Hoopgevende en grappige docu Letters from Wolf Street over integratie in Polen

Een kilometer lang is de Ulica Wilcza, in het centrum van Warschau. Een gewone straat: oudbouw, deels slecht onderhouden, vrij doorsnee. Er wonen voornamelijk ouderen. Al meer dan tien jaar woont hier ook de Indiase filmmaker Arjun Talwar, die met zijn vriend uit New Delhi naar de Poolse hoofdstad verhuisde. Omdat ze zo van Poolse films houden en omdat Polen volgens Talwar op de grens van Oost en West ligt.

En het was ook uit dwarsigheid, bekent hij in zijn documentaire Letters from Wolf Street aan een buurtbewoner die hem vraagt waarom hij niet voor Londen en Parijs koos. Polen koesteren immers zo hun reserves over het buitenland dat ze in het verleden niks goeds heeft gebracht, zijn vaak nationalistisch en moeten weinig hebben van immigranten. Ook de buurtbewoners die Talwar in het samen met een Chinese vriendin gemaakte straat- en zelfportret aan de praat krijgt tonen zich terughoudend, xenofoob of goedmoedig-racistisch, zoals de eigenaar van de dansschool die beweert dat ‘zuiderlingen’ zo goed kunnen dansen; daar kunnen ‘wij’ nog wat van leren.

Talwar, die redelijk Pools spreekt, besloot zijn camera op zijn buren te richten in de hoop daarmee zijn haperende integratie te bevorderen en te ontdekken hoe ze echt over hem en over buitenlanders denken. Hij wil er eindelijk echt bij horen. Hoelang blijf je een vreemdeling en wat zit acceptatie in de weg? En kan hij als filmmaker daar een bestaan opbouwen?

Illustratief is de overbuurvrouw die dagelijks op haar balkon lakens uitklopt. Wanneer hij naar haar zwaait, zwaait ze terug, maar op straat veinst ze hem niet te herkennen. Via de praatgrage postbode Piotr, die de buurt van haver tot gort kent en graag bij de Vietnamees in de straat eet (die daar Chinees heet), krijgt Talwar langzaam maar zeker toegang tot bewoners en winkeliers. Hij maakt kennis met onder anderen een uit Syrië gevluchte en met een Poolse getrouwde buur die thuis een digitaal Damascus heeft nagebouwd, een man uit de Roma-gemeenschap die discriminatie manmoedig trotseert en hem uitnodigt bij zijn huwelijk in een dorp buiten Warschau, een anarchistische schoenmaker die het liefst gratis zou werken, een stel antifascistische krakers en een uit Roemenen bestaand straatorkest dat weinig waardering ondervindt.

En op Onafhankelijkheidsdag, wanneer nationalistische, extreemrechtse groeperingen uit heel Europa door Warschau marcheren, waagt Talwar zich op straat om aan deelnemers te vragen wat hij moet doen om erbij te horen. Dapper, want hij is eerder al eens in elkaar geslagen. Met zijn ongewone en ontwapenende benadering lukt het hem Polen en migranten hun meningen en vooroordelen prijs te laten geven. Zo ontstaat, met lichte toets, een caleidoscopisch beeld van modern Polen. De film is vaak grappig en hoopgevend; belangstelling en toenadering nemen angst weg en bevorderen begrip, zo laat Talwar zien.