Tibet wordt in rap tempo ‘gesinificeerd’, blijkt uit undercoverbeelden in de documentaire Inside China: The Battle for Tibet.

‘Om een slang te doden, moet je eerst z’n kop afhakken,’ aldus een Chinese gezegde. De slang verwijst in dit verhaal naar Tibet, de kop naar zijn taal en culturele erfgoed. In 1950 viel het Chinese Volksbevrijdingsleger Tibet binnen. Daarop vluchtte Tenzin Gyatso, bekend als Dalai Lama, in 1959 naar India waar hij in ballingschap de Tibetaanse regering leidt. Sindsdien is China veel aangelegen het land te transformeren langs Han-Chinese lijnen. Tibet, of Xizang zoals China de ogenschijnlijk autonome regio noemt, wordt onderdrukt door zijn machtige buurland.

Ter ere van de negentigste verjaardag van de Dalai Lama, zenden De Boeddhistische Blik en KRO-NCRV de documentaire Inside China: The Battle for Tibet uit. Omdat het haast onmogelijk is informatie het land uit te krijgen, werkt het makersteam onder anderen met journalist ‘Chang’ die undercover het land binnengaat. De kijker ziet via heimelijk gefilmde beelden hoe China Tibetanen in de greep houdt: religieuze plekken hangen vol met bewakingscamera’s, mensen met wie Chang spreekt durven zich niet uit te spreken uit angst ‘weggezuiverd’ te worden.

Chang

En dan is er het bizarre verhaal rondom de verdwijning van de toen zesjarige Gedhun Choekyi Nyima in 1995. De Dalai Lama wees hem aan als pänchen lama, iemand die volgens Tibetaanse leer reïncarneert om gelovigen in het geloof te leiden. Chinese autoriteiten hebben de jongen en zijn familie met een vliegtuig afgevoerd en sindsdien is er niets meer van hem vernomen. China benoemde vervolgens een nieuwe pänchen lama, de zoon van een hoge Chinese partijfunctionaris. Hij is inmiddels dertig jaar en mogelijk de toekomstige spirituele leider. Ondertussen gaat de sinificatie van Tibet door. Kinderen worden vanaf hun vierde levensjaar naar kostscholen gestuurd waar zij de communistische ideologie en de Chinese taal en cultuur leren. Een miljoen scholieren gaan momenteel naar zo’n kostschool. De vraag is wat er na vijftien jaar nog over is van de eeuwenoude taal en cultuur van een land dat langzaam vermorzeld wordt door China.

Inside China – The Battle for Tibet

zondag 6 juli

NPO 2 22.55-0.00

de nieuwste documentairetips in je mailbox?