Niets zo tenenkrommend – of ronduit hilarisch – als een acteur in een grote filmproductie die een accent of dialect verprutst. Beruchte voorbeelden hiervan zijn het lachwekkende Iers van Tom Cruise in Far and Away (1992), het bijna schattig te noemen Britse accent van Keanu Reeves in Bram Stoker’s Dracula (1992) of het houterige Spaans van Selena Gomez in de recente Oscarwinnaar Emilia Perez (2024).
Maar het gaat natuurlijk ook vaak wél goed. Denk aan Meryl Streep, die in haar imposante carrière onder andere overtuigend met een Pools (Sophie’s Choice) en een Brits accent (The Iron Lady) sprak. Of Austin Butler, die voor zijn hoofdrol in biopic Elvis zo ver ging om te klinken als de King of rock-’n’-roll, dat hij na de opnames moeite had om weer als zichzelf te praten. Of neem Kristen Stewart, die zich schijnbaar moeiteloos een perfect bekakte tongval aanmat voor haar rol als Lady Di in Spencer.
In hun pogingen om accenten, ingewikkelde tongvallen of andere bijzondere manieren van praten onder de knie te krijgen, worden acteurs bijgestaan door dialect coaches. In het geval van Stewart was dat William Conacher, die in VPRO Cinema Extra uitgebreid vertelt over zijn beroep. Conacher werkte mee aan meer dan honderd film- en serieproducties, waaronder The Crown, Peaky Blinders, The Reader en Oppenheimer.
In de aflevering (te zien op NPO Start) vertelt hij wat er allemaal komt kijken bij zijn werk. ‘Ik ben ooit voor een bepaalde rol de hele Ierse kust afgereisd met een minidisc-recorder. Ik sliep in B&B’s en ging van kroeg naar kroeg om te praten met locals en hun accenten op te nemen. Ik ontmoette geweldige mensen, die me de mooiste verhalen vertelden. Maar tegenwoordig vind ik ook veel op YouTube. De filmpjes die ik daarop tegenkom kijk ik soms ook zonder geluid, want bij mijn beroep moet je niet alleen goed kunnen luisteren, maar ook kijken. Hoe de mond beweegt, de lippen, de tong, wat de gelaatsspieren doen: ik noem het altijd “de dans van het accent”. En die is even belangrijk als de klank.’