Nieuwe boekentips: De stenen engel, Jeanne’s revolutie & Na de oorlog

Margaret Laurence
De stenen engel

Negentig is Hagar, en ze woont al zeventien jaar in bij haar zoon en schoondochter. Als die opperen dat het wellicht tijd wordt dat Hagar naar Huize Avondrood verhuist, ontsteekt ze in woede en gaat ze er vandoor. Chagrijn is altijd de motor van haar vreugdeloze bestaan geweest en ze is gewend alles en iedereen met grimmig venijn te becommentariëren. Terugblikkend op haar jeugd in een stoffig Canadees stadje als rebelse dochter van een strenge vader, en op haar ondoordachte huwelijk met een lompe boer, komen er barstjes in dat harnas. De stenen engel (Cossee) van Margaret Laurence verscheen in 1964 maar het relaas van Hagar, met haar tong als een scheermes, is nog steeds uiterst vermakelijk.

(Katja de Bruin)

Kees Kooman
Jeanne’s revolutie

Op weg naar het slachthuis ontsnapte koeien die terugkeer weigeren en ten slotte in een dierenpension oud mogen worden. Juist zulke ongewone verhalen stemmen nog tot nadenken over onze nietsontziende exploitatie van de koe. Kees Kooman koos na vier boeken over de transitie in de agrarische sector ook voor een dierenverhaal. In Jeanne’s revolutie (De Kring) geeft hij melkkoe Jeanne 364 een stem en historisch bewustzijn en laat haar in samenspraak met andere boerderijdieren een halve eeuw Nederlands landbouwbeleid doornemen, van Sicco Mansholt tot de jongste uitweg van de ‘nieuwe boerenpartij’: strontreservoirs. Het roer moet om, en Jeanne voorziet zowaar een happy end. Anders blijft het bij ‘We schijten ons dood tot de dood ons scheidt’.

(Maarten van Bracht)

Graham Swift
Na de oorlog

Vorige week had de VPRO Gids een oorlogsthemanummer. Hoog tijd dus voor ‘twelve post-war tales’ van de altijd lezenswaardige Graham Swift, vertaald als Na de oorlog (De Arbeiderspers), waarin de lange nasleep van WO II wel een terugkerende rol speelt. Zo ontmoet een jonge Britse soldaat, in 1959 in Duitsland gelegerd en op zoek naar informatie over gesneuvelde familieleden, een nogal pedante ambtenaar die ooit krijgsgevangene in Londen was. Een verwarde, hoogbejaarde dame denkt plotseling terug aan de Blitz waarbij tachtig jaar eerder haar moeder omkwam. En in ‘Vuurwerk’ spreekt een vader en, blijkt subtiel tussen de regels door, getraumatiseerde oorlogsveteraan tijdens de Cubacrisis de memorabele woorden: ‘Niemand blaast alleen omdat de wereld vergaat de bruiloft van mijn dochter af.’

(Dirk-Jan Arensman)