Drie dagen vis is een verrassende festivalhit: ‘Ik heb me heel lang afgevraagd of ik deze film wel moest maken’

Eigenlijk wilde regisseur Peter Hoogendoorn (1979) liever horrorfilms maken, maar bij de producenten en scriptlabs kreeg hij altijd de meeste respons op zijn ideeën voor kleine, persoonlijke films. Dus debuteert hij in 2014 met Tussen 10 en 12. Daarin volgen we een jongeman die te horen krijgt dat zijn zus bij een auto-ongeluk om het leven is gekomen, waarna hij – samen met de politie en zijn vriendin – het slechte nieuws aan zijn vader en moeder moet gaan vertellen.

Tussen 10 en 12 is inderdaad een kleine, persoonlijke film, want Hoogendoorns eigen zusje overleed bij een auto-ongeluk toen hij 25 was. Veel van de observaties in zijn film zijn dan ook zo levensecht, dat de film diepe indruk maakt en op verschillende festivals onderscheiden wordt. Toch zal het tien jaar duren voor Hoogendoorn met een opvolger komt.

Die opvolger is Drie dagen vis en deze film maakt zo mogelijk nog meer indruk. Dit droogkomische, in fraai zwart-wit geschoten drama gaat over de gepensioneerde Gerrie, die voor zijn gezondheid in de Algarve woont. Gerrie komt een paar dagen terug naar Nederland om zijn zaakjes te regelen. Hij wordt opgewacht door zijn 45-jarige zoon Dick, die duidelijk hunkert naar de aandacht en waardering van zijn vader, maar dat nooit zal uitspreken. En zo trekken vader en zoon drie dagen lang bijna zwijgend door belangrijke plekken uit Gerries verleden.

Er zit tien jaar tussen je eerste en tweede film. Hoe houd je als filmmaker al die tijd je hoofd boven water?
Peter Hoogendoorn: ‘Door overal te gaan wonen waar de huur laag is. Ik heb wel eens een commercial gemaakt, maar dat is niet echt mijn wereld. Series regisseren zou ook kunnen, maar dan moet ik wel wat met het onderwerp hebben. En dat heeft ook een heel ander tempo natuurlijk. Maar ja, ik kan maken wat ik wil en er net zo lang over doen als ik wil, doordat ik de kosten laag hou.’

Bij Tussen 10 en 12 moest de plotselinge dood van je zusje eruit, wat wilde je kwijt in Drie dagen vis?
‘Mijn moeder overleed toen ik vijftien was en mijn vader, die nu 76 is, woont in werkelijkheid ook in Portugal. Ik besef steeds meer dat we vaker contact moeten hebben, want op een gegeven moment is het afgelopen. Gelukkig gaat het tussen ons ook steeds beter, maar jarenlang was dat lastig, omdat ik vliegangst had en mijn vader, net als Gerrie in de film, last van zijn longen heeft en niet graag naar Nederland komt. Omdat ik mijn vader soms dus maar één keer per jaar zag verliepen onze ontmoetingen, ondanks alle goede intenties, nog weleens stroef. Logisch, want wanneer je elkaar elke twee weken of zo ziet, kan je alles wat je meemaakt, alle frustraties en ervaringen die je kwijt wil, rustig uitsmeren. Mijn probleem was dat ik alles in die ene ontmoeting wilde proppen. Maar doordat Drie dagen vis de afgelopen maanden op internationale festivals heeft gedraaid en ik daardoor wel moest vliegen, ben ik nu gelukkig zo goed als van mijn vliegangst af.’

Je film is een groot succes op die festivals. In Karlovy Vary, waar hij vorig jaar juli in première ging, wonnen hoofdrolspelers Ton Kas en Guido Pollemans gezamenlijk de prijs voor beste acteur en op het afgelopen IFFR werd hij tweede bij de Publieksprijs. Ben je verbaasd over zo veel liefde?
‘Ja, en dat heeft me ook echt geraakt, want ik heb me heel lang afgevraagd of ik deze film wel moest maken. Was dit kleine, persoonlijke verhaal wel groot genoeg? Er gebeuren nu immers veel urgentere dingen. Over gender en racisme, bijvoorbeeld, en dan nog al die oorlogen. Maar op het festival van Lecce [waar Drie dagen vis de prijs voor beste film won, red.] zeiden ze dat het wel degelijk een actuele film is, omdat het juist nu belangrijk is dat we met elkaar communiceren en er voor elkaar zijn. Op het festival van Sarajevo zagen ze het vooral als een film over kwetsbare mannen, omdat daar nog steeds een machocultuur heerst. Ik zag daar stoere mannen in leren jasjes die met hun vrouw naar de film kwamen, en dat zij hem dan de hele tijd aanstootte, zo van: “Zie je nou! Zie je nou wel!”’

Heeft je vader de film al gezien?
‘Nee, nog niet.’

Kun je niet met een screener naar Portugal vliegen?
‘Hij komt straks naar de landelijke première in Eye. Dat is volgens mij veel beter, want bij een screener mist hij de werking van een volle zaal. Ik heb inmiddels gemerkt dat de film dan heel anders werkt. In Rotterdam, bijvoorbeeld, zat de Schouwburg helemaal vol, net als bij de wereldpremière in Kalovy Vary, in wat geloof ik de grootste bioscoop van Oost-Europa is. Dan pas merk je echt hoe mensen elkaar aansteken. Toen ze daar door de reacties om zich heen beseften dat er om de film ook gelachen mag worden, gingen die zalen helemaal plat.’