Ergens: Vivian Vrolijk presenteert podcast met korte verhalen

‘Wist je dat er een wereldkampioenschap beschuitfluiten bestaat?’ zegt Vivian Vrolijk in de radiostudio van Villa VPRO. ‘En ook een EK meeuwen schreeuwen.’ Samen met eindredacteur Remy van den Brand, die achter het glas in de regieruimte zit, doet ze fanatiek een meeuw na. Vervolgens spreekt Vrolijk de aftiteling in van een aflevering van Ergens, een nieuwe wekelijkse podcast met korte documentaire verhalen van verschillende makers. Het is een concept waarmee de VPRO vroeger veel faam verwierf, met titels als Studio Idzerda, Plots, Toendra en Het leven, een gebruiksaanwijzing. Maar het is ook alweer bijna tien jaar geleden dat er een plek was voor dit soort audio-experimenten, vertelt Van den Brand. ‘Er is een enorme behoefte aan een plek om dingen uit te kunnen proberen. Ik heb als beginnende radiomaker nog items kunnen maken op een redactie tussen meer ervaren mensen. Zo heb ik heel veel geleerd, maar dat bestaat bijna niet meer. Als je nu als freelancer werkt, moet je meteen een hele serie kunnen maken of een lange documentaire, als daar al plek voor is. Aan Ergens werken beginnende en ervaren makers mee, evenals mensen uit andere disciplines. Ik begeleid ze samen met de doorgewinterde radiomaker Marten Minkema en Vivian is de stem die alles aan elkaar praat.’

Vrolijk werkt al zo’n tien jaar als producer en regisseur bij radioprogramma’s als Nooit meer slapen en OVT. Daarnaast was ze in het pre-Musktijdperk een bescheiden beroemdheid op Twitter. ‘Ik hou niet van sociale conventies en ik omarm ongemakkelijke situaties graag. Daar twitterde ik over. Ik deelde bijvoorbeeld dat ik op een bruiloft per ongeluk minutenlang over het been van de schoonvader van de bruid wreef met mijn voet, omdat ik dacht dat het een tafelpoot was.’ Vrolijk had nooit de ambitie om achter de schermen vandaan te komen, tot Van den Brand haar vroeg om de ‘gastvrouw’ van Ergens te worden. ‘Ik moest er wel even over nadenken, maar het is heerlijk om weer wat creatiever bezig te zijn. Ik maak muziek en heb vroeger veel geschreven, dit ligt in het verlengde daarvan. En ik word aangemoedigd om helemaal mezelf te zijn. Toen we voor het eerst gingen opnemen, zei ik tegen Remy: “Dit is heel raar, of niet?” “Ja,” zei ze, “maar dat wil ik juist.”

Vrolijk kreeg de vrije hand in het schrijven van haar teksten voor Ergens. ‘Ik krijg een week van tevoren alle korte documentaires die in de aflevering zitten en hoor wat het thema is. Met die bril kijk ik dan de hele week naar mijn eigen leven. Vandaag hebben we bijvoorbeeld de teksten voor de aflevering met het thema “alter ego” opgenomen. Dan vraag ik aan vrienden en collega's: waar denk je aan bij “alter ego”? Dat levert hele leuke gesprekken op. En ik put natuurlijk ook uit eerdere ervaringen. Ik ben een soort magneet voor gekkigheid. Ik zit vol met verhalen over ongemakkelijke situaties en rare ontmoetingen. Als ik in de trein zit, komt er altijd iemand naast me zitten die zijn levensverhaal vertelt. Elke keer als ik iets meemaak of wanneer ik me een gek verhaal herinner, dan schrijf ik het op. Het tweede seizoen van Ergens is al bevestigd: nog negentien afleveringen erbij, dus het zal vast nog weleens van pas komen.’

Wie wekelijks naar Ergens luistert, zal dus steeds meer te weten komen over het veelbewogen leven van Vrolijk. ‘Ik heb me voorgenomen om alleen maar dingen te vertellen die echt gebeurd zijn en heel eerlijk te zijn. Mijn leven bestaat uit hoge pieken en diepe dalen, dus ik zal het vast ook nog wel hebben over depressie en een gebroken hart. Soms zal ik een rotdag hebben bij het inspreken. Het mag een beetje ongepolijst, dat voelt heel leuk en heel vrij. Wat je hoort is gewoon wie ik ben, hoe ik het voel en hoe ik het ervaar.’

Terwijl Vrolijks blik op de wereld alle losse items in Ergens met elkaar verbindt, bedenken de makers zelf de thema’s en de manier waarop ze die invullen. Het zijn korte documentaires, sommige duren maar een minuut en de langste ongeveer tien minuten. De eerste aflevering, met het thema ‘nergens’, bevat bijvoorbeeld een mooi portret van iemand die zijn thuis heeft gemaakt van de vertrekhal van een vliegveld. Zo nu en dan is er ook fictie te horen. ‘Ik vind Ergens echt heel erg VPRO,’ zegt Vrolijk. ‘Dat hoor je al aan de tune, die is gemaakt door audiokunstenaar Mat Wijn. Hij is onder meer bekend van de muziek voor Radio Bergeijk. En de verhalen zijn heel eigen en creatief. Tegen de makers wordt gezegd: ga maar aan de slag en kijk maar wat werkt. We hadden laatst een bijeenkomst met alle makers. Dat verloopt heerlijk chaotisch: oké, ga maar met elkaar praten. Wat zijn jouw ideeën bij “alter ego” of “eindeloos”? Het is echt een broedplaats, maar er zit niks tussen wat niet goed is. Alles is goed gemaakt en elk verhaal geeft je een inkijkje in iemands hoofd.’

‘Het zijn niet zomaar experimenten, hè,’ vult eindredacteur Van den Brand op de valreep aan. ‘Het zijn korte audioverhalen van echte mensen, die gaan over iets wezenlijks. Dat vind je bij de publieke omroep verder nergens.’