Documentairemaker en beeldend kunstenaar Julia Roeselers is in haar leven meermaals in aanraking gekomen met mannen die in het openbaar hun geslachtsdeel toonden of zelfs masturbeerden. In de pijnlijke en eerlijke documentaire Potloodventer (BNNVARA) deelt Roeselers haar eigen schokkende ervaringen en die van andere vrouwen. Maar ze wil ook achterhalen waarom die mannen dit doen. Via een online forum krijgt ze er meerdere aan de lijn. Daarna krijgt ze ook het voor elkaar om een 28-jarige man die zich hieraan schuldig heeft gemaakt in haar studio te interviewen.
In de korte documentaire zien we eerst hoe diverse vrouwen Roeselers’ studio betreden, waar de filmmaker hun ervaringen door middel van poppetjes en een animatieset heeft nagebootst. Het zien van die set doet, na al die jaren, zichtbaar veel met de vrouwen. De paniek en het onveilige gevoel dat ze hadden, wordt treffend verwoord door een jonge vrouw die dit op een roltrap (!) van een treinstation heeft meegemaakt. Ze zegt: ‘Je pik laten zien is voor mij even eng als een mes laten zien. Andere mensen doen er lacherig over, zo van: ‘Haha, het is maar een piemel, hij doet er niks mee.” Maar voor jou op dat moment lijkt het een soort middel om er misschien iets anders mee te doen.’
Het is lastig om niet kwaad te worden wanneer je naar de film kijkt; was dit de intentie van de maker? ‘Ik wilde mensen hier zeker mee wakker schudden,’ vertelt Roeselers in een interview met de VPRO Gids. ‘Vooral mannen, want de meeste hebben gewoon niet door dat vrouwen dit best vaak meemaken. Soms zelfs heel vaak, alsof het bij het leven hoort. Dat terwijl het veel impact heeft. Dus ik voel ook die boosheid en dat wilde ik hier ook mee oproepen, ja.’
De korte documentaire zit vol scènes waar je mond van openvalt, waaronder het interview met de zelfbenoemde potloodventer, die een masker draagt en daardoor onherkenbaar is. Hij vertelt dat hij al sinds jongs af aan een kick haalt uit het ontbloten van zijn geslachtsdeel. Volgens klinisch psycholoog Nina ter Hoor is dat de gemene deler onder de diverse groep mannen die dit doet: de kick van het gezien worden.
Toch spelen nog meer verontrustende factoren een rol: de geïnterviewde man vertelt dat hij door alle opwinding in een soort ‘bubbel’ terechtkomt. Daarbij heeft hij dan intens neerbuigende gedachten over de vrouwen en meisjes die hem in deze hoedanigheid tegen het lijf lopen. ‘Dat deed me weer aan Andrew Tate denken,’ zegt Roeselers. ‘Deze jonge gast is ook duidelijk in een fuik terecht gekomen waarin hij te horen kreeg dat als je door vrouwen iets wordt aangedaan, je ze terug mag pakken en dat de schuld altijd bij de vrouwen ligt. En dat vind ik echt eng.’