Gary Oldman over Parthenope: 'Ik ben gek op de films van Sorrentino'

Jeugd, schoonheid en Napels zijn belangrijke thema’s in het oeuvre van de Italiaanse regisseur Paolo Sorrentino (La grande bellezza, Youth, Hand of God), en in zijn nieuwe film Parthenope komen ze alle drie samen.

We volgen de beeldschone Napolitaanse Parthenope van haar geboorte in 1950 tot ‘nu’. Dat is een periode van zo’n zeventig jaar, maar verreweg de meeste tijd brengen we met haar door wanneer ze tussen de 18 en 36 jaar oud is. Wanneer haar jeugd en schoonheid het leven om haar heen zo lijkt te ontregelen, dat Parthenope er zelf ook maar moeilijk vat op krijgt.

In die jaren heeft ze verschillende ontmoetingen die van ingrijpend belang zullen zijn voor de koers van haar leven. Een daarvan is met de Amerikaanse schrijver John Cheever, die haar onder meer waarschuwt dat: ‘Grote schoonheid opent deuren, maar begint ook oorlogen.’

De constant dronken Cheever wordt gespeeld door de Engelse Oscarwinnaar Gary Oldman (Darkest Hour) en VPRO Cinema sprak vorig jaar mei met hem op het filmfestival van Cannes, waar Parthenope in première ging.

Misschien kunt u uitleggen waarom u als Engelse acteur een Amerikaanse schrijver speelt in een Italiaanse film?
Oldman: ‘Om te beginnen omdat ik gek ben op de films van Sorrentino. Vanwege zijn unieke, poëtische kijk op mensen, op het leven, de humor en verrassingen in zijn films, en hoe hij zijn verhalen altijd weet te vertellen in prachtige beelden. Toen ik een paar jaar geleden op het Ciccone Festival aan de Amalfikust was en mij gevraagd werd met welke regisseur ik nog eens zou willen werken, noemde ik dan ook zijn naam. Dat kreeg Paolo op de een of andere manier te horen en hij nam contact met me op. Hij werkte op dat moment aan het script van Parthenope en zei dat hij daarin wel iets voor mij had. Het was een kleine rol, maar als ik geïnteresseerd was kon hij het wel opsturen. En dat was Cheever. Het was dus een kwestie van, ik gooi iets in het universum en het universum antwoordt. Haha.’

Als John Cheever vraagt u aan Parthenope of ze zich bewust is van het feit dat ze met haar schoonheid de wereld ontregelt. U bent acteur. Heeft u wel eens het idee dat uw schoonheid de wereld ontregelt?
‘Ik ben niet mooi, kom op.’

Maar wel charismatisch, dat moet bijna wel als acteur...
(korte pauze). ‘Kijk, mensen romantiseren acteurs vaak. Zeker als je van buiten naar binnen kijkt. Als kind keek ik vroeger ook op tegen de acteurs op het witte doek. Ik zit nu in een prima fase van mijn leven, maar ik denk dat ik wel weet waarom Cheever altijd dronken was. Bij creatieve mensen is het altijd druk in hun hoofd. Hij heeft de hele tijd ideeën, die hij maar niet kan stopzetten. Behalve met alcohol. Daarbij komt dat hij als stiekeme gay toch getrouwd was en kinderen had. Hij leefde een dubbelleven. Dus er was schaamte, zelfhaat, allemaal emoties die ik ook had toen ik nog alcoholist was.’

U heeft dat overwonnen?
‘Ik sta nu 27 jaar droog.’

En dan moet u een alcoholische schrijver spelen...
‘Ja, grappig genoeg zit ik nu in mijn dronken periode. Ik speelde alcoholisten in de serie Slow Horses, in Mank en nu weer in Parthenope, terwijl ik al jaren nuchter ben! Eerst speelde ik vooral schurken, nu zijn blijkbaar de dronkaards aan de beurt.’

Hoe speel je een alcoholist? Het wordt al snel overdreven.
‘Ik vrees dat ik dat ook wel eens gedaan heb, maar ik zal je een geheim vertellen. Geen geheim, meer een tip. Stel je voor dat je ooghoeken slapen [Oldman wijst beide ooghoeken aan de buitenkant van zijn ogen aan, red.]. Probeer het maar. Alleen je ooghoeken. Dat helpt enorm bij het acteren van een alcoholist. Toen ik ooit Sid Vicious speelde, honderd jaar geleden, moest ik weten hoe het is om aan heroïne verslaafd te zijn. Nou heb ik zelf een verslavingsgevoelige persoonlijkheid, dus ik dacht er niet aan om zelf heroïne te proberen. Ik vroeg aan iemand die zelf ooit verslaafd was hoe hij dat gevoel zou omschrijven. En die zei: “Alsof je ruggengraat in watten gewikkeld is.” Als acteur weet ik dan meteen wat ie bedoelt. Dat zijn dingetjes die kunnen helpen bij het acteren. Ach, het is allemaal één groot spel van list en bedrog. Haha.’