De beste films van Cannes 2022 (volgens Gerhard Busch)

Vorig jaar was actrice Léa Seydoux – die ooit wereldwijd doorbrak met Cannesfilm La vie d’Adèle – met maar liefst vier films in Cannes, nu met ‘slechts’ twee: Cronenbergs Crimes of the Future en het Franse Un beau matin. De twee kunnen onderling niet meer verschillen. Cronenberg een mix van science fiction en body horror en Un beau matin een fraai familiedrama over een dochter die voor haar snel aftakelende vader met Alzheimer moet zorgen. Het zegt veel over het enorme talent van Seydoux. Die ik ook voor Un beau matin sprak, dus to be continued, wanneer die film in Nederland uitgaat.

Rauwe en krachtige film van de in Denemarken woonachtige Iraniër Ali Abbasi (Gräns), waarin hij terugkeert naar 2001, toen de Spider Killer in de heilige plaats Moshhad zestien vrouwen vermoordde. De vrouwen waren allemaal prostituee en werden door de moordenaar opgepikt van straat en – vaak in zijn eigen huis – vermoord. Abbasi is met name geïnteresseerd in de nasleep, want toen de moordenaar eindelijk werd opgepakt was hij in de ogen van velen een held, die de straten had gereinigd van ontucht en onreinheid.

Niet een van de beste films van het festival, wat mij betreft, maar wel mijn beste filmervaring in Cannes. Want deze film – geregisseerd door Michel ‘The Artist’ Hazanavicius – begint zo slecht, dat ik me afvroeg of ze in Cannes gek waren geworden om uitgerekend dit de openingsfilm te maken. Het eerste half uur kijk je namelijk naar een afgrijslijk slechte zombiefilm. Maar daarna wordt duidelijk waarom en wordt dat eerste half uur met terugwerkende kracht hilarisch. De oorspronkelijke titel Z (van Zombie) werd op het laatste moment vanwege de oorlog in Oekraïne gewijzigd, wat goed uitkwam, want tijdens de galapremière sprak president Zelenski via het filmdoek het aanwezige publiek nog even toe.

De meest elegante film van het festival. Een soepel vertelde mix van misdaad- en romantisch drama. Over een politie-inspecteur die verliefd wordt op een verdachte. Kalm en ingehouden verteld, wat nogal een verrassing was, omdat de Koreaanse regisseur Park Chan-wook – van heerlijk over-the-top films als Oldboy en The Handmaiden – niet bepaald bekend staat om zijn subtiliteit. Uiteindelijk ook een prettige verrassing, want de film (en vooral het einde) zal ik niet snel vergeten.

Misschien te snel om nu al te zeggen, films moeten eigenlijk even bezinken, maar voor mij de beste film van het festival. Van de Roemeen Cristian Mungiu (4 Months, 3 Weeks and 2 Days). Een hard, somber, maar indrukwekkend verhaal over tradities, tribalisme en xenofobie. Speelt zich af in West-Roemeens dorpje waar oorspronkelijke Roemenen, Hongaren, en Duitsers in wankel evenwicht samenleven, tot de komst van arbeidsmigranten uit Sri Lanka dat evenwicht verstoort. Prachtige beelden, een opgewonden dorpsoverleg dat in één take van zeventien minuten werd gefilmd, en beren. Veel beren.

Experimentele non-fictiefilm – in de woorden van de Amerikaanse filmmaker Brett Morgen zelf – over het popgenie David Bowie. Morgen kreeg van de erven Bowie toegang tot iets van vijf miljoen stukken archiefmateriaal en verwerkte dat in vijf jaar tijd tot dit caleidoscopische, half-psychedelische en zeer ambitieuze portret van de kameleontische Bowie. Vernieuwend, visueel overweldigend en inhoudelijk soms wat pompeus, net als David Bowie zelf dus.

Triomfantelijke terugkeer van de oude Canadese meester David Cronenberg naar de body horror waarmee hij naam maakte dankzij films als Scanners, Videodrome en The Fly. Over performancekunstenaar Saul Tenser en zijn partner Caprice, die leven in een toekomst waarin mensen geen pijn meer kunnen voelen. Curieus, eigenzinnig en provocatief. En met een topcast: onder wie Viggo Mortensen, Léa Syedoux en Kristen Stewart.

Crimes of the Future draait vanaf donderdag 2 juni in de bioscoop

Geen film maar een achtdelige serie, geregisseerd door de Franse filmmaker Olivier Assayas, waarin hij terugkeert naar de beroemde Franse zwijgende film Les Vampires en naar zijn eigen film Irma Vep uit 1996. Het is meta in het kwadraat, en het duurde me ook twee afleveringen om in het verhaal te komen, maar daarna was ik hooked. Vooral door de spannende vertolking van hoofdrolspeelster Alicia Vikander, die in elke aflevering weer een andere kant laat zien van haar personage – een Amerikaanse actrice die in Frankrijk een remake maakt van Les Vampires.

Irma Vep is vanaf 6 juni te zien op HBO Max

Een van de drie Vlaamse films die in Cannes in competitie draaien en dus kans maken op de hoofdprijs van het festival, de Gouden Palm. Over Rémi en Léo, twee dertienjarige vrienden, die wanneer ze voor het eerst naar de middelbare school gaan ontdekken dat hun vriendschap volgens sommige klasgenoten iets te innig is. Mooi verteld, uitstekend gespeeld, maar voor mij net iets te voorspelbaar om die Gouden Palm te mogen winnen. Laten we toch hopen dat ik ongelijk heb, want het is de jonge Vlaamse regisseur Lukas Dhont – die in 2018 al in Cannes was met Girl – van harte gegund.

Meer aandacht voor Lukas Dhont in de aankomende uitzending van VPRO Cinema Extra (zaterdag 4 juni om 20.30 uur op NPO 2 Extra)