Wonderbaarlijke en droogkomische documentaire over een hervonden tweelingzus

‘Ongelooflijk’ was het voor de Noord-Noorse zussen May en Kari, beide in de zeventig, toen ze door de koop van een appartement in het Zuid-Zweedse Gullspång – 1500 kilometer van waar ze waren opgegroeid – tegenover een vrouw van in de tachtig kwamen te zitten die als twee druppels water leek op hun in 1988 overleden zus. ‘Een wonder’ werd het toen die vrouw ook nog op dezelfde datum was geboren. Er werd een DNA-test gedaan en het bleek te gaan om een bij de geboorte afgestane tweelingzus van wie ze niet wisten dat ze die hadden. Terugkijkend op de stapeling van toevalligheden die tot de hereniging leidde, denken de gelovige zussen dat het was voorbestemd.

Voor de Zweedse documentairemaker Maria Fredriksson begon haar film met een voicemailberichtje van de beide zussen over hun wonderbaarlijke vondst. Het is de droom van elke documentairemaker om zo’n fantastisch verhaal in de schoot geworpen te krijgen. Fredriksson laat in de eerste scènes de zussen in het gekochte appartement de gebeurtenissen naspelen en volgt vervolgens live de hereniging met andere familieleden.

Maar na het aanvankelijke geluk begint de schoen te wringen: de hervonden Olaug blijkt minder goed te passen dan gehoopt. Gevolg van een andere opvoeding? Het leidt tot nog meer ongelooflijke wendingen, als Olaug ongemakkelijke vragen opwerpt over de dood van haar tweelingzus Lita, die geen natuurlijke dood is gestorven. Hebben de zussen met Olaug het paard van Troje binnengehaald?

Fredrikssons relaas is droogkomisch van toon, geleid door de magisch denkende zussen tegenover de atheïstisch opgevoede Olaug. Met elke nieuwe figuur die ten tonele verschijnt – familieleden, een poli-tierechercheur, Lita’s ex, een getuige – verandert de inzet van het verhaal. Van familie-herenigingsdrama ontwikkelt het zich via een krimi tot een filosofische verhandeling over verlangen, verwachtin-gen, betekenisverlening, geloof en identiteit.

Want hoe dieper Fredriksson in de geschiedenis afdaalt, hoe verder ze van de waarheid lijkt te geraken: de afzonderlijke lijnen willen maar geen kloppend geheel worden. Behalve de betrokken zussen drijft dat ook de filmmaker tot wanhoop, als die een pion lijkt te zijn geworden in een mirakelspel. Is er iemand die liegt? Of is de werkelijkheid geen logisch geheel? Aan de kijker om te bepalen wat waar is. Als The Gullspång Miracle íets is, dan wel een wonderbaarlijke documentaire over de edele kunst van het vertellen van een verhaal.