Vrouwen in Syrië lijden niet alleen onder oorlog, maar ook onder de verstikkende gewoontes en tradities. Zo tonen de cartoons van Amany al-Ali.

Cartoonist Amany al-Ali toont via een muurprojector haar werk aan een groep vrouwen. De dames zien een schets van een man verstrengeld met een naakte vrouw. Amany vertelt hoe de tekening haar een stortvloed aan hatelijk commentaar opleverde, zelfs ook van haar eigen broer die zijn zus daarop doodzweeg. Amany, die de vrouwen in de Syrische huiskamer de fijne kneepjes van het vak leert, legt hen uit dat hun land niet alleen geteisterd wordt door een bloedige oorlog. De wereld waarin zij leven is er een van verstikkende gewoontes en tradities waarin vrouwen alleen ‘bomen en huizen’ mogen tekenen. De cartoons van Amany reflecteren alles behalve dat. Voorbeeld: Poetin die met kruisraketten jongleert op een vat TNT (af en toe valt er een op de Syrische stad Idlib) terwijl een mallotig uitgebeelde Assad twee vingers opsteekt in een ‘V’, als peaceteken. Of een struisvogel die zijn kop in een berg schedels steekt, terwijl de bommen om haar heen vallen.

Amany is een onbevreesde vrijdenker, ziet de kijker in de documentaire Behind the Lines van de serie Draw for Change! (VPRO) over buitenlandse vrouwelijke cartoonisten. De openingsshot zuigt je direct mee in het deprimerende arena waarin Amany opereert: Idlib in oorlogstijd. Half platgebombardeerd, half intact. Op de achtergrond de gebedsoproepen van de moskee vermengd met het loeiende geluid van luchtalarm. Amany’s animaties maken duidelijk hoe de stad in de greep wordt gehouden door de strijdende partijen. Vanuit het noorden opereert het Turkse leger. De ‘bevrijdde’ stad Idlib is in handen van islamistische milities. Ook hoort de kijker in de beginscène via een telefoongesprek of Amany akkoord gaat met de komst van een cameraman Abdo, die haar de komende tijd voor de docu zal filmen. De relatie die er vervolgens tussen hen ontstaat maakt de grotendeels tussen vier muren gedraaide film extra gelaagd, intiem en ontroerend.’

Draw for Change!

vrijdag 24 oktober

NPO 2 Extra 20.25-21.20

de nieuwste documentairetips in je mailbox?