Jaap van den Beukel maakte – na een fotoserie – nu ook een documentaire over Tuindorp Nieuwendam in Amsterdam-Noord, waar hij naast gentrificatie en eenzaamheid ook veel warmte aantreft.

Een geslaagde documentaire kan zo simpel zijn als dit: fotograaf verhuist, is geïntrigeerd door zijn nieuwe buurt en portretteert deze. Jaap van den Beukel (1966) trok in een flat met uitzicht op Tuindorp Nieuwendam in Amsterdam-Noord en maakte over deze karakteristieke jarentwintigwijk eerder al een mooie fotoserie en -boek: Mijn Noord.

Van den Beukel laat ons kennismaken met oude en nieuwe bewoners, maar vooral de oude garde komt aan bod. Als eerste de prachtige Lydia, een oudere vrouw in een scootmobiel, die hij eerst niet durft te benaderen vanwege haar norse gezichtsuitdrukking, maar die heel lief blijkt.

De wooncrisis krijgt gestalte via de 54-jarige Robbert, die nu twaalf jaar bij zijn moeder woont: relatie uit, baan verloren en opeens zit je weer bij mams op de bank. Inmiddels heeft Robbert zijn leven weer op de rit – hij werkt bij het Rijksmuseum – maar hij eindigt steeds in de onderste regionen van de ranglijst als hij reageert op een sociale huurwoning.

Er wordt natuurlijk, zoals in alle gentrificerende stadswijken, veel gepraat over hoeveel er veranderd is en hoe rijk en druk de nieuwe bewoners wel niet zijn. Toch blijkt het niet zo zwart-wit: de vrolijke senior Rein zegt dat het vroeger echt niet beter was met alle sociale controle van toen, en de gepensioneerde Tilly vindt het enig met de nieuwe studenten in haar straat.

Eenzaamheid is uiteindelijk het belangrijkste thema in de film. Het lukt Van den Beukel om een vertrouwensband op te bouwen met diverse excentrieke oudere bewoners, die gezelschap duidelijk node missen. Henk bijvoorbeeld. Deze voormalige zeeman vindt contact met de buitenwereld lastig en praat in zichzelf, maar hij bloeit helemaal op als hij het over zijn overleden vrouw Gerda heeft.

En zo blijkt elk van de soms op het eerste gezicht onbenaderbare bewoners wel zo z’n verleden en verlangens te hebben. Het is de verdienste van Van den Beukel dat hij zijn hoofdpersonen zo op hun gemak heeft weten te stellen dat hij deze verhalen kon vastleggen. En dat alles in mooi uitgelichte, dromerige shots; let ook op de vele leuke poezen.

Mijn Noord

donderdag 10 juli

NPO 2 20.25-21.30

de nieuwste documentairetips in je mailbox?