Tuvalu is een eilandstaat in de Grote Oceaan en een van de kleinste, meest afgelegen landen ter wereld. Zou je een lijn trekken tussen Hawaï en Nieuw-Zeeland, dan ligt Tuvalu zo ongeveer ter hoogte van het midden. Op zo’n 4000 kilometer afstand van beide eilanden, voor de duidelijkheid. Héél erg afgelegen dus.
Tuvalu betekent ‘acht samen’ in het Tuvaluaans. Het land bestaat uit drie eilanden en zes atollen – wat uitkomt op negen, maar toen het land haar naam kreeg waren er daarvan slechts acht bewoond. Een atol is een ringvormig eiland dat deels of geheel uit koraalrif bestaat. In het midden van de ring bevindt zich een lagune, of tai in het Tuvaluaans. Hoe zo’n atol ontstaat is een ingewikkeld proces, maar in elk geval speelt de verzakking van vulkanisch eiland en de stijging van de zeespiegel erbij een rol. Tuvalu bevindt zich gemiddeld een kleine drie meter boven zeeniveau. In 2050 zal hoofdstad Funafuti bij vloed ongeveer voor de helft onder water staan.
Maar ook vandaag de dag is de zeespiegelstijging op Tuvalu dagelijks merkbaar. In Beelden uit Tuvalu, een korte documentaire in het kader van De 10 geboden-reeks van de EO, legt regisseur Dylan Werkman het dagelijks leven van een gezin op Tuvalu vast. Zo zien we onder meer hoe kinderen Giftson en Lueli pootjebaden bij de ondergelopen weg voor hun huis, en hoe vader Nacanieli de koelkast in de keuken op een stenen verhoging hijst.
Interessant aan Werkmans documentaire is dat hij niet alleen de situatie op Tuvalu, maar ook de manier waarop Nederlanders die situatie beschouwen onder de loep neemt. Tussen de ‘beelden uit Tuvalu’ door zien we hoe een stuk of vijf gezinnen diezelfde beelden bekijken vanuit hun woonkamers in Nederland. ‘Zeg alles wat in je opkomt,’ draagt Werkman zijn kijkers aan het begin van de film op. Dat resulteert in ontluisterend commentaar – en een spiegel voor iedereen die op zo’n zelfde manier naar Werkmans docu zit te kijken.
In Beelden uit Tuvalu interpreteert Werkman het tweede gebod van Mozes: ‘Maak geen afgodsbeelden en kniel niet voor afgoden neer.’ Kan de beeltenis van iets of iemand ooit recht doen aan de werkelijkheid?