Wereldberoemd barokmusicus Ton Koopman nadert de tachtig, maar van ophouden wil de Bach-adept niet weten. Vanavond is een warmhartig filmportret van hem en zijn vrouw te zien.

Geen klassiek musicus kan om gigant Bach heen. Johann Sebastian blijkt namelijk een direct lijntje met het goddelijke te hebben. Fans lopen weg met tijdloze meesterwerken als de Matthäus-Passion, Das Wohltemperierte Klavier en de Hohe Messe. De verleiding is hemelsgroot om je hele muzikale leven aan zijn oeuvre te wijden. Zonder aarzelen heeft de Nederlandse barokmusicus en dirigent Ton Koopman zijn Bach-passie tot hoge kunst verheven. Natuurlijk breekt hij ook een flinke lans voor barokpioniers als Buxtehude en Sweelinck, maar Bach staat op nummer een.

Volgend jaar wordt Koopman tachtig jaar en nog altijd reist hij met een jaloersmakende energie over de globe. In de nieuwe documentaire Maestro Ton Koopman: Gedreven door muziek wordt hij gevolgd tijdens zijn muzikale reizen. Van Tokio tot Bach-stad Leipzig, overal lopen ze met de beminnelijke Koopman weg. In het buitenland is Koopman een gevierd musicus, terwijl hij in Nederland alles in het werk moet stellen om subsidies voor zijn Amsterdam Baroque Orchestra & Choir veilig te stellen.

Maar verwacht geen zurige musicus. De documentaire is vooral een uitermate warmhartig portret van Ton Koopman en zijn trouwe muzikale partner en vrouw, Tini Mathot. Ton en Tientje, zoals ze elkaar liefdevol noemen. In 1970 ontmoeten ze elkaar. De wat oudere Koopman valt als een blok voor zijn barokleerling Mathot. Muziek is de grote motor achter hun huwelijk. Ook tijdens welverdiende vakanties wordt er geploeterd op de Matthäus-Passion. ‘Wij zijn natuurlijk volkomen geschift,’ verzucht Mathot als ze haar overijverige man weer eens tevergeefs beweegt een rustmomentje te pakken. Het stel wordt gevolgd tijdens klavecimbelrepetities in Rome en al shoppend in lievelingsstad Verona waar ze een zomerverblijf hebben. In het boekenwinkeltje recht tegenover hun Verona-woning heeft bibliofiel Ton Koopman al weer enkele oude muziekhandschriften en ex librissen op de kop getikt.

Het buitenland omarmt Koopman. Zo haalde het Gentse Orpheus Instituut de imposante bibliotheek van Ton Koopman in huis. Koopmans boeken- en bladmuziekverzameling van 20.000 stuks is vooral gericht op de zeventiende- en achttiende-eeuwse muziek. In Leipzig is hij benoemd tot voorzitter van de gerenommeerde stichting Bach-Archiv. Een eretitel die daarvoor door dirigent John Eliot Gardiner werd bekleed. Zijn jeugdige geestdrift voor de barokmuziek en met name Bach werkt overal aanstekelijk. Voorlopig wil hij tot zijn 85ste doorgaan. ‘Bach is veel groter dan mijzelf,’ oppert Koopman welgemeend.

Maestro Ton Koopman: Gedreven door muziek

vrijdag 29 december

NPO 2 20.25-21.30

de nieuwste documentairetips in je mailbox?