportage over hongersnood in Ethiopië te kijken. Hij dacht: als ik nou zoveel mogelijk bevriende popsterren verzamel om samen een kerstliedje op te nemen, dan wordt dat geheid een tophit en kunnen we de opbrengst aan Ethiopië schenken. Een middagje jammen met Midge Ure van Ultravox leverde ‘Do They Know It’s Christmas?’ op – het startschot voor een hele reeks benefietprojecten, waaronder het iconische dubbelconcert Live Aid (1985) en de eigenlijk nog ambitieuzere concertreeks Live 8 (2005).

In de vierdelige docuserie Live Aid at Forty wordt het allemaal uitvoerig gereconstrueerd, met terugblikkend commentaar van de meeste hoofdrolspelers. Elke aflevering beslaat een boeiend stukje geschiedenis, maar de eerste, over die vermaledijde kersthit, is wel het vermakelijkst.

U2 bij Live Aid

Achteraf gezien is de drakerige stijl van het nummer nog het minst dubieuze aspect ervan. Aan het hele project kleeft een tenenkrommende naïviteit. Ter illustratie: in de songtekst wordt Ethiopië niet genoemd omdat ‘Afrika’ domweg lekkerder bekte. Als gevolg wordt een heel continent getypeerd met onzinregels als ‘Where nothing ever grows, no rain nor rivers flow…’ Of zoals een Ethiopische politicus in de serie opmerkt: ‘Of we in Afrika weten dat het kerst is? Ethiopië is het oudste christelijke land ter wereld!’ Tja, aan zulke details had het clubje goeddeels witte Europese sterren niet gedacht.

Toch weet Live Aid at Forty in de loop van het verhaal steeds meer bewondering op te roepen. De organisatoren waren onmiskenbaar oprecht, werden gaandeweg minder naïef en kregen daadwerkelijk veel voor elkaar. In de huidige arena van Trump, Poetin en Netanyahu komt zelfs een figuur als George W. Bush heel redelijk over. Zoals Bono het in de slotaflevering somber samenvat: ‘Met het politieke klimaat van nu kun je dit jubileum wel een begrafenis noemen van alles wat er in de afgelopen veertig jaar is opgebouwd.’

Live Aid at Forty

dinsdag 29 juli tot 19 augustus

NPO 2 22.10-23.05

de nieuwste documentairetips in je mailbox?