Toen beeldhouwer en schrijver Hella de Jonge (1949) tijdens de eerste coronagolf in 2020 doodziek werd, ging ze schilderen – iets wat ze sinds de Gerrit Rietveld Academie niet meer had gedaan. De reden? Mannen (waarvan er destijds veel waren op de kunstacademie) kraakten haar werk als student genadeloos af. Tijdens de pandemie durfde Hella het penseel weer op te pakken en begon ze, met behulp van foto’s, al schilderend trauma’s uit het verleden te verwerken. Voor echtgenoot en cabaretier Freek de Jonge (1944), met wie ze al sinds 1969 samen is, reden om zijn camera erbij te pakken en haar te filmen in haar atelier.
Ook voor wie dit kunstenaarsduo niet goed kent, biedt de liefdevolle documentaire Het Atelier: Portret van Hella (2023, regie Freek de Jonge) interessante inzichten. Met name over tweede generatie Joodse kinderen zoals Hella. Door de Holocaust verloor ze veel familieleden en groeide ze op met ouders die te beschadigd waren door de oorlog. Hierdoor kende ze een ongelukkige jeugd, wat onder meer tot anorexia leidde. In een gesprek met een van haar vrienden die haar bezoeken in het atelier, vertelt ze: ‘Ik ken geen enkel gelukkig moment uit mijn jeugd. Absoluut nee. De boosheid, het slaan, dat overheerst in mijn herinnering. Tot ze te ver gingen. Toen ben ik gestopt met eten. Op vakantie was ik met mijn oog in een vliegtuigje gevallen. Ik moest alleen in de tent blijven zitten. Mijn moeder deed de rits een stukje open en stak een kippenboutje door de opening. Toen dacht ik: ik vreet jouw eten niet meer.’
Een ander trauma dat Hella en Freek samen hebben moeten doormaken, is het overlijden van hun zoontje Jork, die toen nog maar een paar maanden oud was. De schilderijen die Hella van hem maakt, evenals van de kinderwagen waarin hij stierf, zijn van zo’n kwetsbare aard dat ze geen enkele kijker onberoerd zullen laten.
De tachtig minuten durende film lijkt aanvankelijk wat traag en simpel gemonteerd, maar al snel word je meegezogen in het levensverhaal van een opmerkelijk krachtige en creatieve vrouw, die al haar verdriet voor het eerst durft naar het doek durft te vertalen.