Pact met de duivel: boeiende reconstructie van het Passageproces

‘Een maffiaproces van ongekende proporties.’ ‘Het grootste en duurste proces dat ons land ooit heeft gekend.’ Nee, aan stevige bewoordingen geen gebrek in de openingsminuten van de zesdelige Prime Video-documentaireserie Pact met de duivel. Maar eerlijk is eerlijk: klein is dit waargebeurde misdaadverhaal ook bepaald niet. Begin jaren nul gaat er een golf aan liquidaties door de onderwereld. Recherche en Openbaar Ministerie staan in toenemende mate machteloos, terwijl de journaals uitpuilen van de schietpartijen op klaarlichte dag. De druk op het OM om met oplossingen te komen is enorm. 

En dan is daar ineens, als een geschenk uit de hemel, Peter la Serpe: een crimineel die zich meldt om een deal te sluiten. In ruil voor ‘onthullende verklaringen’ wil hij bescherming én een lagere gevangenisstraf voor zijn eigen daden. Vooral dat laatste maakt de zaak een stuk complexer, want de vuile handen van La Serpe blijken net iets vuiler dan gedacht: de gedroomde kroongetuige blijkt onder meer betrokken bij moord.

Daarmee zou dit direct de eerste zaak worden waarbij op deze manier een deal wordt gesloten met een criminele kroongetuige. Een duidelijk protocol is er dus nog niet, en dus is het grijze gebied immens. Bovendien rijst al snel de vraag hoe betrouwbaar de verklaringen van La Serpe precies zijn. Dat wordt alleen maar ingewikkelder wanneer collega-crimineel Fred Ros zich meldt als tweede kroongetuige, en de twee getuigen elkaar gaan tegenspreken.  

Al die elementen dragen uiteindelijk bij aan een slepende zaak, die uitgroeit tot ‘het meest omvangrijke en langlopende liquidatieproces ooit in Nederland’. Dat schreeuwt natuurlijk om een gedegen reconstructie, en daarin slaagt de serie behoorlijk goed. De makers spreken met diverse misdaadverslaggevers, directe betrokkenen uit de rechtszaal, maar ook met de dochter van Dino Soerel: deze topcrimineel werd door de getuigenissen uiteindelijk veroordeeld tot levenslang. Zeker het verhaal van Soerel – die zelf geen toestemming kreeg om mee te werken aan de serie – roept de nodige vragen op over de aanpak van het OM in deze zaak. 

Hoewel de serie met zes afleveringen wat te lang is, krijgen we een gedegen journalistiek en behoorlijk kritisch inkijkje in een proces dat ‘too big to fail’ was. Boeven vang je soms met boeven, maar de serie roept veel vragen op over de wenselijkheid van die aanpak.