Moonage Daydream: visueel overweldigende documentaire over David Bowie

Van de maker mocht Moonage Daydream (2022) bij verschijning beslist geen documentaire heten. Schrijver, regisseur en producer Brett Morgen had gelijk: ‘experimentele non-fictiefilm’ is veel beter. Van een documentaire mag je verwachten dat die een uitgesproken visie heeft of een helder licht werpt op een historische gebeurtenis, een tijdvak of een personage. Dat doet Moonage Daydream niet. Of het moet zijn dat lineariteit en causaliteit kunstmatige begrippen zijn waaraan de biografie – het leven in het algemeen – zich onttrekt, en zeker dat van David Robert Jones (1947-2016) alias David Bowie.

Moonage Daydream is een schitterende warboel van beeld- en geluidsfragmenten uit het persoonlijke Bowiearchief, dat voordien potdicht bleef. Ruim baan dus voor de bovenaardse zanger-componist die fragmentarisch uiteenspat in stijlicoon, acteur, schilder, reiziger, collectioneur, amateur-filosoof en innemend mens. Anything goes? Nee, de geraffineerde montage, waaraan Morgen een jaar of vijf werkte, vertelt ondanks alles een verhaal. Zonder chaos geen orde, maar ook geen kunst of persoonlijk geluk.

Brett Morgen, die eerder op basis van archiefmateriaal de film Cobain: Montage of Heck (2015) maakte, sprak in 2007 al met Bowie over een mogelijke samenwerking. Terwijl hij aan Moonage Daydream werkte kreeg de filmer een zware hartaanval en lag een week in coma. Hij knapte op, ging weer aan de slag en vond in Bowies devies – haal alles uit het leven, uit elke minuut – een aansporing om zijn levensstijl om te gooien. Ongetwijfeld heeft Morgens bijna-doodervaring bijgedragen aan de teneur van de film, die stevig leunt op Bowies soms ietwat zwaar aangezette bespiegelingen.