Tien niet te missen films op MUBI

Adam (Ulrich Thomsen) is een neonazi. Hij moet de laatste maanden van zijn straf uitdienen onder de hoede van de ingoede pastoor Ivan (Mads Mikkelsen). Het eerste wat hij doet nadat hij zijn intrek heeft genomen in de maagdelijk witte, afgelegen parochie, is het kruis met Jezus van de muur afhalen. Hij vervangt het door een portret van Hitler. Adam houdt er wel van om te provoceren. Thomsen en Mikkelsen zijn soms hilarisch, dan weer ontroerend. De zorgvuldige fotografie en sprookjesachtige muziek maken de film af. Adam's Apples won de Publieksprijs op het Amsterdam Fantastic Film Festival.

De nieuwste release op MUBI (te zien sinds 30 juni) is een film die ongetwijfeld in december hoge ogen gaat gooien in onze film van het jaar-verkiezing: Aftersun, over een gescheiden vader (Paul Mescal) die met zijn elfjarige dochter op vakantie is in Turkije. De twee hebben het schijnbaar naar hun zin, maar zijn vaker in het naburige all-inclusive hotel te vinden dan in hun eigen, nogal armoedige onderkomen. En er broeit iets bij de vader, al moet de kijker zelf uit snippers informatie opmaken wat dat zou kunnen zijn. Sterk filmdebuut van de Schotse schrijver/regisseur Charlotte Wells, die in dit ogenschijnlijk alledaagse familiedrama langzaam maar vol zelfvertrouwen toewerkt naar het levensechte en aangrijpende slot.

Charlotte Wells over Aftersun: ‘Deze film is niet autobiografisch, wel heel persoonlijk’

In het noorden van China worden de afgehakte lichaamsdelen van een man gevonden. De norse, onverschillige rechercheur Zhang gaat op onderzoek uit, maar raakt daarbij zelf ernstig gewond. Als vijf jaar later de moordenaar opnieuw toeslaat wordt zijn hulp toch weer ingeroepen. Eigenzinnige mix van ouderwetse noir en sociaal realisme, vol briljante absurdistische scènes die als metafoor voor het moderne China gezien kunnen worden. Op het filmfestival van Berlijn bekroond met de Gouden Beer, waar de film onder meer Richard Linklaters Boyhood versloeg.

Regisseur Henri-Georges Clouzot draaide met deze akelige Boileau/Narcejac-adaptatie de ultieme Franse noir-klassieker, waarin de sadistische internaatdirecteur Delassalle (Paul Meurisse) door zijn ziekige echtgenote (Véra Clouzot) en koelbloedige maîtresse (Simone Signoret) middels verdrinking uit het ondermaanse wordt verwijderd. Feilloze operatie, totdat het lijk, gedeponeerd op de bodem van het internaatszwembad, spoorloos blijkt. Centraal in dit Zwitsers uurwerkje met horrorpieken staat de vraag wie hier nu het meest duivels is. Filmdebuut van Michel Serrault als hielenlikkende leraar. Opgenomen in de lijst met 'de 25 beste horrorfilms aller tijden' (plek 19) van The Guardian.

De veertienjarige hartsvriendinnen Eka en Natia bloeien op in het nieuwe Georgië, een jaar na de ineenstorting van de Sovjet-Unie. Van blijdschap over de herwonnen vrijheid is weinig te merken: het dagelijks leven wordt gedomineerd door voedseltekorten, straatbendes en huiselijk geweld. Langzaamaan ontdekken ze dat volwassenwording niet altijd de belofte van een betere toekomst met zich mee brengt. Sociale conventies en tradities zijn soms sterker dan het individu, zelfs voor vrijgevochten types als Natia en Eka. Een bittere conclusie, maar wel één die wonderschone cinema oplevert.

Op haar 72ste voor het eerst gewapend met een handzame digitale camera zonder ballast, trekt Agnès Varda door Frankrijk om mensen te volgen en te bevragen die om uiteenlopende redenen oogstresten, overtollig voedsel of afdankspulletjes sprokkelen. Gaandeweg ontstaat zowel een kaleidoscopisch portret van een gecompartimenteerde en overconsumptieve samenleving als een bespiegelende kijk op de waarde, en soms schoonheid, van alledaagse dingen. Filmtitel refereert aan het olieverfdoek Des glaneuses (‘Arenleessters’) uit 1857 van Jean-François Millet; Varda zelf is de glaneuse, sprokkelaarster van beelden en momenten.

Voor dit episodenverhaal greep Luchino Visconti terug op de thematiek van La terra trema (1948), maar hij stileerde Rocco e i suoi fratelli veel meer dan zijn neorealistische voorganger. De film vertelt de sage van een familie die de armoe van Zuid-Italië verruilt voor het geïndustrialiseerde Milaan. In elk van de episoden staat een van de vijf broers centraal, en telkens zijn we ongeveer een jaar verder. Visconti liet zich onder meer inspireren door Dostojevski's Idioot en Thomas Manns Joseph und seine Brüder (naar de Bijbel). Met muziek van Nino Rota.

Humoristische, maar vooral ontroerende tragikomedie van specialist in het filmen van alledaagse mensen en hun problemen, Mike Leigh. De arme, neurotische Cynthia wordt op een dag geconfronteerd met een succesvolle, jonge zwarte vrouw die beweert haar dochter te zijn. Dit haalt niet alleen Cynthia's leven overhoop, maar ook dat van haar familie. Met dit oprecht en met verve gespeeld en gefilmd werk verdiende Leigh een Gouden Palm. Actrice Brenda Blethyn was achteraf vol lof over Leighs manier van regisseren: 'Je hebt het gevoel dat je een aandeel hebt in het componeren van de film. Mike is de arrangeur en de dirigent van het geheel.'

De absurde avonturen van Marko en Petar Popara bijgenaamd Blacky, dikke maatjes die goed verdienen met de zwarte handel. Ze leveren wapens aan degene die erom vraagt en regelen bijeenkomsten voor de communisten. In het Belgrado van 1941 duiken de twee onder in een kelder en blijven daar tot ver nadat de Tweede Wereldoorlog is afgelopen. Regisseur Emir Kusturica schetst in de film de tragische geschiedenis van een land in oorlog. Visueel overweldigende en intense, zwarte komedie die de Gouden Palm won in Cannes.