Charlotte Wells over Aftersun: ‘Deze film is niet autobiografisch, wel heel persoonlijk’

Op het eerste gezicht lijkt de Britse film Aftersun een zonnig verslag van een vakantie die de elfjarige Sophie ergens midden jaren negentig met haar vader Calum in Turkije heeft. Of liever, van haar herinneringen aan die vakantie, want af en toe duikt de volwassen Sophie op terwijl ze kijkt naar vakantiefilmpjes van toen.

Maar het is alsof de volwassen Sophie die beelden bestudeert, en daarmee haar eigen herinneringen. En als kijker begin je al snel te vermoeden waarom, want in de marges van hun vakantieactiviteiten is goed te zien dat haar vader worstelt. Financieel, maar ook in emotioneel opzicht – iets wat hij angstvallig voor zijn vrolijke, energieke dochter verborgen probeert te houden.

Aftersun van de debuterende Schotse regisseur Charlotte ‘Charlie’ Wells (1987) vertelt niet wat er na die vakantie is gebeurd, maar verwacht van de kijker dat die dit zelf invult. Ben je bereid daarin mee te gaan, dan zal deze film je diep door de ziel snijden.

Op festivals werd Aftersun overladen met prijzen en onlangs nog werd hoofdrolspeler Paul Mescal genomineerd voor een Oscar. Begrijpelijk, want de wanhoop van Calum – die houdt van zijn dochter, maar niet van zijn eigen leven – is in elke scène voelbaar. En de relatie tussen Calum en Sophie (heerlijk gespeeld door nieuwkomer Frankie Corio) is altijd levensecht.

In Wells’ script stond dat die relatie er een moest zijn van ‘ongedwongen intimiteit’ en aan de telefoon vragen we de regisseur of ze ooit slapeloze nachten heeft gehad van de gedachte dat dit op het scherm weleens lastig te verwezenlijken zou kunnen zijn? ‘Eerlijk gezegd niet,’ zegt Wells. ‘We hebben heel veel tijd gestoken in de casting. Er was natuurlijk altijd het gevaar dat er geen chemie zou zijn tussen Paul en Frankie, maar al snel zagen we dat we ons daar geen zorgen over hoefde te maken.

Kun je die chemie nog een handje helpen als regisseur?
Wells: ‘Toch wel. Je kan mensen de ruimte geven om elkaar te leren kennen. Daarom verzon ik situaties waarin Paul Frankie onder zijn hoede moest nemen, zodat hij zich net als een echte vader voor haar verantwoordelijk zou gaan voelen en Frankie zich veilig zou voelen bij hem. Twee weken voordat we gingen filmen waren we al bij elkaar en die tijd hebben we optimaal benut.’

Je gaf Frankie tijdens de opnamen niet het complete script, zodat ze niet wist hoezeer de vader van Sophie worstelde met allerlei zaken. Hoe reageerde Frankie toen ze de film uiteindelijk voor het eerst zag?
‘Heel emotioneel. Ik herinner me een screening in Londen, ik denk dat het de tweede keer was dat ze de hele film zag. Na de vertoning kwam ze huilend het podium op en begon me te slaan. “Waarom heb je zo’n droevige film gemaakt, Charlie?!” zei ze. Ik was geraakt door het feit dat ze zo emotioneel op de film reageerde. Niet door haar eigen rol daarin, maar door het verhaal van Calum en Sophie.’

Ik las dat jij zelf de volwassen Sophie wilde spelen.
‘Nou, niet wilde, maar we hebben het overwogen. Deze film is niet autobiografisch, wel heel persoonlijk. De inspiratie voor Aftersun was mijn eigen relatie met mijn vader [die overleed toen Charlotte zestien was, red.]. Veel van Sophies herinneringen zijn ook mijn herinneringen. Als ik zelf Sophie zou spelen zou dat persoonlijke element onderstreept worden. Dat was tenminste de gedachte. Maar uiteindelijk hebben we het toch niet gedaan. Ten eerste: hoe kan je als kijker nou weten dat ik het ben die Sophie speelt. En ten tweede: ik zou het hoogst ongemakkelijk hebben gevonden om naar mezelf te moeten kijken. Ik ben dan ook erg blij dat we uiteindelijk iemand anders hebben gevraagd.’

Een van de producers van deze film is Barry Jenkins, die in 2016 een enorme hit scoorde met Moonlight. Heeft hij je nog wat tips kunnen geven over hoe je na zo’n onverwacht wereldsucces verder moet?
‘Dat gesprek hebben we nog niet gehad, hoewel hij dat zeker niet uit de weg zou gaan. Interessante vraag... We hebben al wel gesproken over toekomstige projecten en zo. En ik kan hem altijd bellen als ik ergens mee zit.’

En, zit je ergens mee?
‘Niet echt. Ik heb besloten dat ik eerst een tijd vrij neem om te ontdekken wat ik verder wil gaan doen. En ik ga sowieso geen boeken verfilmen of scripts van anderen. En ja, er zijn vast mensen die willen dat mijn volgende film hetzelfde als deze is, die teleurgesteld zullen zijn als dat niet het geval is. Het zij zo. De meeste filmmakers zullen nooit de ervaring hebben die ik nu bij Aftersun heb. Daar ben ik zo dankbaar voor dat het me weinig uitmaakt dat het al gelijk bij mijn eerste film gebeurde. Misschien dat ik nooit meer zulke goede recensies krijg, maar ik kan als filmmaker nog wel steeds beter worden. Daar ga ik me nu op richten.’