Een dag voordat de jury in Venetië bekendmaakt wie dit jaar de Gouden Leeuw wint, zet Gerhard Busch zijn favorieten op een rij en kijkt hij terug op de 80ste editie van het oudste filmfestival van de wereld.

Heb je als festival net de naam gevestigd als opstapje naar de Oscars, zodat alle grote Hollywoodfilms bij jou in première willen gaan, en dan staken de acteurs. Oké, de schrijvers ook, en al veel langer, maar een festival heeft sterren nodig. Want sterren zorgen voor aandacht buiten de eigen bubbel. In journaals en online, wanneer er – zoals bij het feministische Don’t Worry Darling vorig jaar – politieke punten te scoren zijn voor mensen die eigenlijk helemaal niets met cinema hebben.

Geen sterren dus, maar de grote titels die al voor de acteursstaking beloofd waren kwamen wel. Zoals Bradley Cooper’s Leonard Bernstein-biopic Maestro, Sofia Coppola’s Priscilla, en David Fincher’s The Killer. Elk op hun eigen manier interessante films, maar niet goed genoeg om op mijn Top 3 lijstje van Venetië terecht te komen. Welke wel? In willekeurige volgorde:

Hit Man (Richard Linklater)

De nieuwe film van Richard Linklater (Rick voor vrienden en journalisten) heet Hit Man en is een hilarische film over Gary, een beetje timide filosofieprofessor die bijbeunt als undercoveragent voor de politie. Gary doet net alsof hij een huurmoordenaar is en zorgt zo dat alle potentiële klanten worden opgepakt door de politie. Allen min eentje, want Gary wordt verliefd op de mooie Madison, en weet haar ervan te overtuigen dat ze moet afzien van de moord op haar bezitterige eega. Maanden later zien de twee elkaar weer en dan begint deze onweerstaanbare mix van film noir, misdaaddrama en romkom pas echt op gang te komen. Hoofdrolspeler Glenn Powell zou in Venetië zomaar de prijs voor de beste acteur kunnen winnen. En die nog verdienen ook. Maar Hit Man is een komedie, en komedies krijgen zelden prijzen.

Het is nog niet bekend wanneer Hit Man in Nederland te zien zal zijn

Poor Things (Yorgos Lanthimos)

Niet helemaal in willekeurige volgorde want dit is zonder meer de film die de meeste indruk op mij maakte in Venetië. Maar dan wel zoveel indrukken dat ik nog steeds bezig ben ze te verwerken. Poor Things is de nieuwe film van de Griekse grootmeester Yorgos Lanthimos (Dogtooth, The Favourite) en vertelt het verhaal van Bella Baxter. Zij is de geadopteerde dochter van een soort Frankenstein-achtige dokter, en lijkt aanvankelijk niet helemaal goed bij haar hoofd. Totdat duidelijk wordt dat Bella’s brein ver achterloopt bij haar lichaam, en dat ze dat in sneltreinvaart aan het inhalen is. Intellectueel intrigerend, visueel overweldigend, droogkomisch (zoals elke film van Lanthimos) en met een magistrale hoofdrol van Emma Stone als de eigenzinnige Bella. Doet Venetië zijn naam als Oscar-opstapje toch weer eer aan, want als Poor Things geen handvol nominaties krijgt, weet ik het ook niet meer.

Poor Things draait vanaf 8 februari 2024 in de Nederlandse bioscopen

Evil Does Not Exist (Ryûsuke Hamaguchi)

De nieuwe film van de Japanse Oscarwinnaar Ryûsuke Hamaguchi (Drive My Car) is een prachtige, contemplatieve film over de moeilijke zoektocht naar balans. Een grotestadsfirma komt met wilde plannen naar een dorpje op het platteland, en probeert daar de bevolking met mooie praatjes voor zich te winnen. Dat blijkt nog een hele opgave, want met name de kalme, maar onverzettelijke Takumi is niet overtuigd. Wat volgt is een onvoorspelbaar en uiteindelijk hartverscheurend drama. Met prachtige muziek van componist Eiko Ishibashi, die op Hamaguchi was afgestapt met de vraag of hij beelden kon maken bij haar muziek. Die stemde toe, bedacht vervolgens een heel verhaal, waar hij zo tevreden over was dat hij de beelden niet alleen aan Ishibashi gaf, maar uiteindelijk ook verwerkte tot het intrigerende Evil Does Not Exist.

Het is nog niet bekend wanneer Evil Does Not Exist in Nederland te zien zal zijn

Bonus trio

Omdat het wel eens de laatste films zouden kunnen zijn van William Friedkin, Roman Polanski en Woody Allen, en ook omdat ik een beetje benieuwd was hoe goed de films van die twee laatste, omstreden filmmakers bezocht zouden worden, heb ik in Venetië ook The Caine Mutiny Court-Martial (Friedkin), The Palace (Polanski) en Coup de chance (Allen) gezien.

The Caine Mutiny Court-Martial is zeker Friedkins laatste film, want de regisseur van oa The Exorcist en The French Connection is begin augustus overleden. Friedkin hoeft zich niet te schamen voor zijn zwanenzang, maar veel meer dan een degelijk rechtbankdrama is het niet. Meer voor tv dan voor de cinema.

Polanski moet zich wel schamen. Sowieso, maar ook voor de platte, ongrappige komedie The Palace. Die zo slecht is dat het onbegrijpelijk is dat de briljante maker van onder meer Repulsion, Rosemary’s Baby en Chinatown zich voor deze ongein heeft geleend. Polanski is inmiddels 90 en de kans dat hij na deze ‘stinker’ nog een film mag maken lijkt me klein. De zaal zat overigens stampvol.

Net als bij Woody Allens Coup de chance, een soepele, fijn-vileine film over een jonge vrouw die vreemdgaat met een oud-klasgenoot, wat haar puissant rijke man niet zomaar over zijn kant kan laten gaan.

Van bovenstaande drie is die van Allen de beste, maar wellicht ook zijn laatste film, want de nu 87-jarige regisseur heeft steeds meer moeite met het vinden van financiering voor zijn films. Vanwege de vermeende incest met zijn dochter. Daar is van alles over te melden, en heb ik al eerder gedaan, dus dat doe ik nu niet meer.

Het is overigens prima dat er tijdens dit festival afscheid genomen kon worden van deze drie giganten uit de cinema, zodat we eindelijk hun bladzijde kunnen omslaan en vooruitkijken naar de toekomst.

De prijswinnaars

Een dag na het publiceren van dit artikel maakte juryvoorzitter Damien Chazelle de winnaars bekend. Twee van onze favorieten vielen in de prijzen: de Gouden Leeuw ging naar Yorgos Lanthimos' Poor Things en de tweede prijs van het festival (Zilveren Leeuw, grote juryprijs) ging naar Evil Does Not Exist van Ryusuke Hamaguchi.

Overige prijswinnaars:

Speciale juryprijs
Green Border (Agnieszka Holland)

Zilveren Leeuw voor beste regisseur:
Matteo Garrone (Io Capitano)

Best scenario
Guillermo Calderon en Pablo Larrain (El Conde)

Volpi Cup voor beste actrice
Cailee Spaeny (Priscilla)

Volpi Cup voor beste acteur
Peter Sarsgaard (Memory)

Marcello Mastroianni Award voor beste jonge acteur
Seydou Sarr (Io Capitano)

elke vrijdag