Afstandsmoeders worden ze genoemd: vrouwen die in de jaren vijftig tot tachtig van de vorige eeuw hun kinderen ter adoptie afstonden. Vaak was dit gedwongen; het was destijds een schande als je ongehuwd zwanger werd, dus je kon er maar beter voor zorgen dat niemand doorhad dat je een kind kreeg. En als dat kind er eenmaal was, zou het veel gelukkiger worden in een gezin met een getrouwde vader en moeder, zo kregen de biologische moeders te horen.
Decennia later lopen deze vrouwen nog steeds rond met diepe wonden. Een paar jaar geleden stelde een van die ruim 15.000 moeders de Staat aansprakelijk voor het leed dat haar en anderen is aangedaan. Haar redenering was dat er niet alleen grote maatschappelijke druk was om je kind af te staan, maar dat er een georganiseerd systeem was om kinderen bij vrouwen weg te halen.
De tweedelige documentaireserie Peter en Erik lijkt die veronderstelling te bevestigen. Het verhaal draait niet om de moeders, maar om twee kinderen die gedwongen zijn afgestaan. Een eeneiige tweeling, om specifiek te zijn: Peter en Erik. Ze werden na hun geboorte in 1967 – bizar genoeg – gescheiden en kwamen in aparte adoptiegezinnen terecht.
Lange tijd wisten ze niet van elkaars bestaan af, tot ze elkaar toevallig tegen het lijf liepen op hun zeventiende. Sindsdien zijn de twee – beiden nuchter, guitig en humoristisch – goede maatjes, maar ze willen onderhand wel weten wat er vroeger is gebeurd. Want wie haalt het in zijn hoofd om een tweeling apart van elkaar te laten opgroeien?
De broers pluizen verschillende theorieën uit en duiken de archieven in. Ook onderzoeken ze of hun verhaal overeenkomsten vertoont met dat van de drieling uit de Amerikaanse documentaire Three identical strangers, die na hun geboorte ook van elkaar werden gescheiden voor een wetenschappelijk onderzoek.
Peter en Erik krijgen veel informatie boven tafel, maar bij één partij stuiten ze telkens op een dichte deur: de Raad voor de Kinderbescherming. Die organisatie was de uitvoerder van het systeem dat moeders en kinderen scheidde, en rukte ook Peter en Erik uit elkaar. Komt de tweeling er uiteindelijk achter waarom deze organisatie hun leven zo ingrijpend veranderde?