Op het EK van 1980 lag het Nederlands elftal er al na de groepsfase uit. Wat ging er mis?

Grote kans dat u, ook als erkend plusser, niets meer bijstaat van het Europees Kampioenschap voetbal in 1980. Terecht, want destijds was niet alleen de uitschakeling van het Nederlands elftal in de groepsfase maar ook het toernooi als geheel iets om snel te vergeten. Het waarom van die vergetelheid doet de Andere Tijden Sport-aflevering ‘Het vergeten EK van 1980’, de eerste van een nieuwe zesdelige reeks, uit de doeken.

Nederland, de vicewereldkampioen van 1974 (West-Duitsland) en 1978 (Argentinië), en derde op het EK van 1976 (Joegoslavië), dacht nu de EK-titel in Italië wel even te zullen ophalen. De spelers namen samen met bondscoach Jan Zwartkruis, op het wk van 1978 nog assistent, een sterk optimistisch getoonzette single op met André van Duin (‘Nederland, die [sic] heeft de bal, die mooie bal van goud’), die de verwachtingen verder opvijzelde. Maar Oranje speelde in de groepsfase mat en ongeïnspireerd tegen Griekenland (1-0 winst), verloor vrij kansloos van West-Duitsland (3-2 na een 3-0 achterstand) en speelde gefrustreerd gelijk tegen Tsjechoslowakije (1-1), dat toen dankzij een beter doelsaldo doorging. 

Uitgeschakeld dus, door slecht en hard spel. Maar ook buiten het veld ging er van alles mis, waar noch de KNVB noch het in groten getale naar Italië afgereisde supporterslegioen weet van had. Om te beginnen waren de spelers overtraind, vandaar de futloze indruk die ze achterlieten. Zwartkruis, van huis uit militair, bleek eerder een dril- dan een oefenmeester. De derde keeper, een jonge Hans van Breukelen, werd door de ouderen gepest – lekker voor de teamgeest. Het spelershotel zat ook vol met toeristen, en pers en gasten liepen in en uit. Bovendien hadden sommige spelers hun hoofd er niet bij omdat ze eerder bezig waren met een mogelijke transfer naar Italië, waar juist in dat jaar de transfermarkt na een jarenlang verbod weer was opengesteld.

In ‘Het vergeten EK van 1980’ komen aan het woord de oud-spelers Ben Wijnstekers (68), Hans van Breukelen (67), René en Willy van der Kerkhof (samen 144), en mr. Eric Vilé, destijds voorzitter sectiebestuur betaald voetbal KNVB. Presentator Dione de Graaf kijkt samen met de maten Rooie Cor, Karel, Fred en Cor in hun Amsterdamse stamcafé terug op hun ervaringen als Oranjesupporters. Cor stal tijdens de wedstrijd tegen Griekenland de show door verkleed als André van Duin de tribunes te bespelen. Hopelijk doet Oranje het over drie weken in Duitsland beter.

Andere Tijden Sport: Het vergeten EK

zondag 26 mei

NPO 1 22.25-23.00

de nieuwste documentairetips in je mailbox?