Op de vijfde rij...

Nu online 🎧

Duizenden filmrollen liggen in het Nederlandse filmarchief van Eye Filmmuseum opgeslagen, wachtend om gearchiveerd én gerestaureerd te worden. Maar het beroep van filmrestaurateur wordt met uitsterven bedreigd: de kennis van allerlei oude technieken dreigt verloren te gaan.

Om te onderzoeken hoe het opnieuw tot leven wekken van een film in zijn werk gaat volgt Cesar Majorana in deze aflevering de restauratie van Gebroken spiegels (1984), een feministische klassieker over sekswerkers én de tweede speelfilm van de latere Oscarwinnaar Marleen Gorris (Antonia).

De restauratie brengt Cesar onder meer naar een geheime bunker, het kantoor van een van de voornaamste producenten uit de Nederlandse filmgeschiedenis en een grauw industrieterrein in Waddinxveen, waar restaurateur Jan Scholten dagenlang in het donker doorbrengt om het beeldmateriaal van Gebroken spiegels op te poetsen. Wat maakt zijn werk zo onmisbaar? En waarom zouden we allemaal een film uit 1984 weer moeten bekijken? 

Gebroken spiegels speelt zich in een Amsterdams bordeel en draait om verschillende sekswerkers, van beginnende huisvrouwen tot geroutineerde oudgedienden. Gelijktijdig speelt een nog bleker relaas over een geketende vrouw en de prostituant die haar martelt. Filmmaker Marleen Gorris stelde niet teleur na haar debuut De stilte rond Christine M., de internationaal vermaarde artfilm waarin drie vrouwen een willekeurige man vermoorden. De vervolgstudie Gebroken spiegels werd een Hollandse thriller voor de argeloze kijker en een feministische pamfletfilm voor de geëngageerde toeschouwer. Een Nederlands hoogtepunt uit de productieve filmjaren tachtig.

➡️ Gebroken spiegels is nu online te zien op de Eye Film Player

Met een aantal filmfestivals in Nederland is iets geks aan de hand. Ze lijken namelijk niet helemaal te bestaan. Wie heeft er bijvoorbeeld ooit gehoord van het Amsterdam International Film Festival? Tientallen prijzen worden er uitgedeeld, maar geen filmliefhebber of journalist is er ooit geweest.

Sinds de coronapandemie is er sprake van een stortvloed aan dit soort scamfestivals: filmfestivals die niet zijn wie ze zeggen te zijn en die grof geld verdienen door filmmakers te laten betalen voor het insturen van hun werk.

In een nieuwe reeks van Op de vijfde rij onderzoekt Cesar Majorana meerdere mysterieuze festivals. Hij belandt op een van de meest bizarre evenementen waar hij ooit was, ontdekt hoe een Nederlandse politieke partij verwikkeld raakte in dit spinnenweb en komt oog in oog te staan met de breinen achter deze praktijken.

Aflevering 1: nu online 🎧
Aflevering 2: nu online 🎧
Aflevering 3: nu online 🎧

In de eerste aflevering gaat Cesar op zoek naar een Nederlandse filmmaker die ooit een onzinprijs won. Maar dat blijkt makkelijker gezegd dan gedaan: niet iedereen staat te te springen om te vertellen over deze schimmige wereld.

Gelukkig wil een Italiaanse filmmaker wél praten: Andrea Gatopoulos trapte ooit in de val van dubieuze filmfestivals en won talloze nutteloze awards. Toen hij zich dat realiseerde besloot hij een petitie te starten en ten strijde te trekken tegen scamfestivals. Maar die strijd heeft hij inmiddels opgegeven.

Hoe vertel je iemand dat zijn of haar prijs helemaal niets voorstelt? Cesar heeft de twijfelachtige eer om twee Amerikanen in te lichten over de award die ze onlangs wonnen op het mysterieuze Amsterdam International Film Festival, dat helemaal niet in Amsterdam wordt gehouden.

Ook leert hij van een Roemeense journalist hoe oplichters soms de complete identiteit van een bestaand filmfestival stelen. En hij bezoekt in het Marionettentheater in Amsterdam een evenement dat hij niet vertrouwt: het wordt een van de vreemdste avonden uit zijn leven. In het poppentheater ontmoet hij ook nog eens zo’n beetje de allerlaatste persoon ontmoet die je op zo’n festival zou verwachten…

Midden in het onderzoek duikt plotseling nóg een vreemd filmfestival op. Twee regisseurs staan voor de deur van een bioscoop in Amsterdam, waar hun eigen film in première gaat. Maar er is helemaal geen festival. Zijn ook zij opgelicht?

