Vier nieuwe boekentips: De kant van Ada, De kolonie mept terug & Zoals onder water

Peter Middendorp
De kant van Ada

Nadat hij in zijn op de zaak-Marianne Vaatstra geïnspireerde Jij bent van mij (2018) virtuoos in het hoofd van dader Tille Storkema kroop, belicht Peter Middendorp nu De kant van Ada (De Bezige Bij). Het verhaal van de echtgenote van die man die een zestienjarig meisje verkrachtte en vermoordde, en pas jaren later werd gearresteerd. ‘Dertien jaar had ik niet geweten dat ik het wist/Maar toen ik de politie zag, begreep ik plotseling dat ik het al die tijd had geweten’. In haar bescheiden boekje, sterk verwant aan een gelijknamige toneelmonoloog voor Mevrouw Ogterop, blikt ze in aanloop naar Tilles vrijlating terug op dat (vermeende) aha-moment en wat volgde, in een woordenstroom vol ontreddering en subtiel zelfbedrog.

(Dirk-Jan Arensman)

Octavie Wolters
Dit gaat nooit voorbij

Octavie Wolters is ‘bang voor alles van buiten, voor akelige dingen, ongelukken, voor rampen, voor verlies, voor hoogte, voor diepte, voor lawaai, voor mensen.’ Ze vindt rust in de natuur, waar ze met haar hond wandelt en tegen de vogels praat die ze tegenkomt. ‘Ik hou van mijn kleine, nabije omgeving. Het land dat ik zo goed ken en dat me toch iedere dag weer iets nieuws laat zien. Ik hoef niet ver te gaan, hier vind ik mijn antwoorden.’ In Dit gaat nooit voorbij (Ploegsma) wandelt ze in twaalf maanden door het jaar. Haar sfeervolle natuurimpressies illustreert ze met beeldschone, paginagrote linosnedes van zwaluwen, merels, meesjes en eksters. Een troostrijk boek over klein geluk dichtbij huis.

(Katja de Bruin)

Adriaan van Dis
De kolonie mept terug

Toen hij de Rudy Kousbroeklezing in 2020 niet kon houden vanwege de pandemie gebruikte Adriaan van Dis navolgende lockdowns om het onderwerp nader uit te werken. In navolging leermeester Kousbroek in diens Het Oostindisch kampsyndroom (1992) begon een intensief lees- en zelfonderzoek: naar onze lang uitgebleven kennisname en erkenning van de feiten rond koloniaal bewind en oorlog in Nederlands-Indië plus zijn eigen erfdeel daarin, als kind uit een Indisch milieu opgegroeid in onwetend Nederland. Verbreed met een doorleefd overzicht van postkoloniale debat wereldwijd, stemmen van nazaten van gekoloniseerden en kanteling van een door witte macht gedicteerd wereldbeeld. De kolonie mept terug (Atlas Contcact) is de glasheldere, soms bozige neerslag van die vorig jaar alsnog gehouden lezing.

(Maarten van Bracht)

Sara Nović
Zoals onder water

Charlie is doof, maar haar ouders niet. February hoort wel, maar heeft dove ouders, en dove Austin heeft een dove moeder en een horende vader. Als Sara Nović iets duidelijk maakt met haar roman Zoals onder water (Meulenhoff) is het wel hoe complex de dovengemeenschap is. Nović, zelf doof, situeert haar verhaal op een doveninternaat waar de opstandige Charlie na jaren van eenzaamheid een wereld ontdekt waarin ze zich niet langer alleen voelt. Dit aangrijpende, bij vlagen ronduit grimmige verhaal leert je als onwetende lezer alles over de rijkdom van gebarentaal, het twijfelachtige nut van implantaten en ouders die weigeren te luisteren naar hun dove kind. Een belangrijke boodschap, verpakt in een bijzonder boeiend en spannend verhaal.

(Katja de Bruin)