Vier podcasttips: oorlog toen en nu

Journalist Judith Zilversmit (Het Parool) krijgt uit het niets een Instagramberichtje van een Vlaamse vrouw. Zij vertelt dat ze erachter is gekomen dat haar oma in de Tweede Wereldoorlog de ondergedoken familie Zilversmit heeft verraden. Judith gaat op onderzoek uit, met resultaat. Zo staan er in de kelder van moeder Zilversmit dozen vol onaangeroerde documenten uit de oorlog. Ook blijkt een historicus bezig met een boek over de familie, maar wil zij haar bevindingen niet met Judith delen. Wie heeft het recht om welk verhaal te vertellen, is daarmee een van de interessante vragen die de podcast oproept. En, kunnen nazaten van slachtoffers en daders zich met elkaar verbonden voelen? Bovenal laat de goed gemaakte serie je voelen hoe relatief kort geleden de Tweede Wereldoorlog eigenlijk is, hoe schandalig Nederland de Joden die het overleefden behandelde en welke diepe sporen de oorlog nog altijd trekt in families van nu.

Aaldert van E. maakte in de jaren negentig furore als evangelisch leider. Er kwamen honderden mensen naar zijn diensten en hij richtte twee christelijke zorginstellingen op. Maar al snel bleek dat hij zich schuldig maakte aan seksueel misbruik. Er kwamen meerdere aangiften en veroordelingen, maar Aaldert blijft ontkennen. Maaike Timmerman en Sandra van den Heuvel vertellen het verhaal in deze reeks die onderdeel is van hun podcast Het misdaadbureau. De verhalen van slachtoffers zijn akelig en ze weten griezel Aaldert zelf voor de microfoon te krijgen. Toch is het op een of andere manier wat lastig de aandacht bij de verhaallijn te houden.

Na het indrukwekkende Stad in oorlog: Charkiv één jaar onder vuur maakten Michiel Driebergen en Edwin Koopman voor VPRO's Bureau Buitenland opnieuw een podcast over de oorlog in Oekraïne die de waan van de dag overstijgt. In Dichter aan het front is de dode soldaat en dichter Maksym Kryvtsov de verteller. Zijn woorden worden vertolkt door Jaïr Stein. Tussendoor hoor je reportages van het leven aan de frontlinie van correspondent Michiel Driebergen. Het geheel zit vernuftig in elkaar. De oorlog, die we voornamelijk kennen van kille getallen en nieuwsberichten, wordt zo tegelijkertijd heel concreet als heel poëtisch, en gaat daardoor echt onder je huid zitten.

Tussen het snelgroeiende aanbod aan truecrimepodcasts val je als titel alleen nog op als je een duidelijke niche kiest. Voor regionale krant De Gelderlander lag die keuze voor de hand: misdaadverhalen van eigen bodem. In De Gelderse misdaadarchieven duikt de redactie in strafzaken die zich in – jawel – Gelderland hebben afgespeeld. Van de ontvoering van Aholdtopman Gerrit Jan Heijn tot een femicidezaak uit 1843: de tijdsperiode maakt niet uit, zolang het maar Gelderse geschiedenis is. De afleveringen zijn vooraf volledig uitgeschreven en worden eerder voorgelezen dan verteld, en dat geeft een rustige, maar soms toch ook spannende sfeer. Zelfs wie geen Gelderse roots heeft, kan deze podcast prima aan het luisterlijstje toevoegen.