In deze derde en laatste aflevering praat Cesar met de programmeur die dit ontdekte, vraagt hij de fractievoorzitter van een Nederlandse politieke partij waarom zij een film instuurden naar een festival dat niemand kent én krijgt hij eindelijk de kans om de organisatie van het Europe Film Festival te interviewen.

nu online 🎧

Wat is er voor nodig om op het grootste en belangrijkste filmfestival op aarde een wereldpremière tot een succes te maken? De concurrentie is er enorm, iedereen die er toe doet in de filmwereld is daar, dus hoe zorg je ervoor dat jouw film hier de aandacht krijgt die het verdient?

Cesar Majorana onderzoekt het in een tweeluik, waarin hij onder meer twee Vlaamse grootheden volgt in aanloop naar hun debuut op het festival, praat met een rode loper-fotograaf die al 43 jaar op het festival komt en jonge Nederlandse filmmakers interviewt die allemaal dromen van een grootse carrière.

Aflevering 1: Rode lopers, grote feesten en een wereldpremière
Aflevering 2: Wat doen al die Nederlanders in Cannes?

In 1999 schrijven drie jonge filmmakers een manifest om een einde te maken aan 'de dictatuur van het realisme' in de Nederlandse film. Ze noemden zichzelf De Fantasten en pleiten voor meer verbeelding en fantastie. In de driedelige podcast Op de vijfde rij... bij De Fantasten onderzoekt Cesar Majorana wat er van hun dromen en ambities terecht is gekomen. En is het niet hoog tijd voor een nieuw manifest?

Aflevering 1: nu online 🎧
Aflevering 2: nu online 🎧
Aflevering 3: nu online 🎧

In aflevering 1 keert Cesar Majorana terug naar 1999, naar het ontstaan van De Fantasten en hun 'manifest voor de verbeelding'. Waarom had het manifest niet de gewenste impact? En bestaat de ‘dictatuur van het realisme’ nog altijd? 

Cesar stuit in zijn onderzoek onder meer op een brief die De Fantasten ooit aan Lars von Trier en Thomas Vinterberg schreven, regisseur Lodewijk Crijns vertelt waarom hij het manifest nooit ondertekende en Martin Koolhoven pleit voor een nieuwe groep filmmakers die zich flink manifesteert.

Voor veel Nederlandse filmmakers is België een lichtend voorbeeld. Waarom lukt het ze daar wel om steeds weer spannende, vernieuwende en fantasievolle cinema te maken, met dezelfde beperkte middelen?

In deze tweede aflevering van een drieluik over (het gebrek aan) verbeelding en fantasie in de Nederlandse cinema, geïnspireerd door het manifest van De Fantasten uit 1999, reist Cesar Majorana af naar het filmfestival van Oostende om uit te vinden wat ze in België (en Vlaanderen in het bijzonder) anders of beter doen. En wat is eigenlijk hun beeld van de Nederlandse cinema? Zijn we alleen maar een fabriek voor publieksfilms en romcoms, of zijn Nederlandse filmmakers juist aan een opmars bezig?

In aflevering twee kreeg Cesar een idee: een nieuw manifest. Opgesteld door een nieuwe lichting jonge filmmakers die de wereld willen bestormen. Maar als we iets kunnen leren uit het verleden, van de drie vrienden die in 1999 het manifest voor de verbeelding schreven, dan is het dat je niet eeuwig kunt blijven zeggen dat je het beter wilt.

De nieuwe revolutie moet anders zijn. En dus gaat Cesar in de slotaflevering op zoek naar een ambitieus filmplan dat een hele generatie makers het geloof kan geven dat het wél kan.

Nu online 🎧

Elk jaar in december wordt de vraag weer gesteld: is Die Hard (1988) nou wel of niet een kerstfilm? Het verhaal speelt zich immers af op 24 december, de soundtrack staat vol kerstliedjes en aan het eind sneeuwt het (soort van). Maar aan de andere kant: echt familievriendelijk is al het geweld, gevloek en oneliners als ‘Yippee ka-yee, motherfucker!’ natuurlijk niet. Het debat wordt sinds een aantal jaar vooral online gevoerd met memes en heeft geleid tot een hele industrie aan Die Hard merchandise, van kersttruien tot een prentenboek voor kinderen.

In een speciale aflevering van Op de vijfde rij maakt Cesar Majorana voorgoed een einde aan de discussie rondom de actieklassieker, en gaat hij in gesprek met onder meer een meme-expert, de allergrootste Die Hard-fan op aarde én een van de scenarioschrijvers van de film.

Nu online 🎧

Tijdens het filmfestival van Cannes in 2021 neemt Cesar Majorana je in drie afleveringen mee achter de schermen van het grootste en belangrijkste filmfestival op aarde. Hij onderzoekt onder meer de meest spraakmakende flop uit de geschiedenis van Cannes (The Last Face van Sean Penn uit 2016), spreekt met producenten en critici over het belang van het festival en volgt twee jonge, onbekende Nederlandse makers die het proberen te maken op de filmmarkt.