Nieuwe podcast over briljante vrouwelijke wetenschappers

De wetenschapsgeschiedenis kent vele grote namen, maar ook veel mensen die ondanks hun belangrijke ontdekkingen onderbelicht zijn gebleven. Het zal niet als een verrassing komen dat dat vaak voor vrouwen geldt. Kunnen studeren, een baan in de wetenschap vinden, de kans op promotie en hoogleraarschap, de juiste credits krijgen voor het werk: het is voor vrouwen, zeker in de vorige eeuw, altijd lastiger geweest. Ze kregen niet de waardering die ze verdienden, ondanks dat ze alles voor de wetenschap deden.

Dat probeert wetenschapsjournalist Edda Heinsman recht te zetten in haar nieuwe podcast. Heinsman studeerde natuurkunde en sterrenkunde aan de UvA en werkt momenteel voor het wetenschapsprogramma Focus, al kent de podcastliefhebber haar misschien vooral van de even interessante als vermakelijke podcastserie Aangenaam, met bijzondere verhalen over voornamen. In Alles voor de wetenschap behandelt ze in vijf afleveringen de levens van belangrijke vrouwelijke wetenschappers. Ze gaat op zoek naar hun nalatenschap en spreekt deskundigen en mensen die ze gekend hebben. Daarbij schept ze een zo gelaagd mogelijk beeld van haar personages, waarbij ze hun persoonlijkheid en de tijd waarin ze leefden beter probeert te begrijpen.

Ze leeft in haar ontdekkingstocht mee met haar hoofdpersonen en juicht ze toe in hun carrières, om helaas vaak teleurgesteld te worden door de tegenslagen waar ze mee te maken kregen. Zo staat in de eerste aflevering Elsa van Dien (1914-2007) centraal. Zij was een briljant sterrenkundige en stond in mei 1940 helemaal klaar om als eerste Nederlandse vrouw te gaan promoveren aan de prestigieuze Harvard-universiteit. Helaas brak toen de oorlog uit en moest ze onderduiken. Later lukte het alsnog om glansrijk carrière te maken. Ze vond de liefde bij een mede-astronoom, maar na haar huwelijk verdween haar naam ineens van de wetenschappelijke artikelen. Samen met haar zoon en een oud-collega zoekt Heinsman uit hoe dat heeft kunnen gebeuren.

Hoe ver sommige vrouwen voor de wetenschap gingen, horen we in de aflevering over Antonia Korvezee (1899-1978). Zij werkte in Parijs met Marie Curie aan baanbrekend onderzoek op het gebied van radioactiviteit, maar werd keer op keer gepasseerd voor het hoogleraarschap. Het zou goed kunnen dat het werk met de gevaarlijke stoffen ook op haar gezondheid flink heeft ingehakt.

Ondanks de teleurstellende wendingen in de verhalen is de toon van de podcast absoluut niet klagerig. Het is juist een zeer geslaagde poging om ondergewaardeerde wetenschappers alsnog in het zonnetje te zetten.