Vier podcasttips: van Baker tot barricade

‘Ik ben misbruikt door een dominee toen ik kanker had,’ stond er in het appje van Rita aan onderzoeksjournalist Ellen van den Berg. Daarop besloot zij samen met podcastmaker Maarten Dallinga te onderzoeken of er vaker misbruik voorkomt binnen de Protestantse Kerk Nederland (PKN) en vooral of er adequaat gereageerd wordt op meldingen. Dat resulteerde in de zevendelige podcast Vloeken in de kerk (BNNVara).

Hoewel we verhalen over seksueel misbruik vooral kennen uit de katholieke kerk, gebeurt het dus ook bij de protestanten. De PKN heeft 1,4 miljoen leden, dus de kans dat er incidenteel grenzen worden overschreden is aanwezig. De podcastmakers gaan integer te werk en spreken nog twee lotgenoten van Rita en allerlei betrokkenen en experts. Maar van structureel misbruik of een doofpotcultuur lijkt geen sprake te zijn. Wel wordt duidelijk dat de aanpak van grensoverschrijdend gedrag niet altijd adequaat is.

De Amerikaans-Franse artiest Josephine Baker (1906-1975) leidde een fascinerend leven. Ze werd geboren in bittere armoede, vertrok naar Parijs om daar een ster te worden, was spion in de Tweede Wereldoorlog, streed voor burger- en vrouwenrechten en stichtte een ‘regenbooggezin’ met adoptiekinderen uit alle windstreken. Femke van Wiggen en Astrid Sy zijn al jaren geboeid door Baker en gaan met elkaar in gesprek over haar levensverhaal, afgewisseld met interviewfragmenten, onder anderen met haar zoon. Ze kunnen hiervoor putten uit research die ze deden voor een aflevering van Andere tijden en verwijzen naar een nooit van de grond gekomen tv-serie. Dat doet vermoeden dat de podcastvorm niet de eerste keus was, maar hun persoonlijke connectie en gedegen kennis maken Dromen van Josephine Baker toch een verrijking om naar te luisteren.

In Nederland krijgen mensen na een heftig incident standaard slachtofferhulp aangeboden. Niet alleen het slachtoffer zelf, maar ook de nabestaanden van een omgekomen slachtoffer. In deze podcast vertellen zij hun verhaal. Eerst hoor je wat er op de dag van het noodlottige voorval gebeurde, daarna hoe de achterblijvers verder moesten en welke rol slachtofferhulp daarbij speelde. Het resultaat is een mix van true crime en rouwverwerking, met full quotes en interviews. Heftig, maar ook boeiend. De podcast sluit aan op de documentaireserie Slachtofferhulp, waarin de hulpverleners zelf aan het woord komen.

Podcastmaker Dide Vonk dacht dat het een vergeten revolutie was: de Commune van Parijs, die in 1871 werd uitgeroepen, toen de Nationale Garde de stad innam na veel onvrede onder de bevolking. Maar lopend over de begraafplaats Père-Lachaise vindt ze op de graven van de opstandelingen verse rode anjers. De vergeten revolutionairen waren toch niet zo vergeten.

In Op de barricade vertelt Vonk wat zich afspeelde tijdens de revolutie en hoe deze tot een bloedig einde kwam. In drie afleveringen zoekt ze naar de mechanismen achter revoluties en tegenrevoluties. Ze legt verbanden met de huidige tijd en wijst erop dat onderdrukten vaak onderdrukkers lijken te worden. De podcast werd gemaakt bij de opera La Révolution de Carmen van Opera2day.