Tijdens WO II zaten in Kamp Tjideng, in Nederlands-Indië, Nederlandse vrouwen en kinderen geïnterneerd. Documentairemakers Mélinde Kassens en Esmeralda Böhm wilden hun verhaal vertellen – en dat van miljoenen Indonesiërs die eveneens leden onder de oorlog.

Terwijl Duitsland tijdens de Tweede Wereldoorlog Nederland bezette, deed Japan hetzelfde met een ander deel van het koninkrijk: Nederlands-Indië. Er is weinig beeldmateriaal uit die tijd, al is er één opname van een interneringskamp waar Nederlandse vrouwen en kinderen zaten, Kamp Tjideng, een maand na de bevrijding van Nederlands-Indië op 15 augustus genomen.

Op de beelden zie je vrouwen die de was doen, vuurtjes maken, rijst opscheppen en water halen. Twee jaar geleden deed de NOS een oproep: wie herkent zichzelf of familieleden in de beelden? Voor de documentaire Kamp Tjideng: Oorlog aan beide kanten van het prikkeldraad sprak regisseur Mélinde Kassens met enkele mensen die de oproep beantwoordden .

Kassens: ‘De beelden uit die tijd zijn uniek, er bestaan nauwelijks beelden uit interneringskampen. Onder de Japanse bezetting was het er vies, er heersten veel ziektes en de gevangenen leefden onder de terreur van een kampcommandant. Op de beelden, die dus na de bevrijding zijn genomen, hebben de vrouwen en kinderen wel te eten, maar je ziet nog wel hoe het kamp eruitzag.’

Eindredacteur Esmeralda Böhm vult aan: ‘Maar je ziet niet wat zich precies in dat kamp heeft voltrokken en wat deze mensen vervolgens hebben meegegeven aan de generaties na hen.’

De documentaire zoomt ook in op degenen die we niet op de beelden zien: de miljoenen Indonesiërs die buiten dit kamp leefden en ook leden onder de Japanse bezetting. Kassens: ‘Velen moesten dwangarbeid verrichten en zijn daarbij van ellende gestorven. Anderen stierven door hongersnood.’

Met deze documentaire willen Böhm en Kassens de geschiedenis en ons begrip over de bevrijding verdiepen. Böhm: ‘Wij willen vertellen wat zowel de Nederlanders als de Indonesiërs ten tijde van de oorlog meemaakten en hoe dit doorwerkte op nieuwe generaties.’

Kamp Tjideng: Oorlog aan beide kanten van het prikkeldraad

vrijdag 15 augustus

NPO 2 20.30-21.30

de nieuwste documentairetips in je mailbox?