In de vroege jaren 2000 had Tyra Banks er al een prachtige carrière op zitten. Ze hoorde bij de supermodellen van de jaren negentig en had in films en tv-series gespeeld. Maar inmiddels was ze achter in de twintig – bejaard voor een model – en ze zocht naar een manier om haar werkende leven voort te zetten.
Ze verzon een talentenjacht voor modellen: een afvalrace à la Idols ingebed in een reallifesoap à la The Real World. Het format zat vol verslavende ingrediënten die later gekopieerd zijn in talloze andere realityshows, van RuPaul’s Drag Race tot CupCakeCup. De premisse van de show is dat Banks op zoek gaat naar een nieuw topmodel. Ze brengt een groep mooie jonge vrouwen bij elkaar met uiteenlopende karaktereigenschappen en achtergronden. Ze wonen samen in een huis en doen allerlei modellendingen: make-overs, go-sees, catwalks en fotosessies. Wekelijks worden ze beoordeeld door een strenge jury en elke aflevering valt er een kandidaat af. Aan het eind van het seizoen wordt de beste kandidaat gekroond tot America’s Next Top Model.
Hoewel Banks aanvankelijk door allerlei zenders werd afgewezen, bleek ze vanaf de allereerste aflevering een megahit in handen te hebben. America’s Next Top Model (ANTM) liep 24 seizoenen lang, werd uitgezonden in 73 landen en kreeg ruim veertig spin-offs, ook in Nederland. Tyra Banks was niet alleen producent, maar ook presentator en ster van de show. Ze kwam op in buitenissige outfits, liet regelmatig zien hoe het écht moest en stond tergend lang met omgedraaide foto’s in haar handen tot ze eindelijk de afvaller en de winnaar van de aflevering bekendmaakte. Ze lanceerde de term ‘smizing’, een combinatie van ‘smiling’ en ‘eyes’, een blik die vervolgens wereldwijd in de spiegel werd geoefend. ANTM maakte een mediamagnaat van haar.
In 2018 werd het laatste ANTM-seizoen uitgezonden en in 2020 ging de beerput open. Dat kwam door een combinatie van factoren: het veranderde sociale klimaat en het feit dat er op streamingdiensten herhalingen te zien waren die de tand des tijds niet hadden doorstaan. Bovendien liepen de zwijgclausules in de wurgcontracten van de deelnemers af. De populaire modellenwedstrijd bleek bij nader inzien behoorlijk problematisch. Dat begon al met de nadruk op gewicht. Banks verkondigde altijd dat ze met ANTM het schoonheidsideaal wilde uitbreiden, maar dat bleek in de praktijk nogal tegen te vallen. Modellen moesten zo dun mogelijk zijn en dat werd de kandidaten ook flink ingewreven. En dan waren er nog de vernederende, gevaarlijke en belachelijke opdrachten die de aspirant-modellen moesten uitvoeren, zoals over wankele en gladde catwalks lopen, een keer zelfs met brandende handschoenen aan. Er waren fotoshoots met wilde dieren, in blackface, in een graf en in een bak met Griekse salade. Deelnemers vertelden dat ze extreem lange dagen maakten, niet verzekerd waren en niet betaald werden. Het ergste was nog wel dat de vrouwen die dit allemaal doorstonden geen van allen echt topmodel werden. De modellenwedstrijd leverde dan wel heerlijke televisie op, maar voor modellenbureaus was het een minpunt als meisjes mee hadden gedaan aan de show.
Het werd ook wel ‘the curse of America’s Next Top Model’ genoemd, en dat is ook de titel van de podcast die over het programma verschenen is. De maker, journalist Bridget Armstrong, verslond de show als tiener. Nu begrijpt ze van oud-deelnemers dat ze uiteindelijk vooral ter meerdere eer en glorie van Tyra Banks aan het werk waren. Maar de vlot vertelde en goed geresearchte podcast gaat verder dan de ontmaskering van Banks. Ook de mode-industrie en de reality-tv-wereld worden onder de loep genomen, want dat waren allemaal ingrediënten in de verslavende maar ook giftige cocktail die America’s Next Top Model was.